Tarihi Ortaköy Camii’nin Restorasyon Çilesi

Ortaköy Camii’nde süren restorasyon 3 yıldır bitirilemiyor. Nedeni ise geçmişteki yanlış restorasyon teknikleri. Vakıflar Genel Müdürlüğü yetkilileri, “Eskiden çimento sıva kullanmışlar, bu yanlıştı. Biz bilimsel metotlarla çalışıyoruz.” diyor.

İstanbul Boğazı’nın dikkat çeken mimari eserlerinden biri olan Beşiktaş’taki Ortaköy (Büyük Mecidiye) Camii’nde restorasyon 3 yıldır bitirilemiyor. 1853 yılında inşa edilen camide çalışmaların uzama sebebi ise bir önceki restorasyonda yapılan hatalar. Cami geçmişte yanlış restorasyon teknikleriyle yenilenmiş, sıvasında çimento bile kullanılmış. Kuveyt Türk Katılım Bankası’nın sponsorluğunda bugüne kadar 3 milyon Türk Lirası harcanarak yürütülen çalışmaların bu sorunlar yüzünden bitirilemediği belirtiliyor. Restorasyonun önümüzdeki yıl nisan ayında tamamlanması planlanıyor.

Konuyla ilgili açıklama yapan Vakıflar Genel Müdürlüğü yetkilileri “1980’lerde müdahaleler çimento ile yapılıyordu. Bugün biz bu müdahaleye yanlış diyoruz ama o zamanın şartlarında uygun teknikti. Bugün Horasan sıva kullanıyoruz, bu beş altı yıldır bilinmekte.” diyor. Yetkililer, her dönemin kendine göre restorasyon tekniği olduğunu hatırlatarak, “Önceki dönemlere çamur atmak bir şey değiştirmiyor. O zamanın şartlarına göre tadilatı yapanlar doğru yaptığını düşünmüştür. Kimse kötü restorasyon yapayım diye çalışmaz. Bugün işler bilimsel ve özenilerek yapılıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü görevini en iyi şekilde yerine getirmeye çalışıyor.” ifadelerini kullanıyor.

Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü’nden alınan bilgiye göre, tarihi caminin dış cephesinde tahmin edilenin dört katı daha fazla iş çıktı. Caminin taşlarında dökülme ve kullanılan taşın düşük kalitede olması da sorunlar arasında. Buna bağlı olarak her taş tek tek işleniyor ve restorasyon süresi uzuyor.

“Hızlı restorasyon hataya sebebiyet veriyor. Biz bu işin ehli insanlarla ve bilimsel metotlarla çalışıyoruz.” diyen yetkililer, Horasan sıvanın kurumasının bile iki yıl sürdüğünü söylüyor. Caminin restorasyonunda çeşitli üniversitelerden hocalarla çalıştıklarının da bilgisini veren yetkililer, hocaların en az ayda 1 kere şantiye alanını teftişe geldiğini belirtiyor.

Denize sıfır konumda bulunan caminin yoğun neme ve tuza maruz kalmasına karşı bir önlem alınmayacağını söyleyen yetkililer, “Eğer bir koruma önlemi alırsak, taşların içinde kalan nem içeride hapsedilmiş olacak ve nemden dolayı çürümeyi hızlandırmış olacağız. Bazen yapıları doğal sürecine bırakmak daha yararlı oluyor.” diye konuşuyor.

Caminin restorasyonunda yapılan çalışmalar şu şekilde sıralanıyor: “Cami dış cephe konservasyonları başladı, minare onarımları tamamlandı, ana kubbe kurşunları değiştirildi. Yine camii harimi ve hünkar kasrında sıva raspaları, ahşap kapı ve pencerelerin tamiratları ve yenilenmesi tamamlandı. Ayrıca camii hariminde ve Hünkar Kasrı’nda bulunan betonarme döşemelerin tamamı kaldırıldı, ahşap karkaslar yapıldı. Cami harimindeki alçı ve stükoların konservasyonlarına başlandı.”

5 KEZ DAHA ONARILMIŞ

Büyük Mecidiye (Ortaköy) Camii 1853 yılında Sultan Abdülmecit tarafından Mimar Nigoğos Balyan’a yaptırıldı. Yapının bulunduğu alan denize doğru doldurulmuş bir yarımada üzerindedir. Caminin bulunduğu alanda daha önce 1721 yılında Vezir İbrahim Paşa’nın damadı Mahmut Ağa bir mescit yaptırmış ve bu mescit 1730 yılında Patrona Halil Ayaklanması esnasında yıkılmıştır. Yapı günümüze kadar beş adet (1862-1866-1894-1964-1984) kapsamlı onarım geçirmişti.