Los Angeles 2025

"Los Angeles 2025"i görünce aklınıza ilk gelen Dünyalar Savaşı tadında bir bilimkurgu, son gelen şey ise yemyeşil bisiklet şeritleri olabilir ancak Los Angeles Belediye Başkanı Eric Garcetti bu 1,300 km²'lik devin çehresini değiştirmeye kararlı.

2. Dünya savaşı sonrası Amerikan otomobil kültürünün (ve diğer birçok kültürün) temsilcisi sayılabilecek kent, dünyanın en kalabalık olmasa da en yaygın büyümüş kentlerinden biri. Amerika’nın batı sahilindeki en geniş metropoliten alana sahip ve kalabalık şehri Los Angeles zaten 1970’lerde gelişkin şehir içi yol ağları, sonu gelemeyen banliyö yerleşimleri, kilometrelerce uzunlukta plajları, trafiği ve hava kirliliği ile meşhur bir kentti. Amerikalı plancıların daha fazla şerit eklediklerinde daha fazla trafik çektiklerini yeni yeni öğrenmeye başladığı bu yıllarda Los Angeles, biraz nefes alınması güç de olsa, kent uzmanlarının gözünde altın çağını yaşıyordu.

Mimarlık tarihçisi ve eleştirmeni Reyner Banham’ım BBC için hazırladığı 1972 tarihli belgeselde idealize ettiği Autopia (arabaların Los Angeles’ı), 90’lara geldiğimizde ise yerini çarpık kentleşme, ırkçılık ve bıkkınlığa bıraktığını görüyoruz. Michael Douglas’ın oynadığı 1993 tarihli Falling Down filminde, başrol karakterinin film boyunca sürdüreceği seri cinayetlere yol açan cinneti Los Angeles trafiğinin tetiklemesi çok büyük bir rastlantı değil.

Bugün ise Amerika’nın en bisiklet dostu 50 kenti arasında 28. sıraya yerleşmeyi başaran Los Angeles son yıllarda otomobil çılgınlığına alternatif bir gelecek oluşturmakta kararlı duruyor. Bir nevi “hedef 2025” demiş bulunan Los Angeles belediye başkanı Eric Garcetti ve LADOT (ulaşım departmanı) hazırladığı raporun hedeflerinde yaya ölümlerinin sıfıra indirilmesi, bisiklet yollarının motorlu taşıt vergilerinden toplanacak paralar ile arttırılması gibi maddeler de bulunuyor. Los Angeles’ın toplam kentsel alanının %15’ini oluşturan yolların daha canlı bir kamusallık yaratmasını amaçlayan belediye ilerleyen yıllarda kenti kelimenin tam anlamıyla daha da yeşil kılacak gibi duruyor:

*Kapak fotoğrafı: Iwan Baan, Los Angeles 2011