Karadeniz Tehlike Altında!

Zonguldak maden ocakları ve termik santrallerden dolayı Türkiye’deki en kirli havaya sahip 5 ilden biri. Bu kirlilik rakamları yapılan ölçümlerde son yılların en yüksek seviyesine ulaşarak insan yaşamını ve hatta Karadeniz’i tehdit eder seviyeye ulaştı.

PM10 ölçümlerinde Avrupa Birliği limit değerleri 50 birim, Türkiye limit değerleri; pm78 kış ayları için pm112 iken Zonguldak’ta geçen hafta 300’lü değerleri geçti. 24 saatlik ortalama dahi Pm10 141 değerini gösterdi. Zonguldak’ta toplamda altı adet hava kalitesi ölçüm istasyonu olmasına ve bu istasyonlardan veri alınmasına rağmen sadece merkezde bir istasyon online olarak izlenebiliyor.

Geçtiğimiz hafta içerisinde Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı (ZOKEV) tarafından “Zonguldak termik cehennem olmasın” konulu bir panel düzenlendi. Bu panelde Zonguldak’taki hava kirliliğinin sınırları yine aştığı belirtildi. Bu değerlerin nedenini Çatalağzı Çevre koruma Derneği Başkan yardımcısı Yaşanabilir Zonguldak Platformu Sözcüsü Kadir Orhan şöyle konuştu:

Çevre mevzuatına göre Pm10 değerleri 2013 yılı için pm78 kış ayları için pm112’dir. 1 Ocak 2014 den itibaren yıl içinde 60 kış aylarında 90 olması gerekir. Sadece tesbit edebildiğimiz son bir aylık değerlerin yüzde 60’ında bu değerlerin aşıldığı görülmektedir. Bu değerlerin 300 sınırını geçtiği bile zaman zaman gözlenmekte. Hiç bir önlem alınmadığı takdirde bu değerler 2014 yılında yılın tamamında yüzde 100 ve sınır değerlerinde en az iki katı olacağı görülmektedir. 2019 yılından itibaren AB limit değerleri geçerli olacağı gözden kaçırılmamalıdır. Ayrıca, önemli bir konuda bölgede kirletici tesislerin (Termik santralların) en çok olduğu bölge olan Çatalağzı’ndaki istasyonlardan bu veriler alınamaktadır. Bu istasyonlarda ölçülen verilerin daha yüksek olduğu muhtemeldir.

Kalitesiz kömür değerleri arttırdı

Zonguldakda halen faaliyette olan, bir günlük kömür tüketimi 15.000 ton civarında olduğu belirtilen 1665 Mw kurulu gücünde termik santral var. Tüm bunların yanında kış aylarında ısınma amaçlı kullanılan kömürlerinde kalitesiz kömür olması ve kontrol edilmemesi bu değerlerin yükselmesine etken olduğunu düşünülüyor. Kadir Orhan ise bu konuda şunu ekliyor:

Şunu belirtmeden geçemeyiz tüm Zonguldak ilinde bir yılda yakılan yakılan kömürü mevcut termik santrallar bir hafta gibi bir sürede yakmaktadır. Zonguldak ilinde bir yılda yakılan kömür, termik santrallarda 7 günde yakılmaktadır. Bir başka değişle Zonguldak’da ısınma amaçlı yakılan kömürlerin 52 katı termik santralde yakılmaktadır.

Karadeniz’in tamamı tehlike altında

Mevcut durumda hava kirliliği sınır değerleri aşmış durumda iken, şu an itibarı ile mevcut termik santrallara ilave olarak Eren Enerji tarafından ithal kömürle çalışan 1400Mw lık yeni bir termik santral projesi planlanmaktadır. Kadir Orhan bu konu hakkında ise şunları söylüyor:

Zonguldakta bu durumun tehlike boyutlarının farkında olan çevre direnişi örgütleri ve vatandaşlar tarafından planlanan Zetes 3 Termik santralin ÇED olumlu raporuna karşı dava açmıştır. Dava devam etmektedir. Ayrıca bu termik santrallerin şu an itibari ile Karadeniz’den soğutma suyu çektiklerinden dolayı büyük miktarda balık ve çeşitli deniz canlılarının ölümüne sebep olmaktadır. Halen faaliyette olan termik santrallar denizden bir günde 4 milyon metre küp deniz suyu çekmektedir. Ve bu deniz suyunu çeşitli kimyasallar kullanarak yaşamsal özelliğini yok edip sıcaklığınıda 35 derece civarına çıkarıp tekrar denize vermektedirler. Bu durum aynı zamanda Karadeniz’in tamamına zarar verdiğinden sadece Zonguldak sorunu olmaktan çıkmaktadır. Planlanan ve ÇED uygun raporu alınan Zetes 3 de faaliyete geçecek olursa bu felaketler tam iki tatına çıkacaktır.

Hava kirliliği kansere yol açıyor

Dünya Sağlık Örgütü Kanser Araştırma Dairesi’nin yayınladığı raporda, dış ortam hava kirliliğinin, ‘karserojen’ (kanser hastalıklarına yol açan madde) olarak ilan edildiğini ve hava kirliliği olan bölgelerde yaşayanların ömrünün, kirliliğin olmadığı bölgelerde yaşayanlara göre 1-2 yıl daha kısa olduğu vurgulanıyor.