Güney Afrika’nın Dikey Gecekondusu: Ponte Tower

Üst gelir grubu için inşa edilen Ponte Tower, şimdi alt gelir grubu göçmenlerin ve öğrencilerin mesken tuttuğu bir yapıya dönüştü.

Venezuela’daki Torre David Kulesi’nin ilginç öyküsünün bir benzeri Güney Afrika’da Johennesburg kentindeki Ponte Tower’da yaşanıyor. Bir zamanlar bu yapıda yaşamak üst gelir grubu için prestij sayılırken şimdilerde kentin hızlı dönüşümü sonucunda bu kule göçmenlerin ve öğrencilerin yaşadığı bir dikey gecekonduya dönüşmüş durumda.

1975 yılında Manfred Hermer tarafından tasarlanan 54 katlı kule, geçmişte üst düzey gelir grubunun konut ihtiyacını karşılıyordu. Silindir formu ve merkezindeki geniş dairesel avlusuyla dikkat çeken yapı 173 metre yüksekliği ile yapıldığında Güney Afrika’nın en yüksek gökdeleni unvanını taşıyordu. İç avlusu sayesinde her iki cephesinden ışık olan modern konutlar bir zamanlar kentsel cazibe merkeziydi.

1980 sonlarında Ponte Kulesi’nin de içinde bulunduğu Hillbrow bölgesinde artan çetecilik ve suç oranı sebebiyle konut sakinleri banliyölere taşınmaya başlayınca kule, alt gelir grubunun yaşam alanına dönüştü.

2007 yılında el değiştiren Ponte Kulesi bir takım yenileme çalışmaları ile yeniden canlandırılmaya çalışıldı. Yeni projeye göre 467 konut ile birlikte giriş katta mağazalar ve ortak dinlenme alanları öngörülüyordu. Bir süredir devam eden tadilatlar mali yetersizlikler sebebiyle yarım kalmıştı ancak 2010 Dünya Kupası etkinlikleri öncesinde kentsel dönüşüm projesi kapsamında kulenin bakımı yeniden gündeme gelmişti. Kentsel dönüşüm projesi ile kule, genelevleri ve çetelerden yalıtıldı ve bugünlerde çoğunlukla öğrencilerin ve göçmen vatandaşların yaşadığı bir yapıya dönüştü. İşin ilginç tarafı, hala güvenliğin tam anlamıyla sağlanamadığı bölgenin ve kulenin, güvenlikli olmamasını oldukça merak uyandırıcı bulan turistler için yeni cazibe noktası haline gelmesi. Öyle ki, meraklı turistler için rehberli turlar bile mevcut.