Diplomasız Mimar

İlkokulu bitiremedi, 74 yıl önceki tarihi Diyarbakır'ı 18 yılda inşa etti.

İlkokulu 4’üncü sınıfa kadar okuyabilen ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nde işçi olarak çalışan 43 yaşındaki Fesih Gündoğar, tarihi surlar ile içindeki 5 bin’e yakın tarihi binanın maketini yaptı. Diyarbakır’da sergilenmeye başlanan maket görenlerin büyük ilgisini çekerken, kent tarihi maketle birlikte yeniden canlandı. 

1995 yılında yaptığı, Mardinkapı Semti’ndeki tarihi ‘Deliller Hanı’ maketiyle dikkatleri üzerine çeken Fesih Gündoğar, bu tür çalışmalarını geliştirebilmesi için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü’ne işçi olarak alındı. Belediyede kendisi için oluşturulan atelyede tarihi yapıların maketlerini yapmayı sürdüren 6 çocuk babası Gündoğar, 5 bin yıllık tarihi geçmişe sahip 82 burcun bulunduğu 5 kilometrelik tarihi surlarla çevrili merkez Sur İlçesi’nin 1939 yılındaki halini yapmak için 18 yıl önce kolları sıvadı. 18 yıl boyunca Diyarbakır sokaklarını adım adım gezerek camiler, kiliseler, medreseler, hanlar, hamamlar, çeşmeler ve tarihi evlerin önce çizimini yapan Gündoğar, daha sonra atelyesinde beyaz kalker taşından bıçak ve törpü gibi malzemeler kullanarak, bu çizimleri makete dönüştürdü. 

Diplomasız mimar 

Marrdinkapı Semti’ndeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi turizm danışma bürosu önünde, Fesih Gündoğar’ın 18 yıllık el emeğiyle yaparak sergilediği Suriçi maketini gören yerli ve yabancı turistler adeta büyüleniyor. Suriçi maketini ilkokul 4’üncü sınıfa kadar okuyan Gündoğar’ın yaptığını öğrenin turistler daha da şaşırıyor. 

74 yıl önceki Diyarbakır

Suriçi maketini yaparak en büyük hayalini gerçekleştirdiğini belirten Gündoğar, yapılarda bazı eksiklikler bulunduğunu bunları da bir yıla kadar tamamlayacağını söyledi. Gündoğar, şunları anlattı: 

“Ailemin maddi imkansızlıkları yüzünden ilkokul 4’üncü sınıfa kadar okuyabildim. 14 yaşında bu işe merak salarak evde bazı yapıların taştan maketlerini yapmaya başladım. Bu maketleri gösterdiğim kişiler çok beğenince daha da geliştirdim. 1995 yılında Delliler Hanı’nın maketini gören Diyarbakır Büyükşehir Belediyle Başkanı Ahmet Bilgin çok beğenerek, bu alandaki becerimi dahada geliştirmem için beni Kültür Müdürlüğü’ne işçi olarak aldı. Benim için oluşturulan atelyede ise 1995 yılında Diyarbakır Surları ile tarihi yapıların maketini yapmaya başladım. 1939 yılındaki kentin fotoğraflarından faydalanmanın yanı sıra, 18 yıl boyunca Suriçi’ndeki sokakları gezerek tarihi yapıları önce çizdim, daha sonra atelyede taştan maketlerini yaptım. 18 yıllık emekten sonra Kalkan Balığı görünümündeki tarihi surları ve içindeki tarihi yapıların maketini oluşturduğum için çok mutluyum. Bundan sonraki amacım ise başta İstanbul ‘daki tarihi yapılar, Çin Seddi ve Mısır’daki piramitlerin yanısıra dünyadaki çok önemli tarihi mekanların maketlerini yapmak. Tabii bunlar içinde destek gerekiyor.” 

Koruma önlemi artırılmalı

Tarihi Diyarbakır maketini gören bazı vatandaşlar, maketin camdan bir vitrinin içine konulduğunu, söz konusu semtte sık sık eylemler düzenlendiğini belirterek şöyle dedi: 

“18 yıl emek verilerek yapılan bu maketin korumasının daha da arttırılması lazım. Mesela herhangi bir eylemde polis ve göstericiler burada karşı karşıya gelirse maket zarar görebilir. Atılan taşlar veya gaz bombalarının isabet etmesiyle camlar kırılabilir ve maket zarar görür. Bu nedenle belediyenin bu maketin bulunduğu camdan vitrinin etrafını anında kapatabilecek otomatik kepenkler yapması lazım.”