Bozcaada’da Yeni Kabus

Halkın tepkisi üzerine adanın yüzde 90'ında yapılaşma öngören imar planı 'yenilendi': Akvaryum koyu otellere dönüşecek, 'bağ evleri' yapılabilecek, ada nüfusu 2040'a kadar 5 kat artacak!

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2013 yılında Bozcaada için yeni bir 1/25 bin ölçekli nazım imar planı hazırlamıştı. Plan, adanın yüzde 90’ını kapsayan tarımsal alanları ‘bağ evi ve tarımsal fabrika’ adı altında yapılaşmaya açmayı öngörüyordu. Planın Bozcaada’yı şantiye alanına çevireceğini savunan Bozcaada halkı planın iptal edilmesi için yargıya başvurdu. Ancak 1/25 bin ölçekli planla ilgili iptal davası devam ederken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 20 Ağustos 2014 tarihinde Çanakkale ve Balıkesir’in tamamını kapsayan yeni bir 1/100 bin ölçekli çevre düzeni planı hazırladı. 1/100 bin ölçekli plan hazırlanınca daha önce hazırlanan ve düşük ölçekli olan 1/25 bin ölçekli nazım imar planı ise otomatik olarak iptal oldu.

8 Eylül 2014 tarihinde askıya çıkan 1/100 bin ölçekli çevre düzeni planı da tıpkı 1/25 bin ölçekli plan gibi Bozcaada’nın neredeyse yüzde 90’ını imara açıyor. Yeni plan, Türkiye ‘nin en önemli doğal SİT alanlarından biri olan Bozcada’nın tarım alanlarını ‘bağ evi’ adı altında imara açarken, ekolojik yapısı ile dikkat çeken Akvaryum Koyu’nu ‘kentsel gelişim alanı’ ile ‘turizm tesis bölgesi’ adı altında imara açıyor. Plana göre tarım alanlarında tarımsal alanların işlenebilmesi için tarımsal tesisler de yapılabilecek. Tarımsal tesis adı altında aslında bölgenin imara açıldığını savunan şehir plancıları, bunun da 75–100-150 metrekarelik ‘bağ evleri’ yapılmasının önünü açtığını savunuyorlar.

AKVARYUM KOYU İMARA AÇILIYOR

Adanın en çok beğenilen, yurtdışında da tanınan doğal güzelliği ile dikkat çeken ve aynı zamanda 3. Derece Doğal SİT alanı olan Akvaryum Koyu ve çevresi de ‘kentsel gelişim alanı’ adı altında imara açılıyor. Adanın doğu bölgesi ise ‘turizm tesis bölgesi’ ilan edilmiş durumda. Adanın imara açıldığının en önemli göstergesi olarak ilan edilen bu bölgelerde yeni turistik tesisler yapılabilecek. Alt ölçekli 1/25 bin ve 1/5000 ölçekli imar planlarında bu alanlardaki yapı yoğunluğunun ise ne olacağı şimdilik bilinmiyor. Plan, adada yapılacak yeni yapıların adanın kimliğine uygun olması için ‘kentsel tasarım rehberi’ hazırlanmasını şart koşuyor. Buna göre yeni yapılacak olan yapılar kentsel tasarım rehberine uygun olarak tasarlanacak. 1/100 bin ölçekli plan, adayı birbirine bağlayan 20 metre genişliğinde birinci derece yol yapılmasını da öngörüyor. Planın açıklama raporu ise 2040 yılında Bozcaada’nın toplam nüfusunun 11 bin olmasını öngörüyor. Bu rakam nüfusu 2465 olan Bozcaada nüfusunun neredeyse 5 katı büyüklüğe tekabül ediyor.

150 metrekarelik bağ evleri

Yeni hazırlanan 1/100 bin ölçekli çevre düzeni planına göre tarım alanlarında bağ evi ve tarımsal tesis yapılaşma koşulları şöyle:

Mutlak tarım arazisi: Bin 500 metrekarelik mutlak tarım arazisine maksimum 75 metrekarelik bir bağ evi yapılabilecek.

Dikili tarım arazileri: 2 bin metrekarelik dikili tarım arazisine maksimum 100 metrekarelik bir bağ evi yapılabilecek.

Özel ürün arazisi: Bin 500 metrekarelik özel ürün arazisine maksimum 75 metrekarelik bir bağ evi yapılabilecek.

Marjinal tarım arazileri: Maksimum 150 metrekarelik bir bağ evi yapılabilecek.

Tarımsal tesisler: Yerel kalkınmanın sağlanabilmesi adına Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın vereceği izinler doğrultusunda tarım alanlarında zeytinyağı, pekmez ve reçel gibi ürünlerin işlenmesi için tarımsal amaçlı tesisler inşa edilebilecek. Planda tarımsal tesis alanı için düzenlenen alan ise maksimum 2 bin metrekare olarak belirtilmiş.

‘Plan iptal edilmeli’

Yeni hazırlanan 1/100 bin ölçekli çevre düzeni planının Bozcaada’yı rant alanına çevireceğini söyleyen Bursa Şehir Plancıları Odası Başkanı Hakan Karademir sözlerine şu şekilde devam etti: “Planı incelediğimizde adanın güney kıyıları ile tarım alanlarının yapılaşmaya açıldığını görüyoruz. Ayrıca ada için 2040 yılında öngörülen 11 bin kişilik nüfusu düşündüğümüzde planın tamamen rant odaklı bir anlayışta hazırlandığını söylemek mümkün. Çok özel tarımsal topraklara sahip olan Bozcaada’nın tarihsel kimliği, özgün mimarisi, sosyo-kültürel yapısı ile korunması gerektiğini düşünüyoruz. Bozcaada’nın böyle bir plan ile ranta kurban gideceğini düşündüğümüz için şu anda askıda olan plana itiraz edeceğiz. Bu plan Balıkesir ve Çanakkale’yi de ilgilendirdiği için 18 ve 20 Eylül’de Çanakkale ile Balıkesir’de toplantılar düzenleyip planla ilgili kamuoyunu bilgilendireceğiz.”