Devlet Dairesiydi, Halk Kütüphanesi Oluyor

Yunan askerlerinin İzmir’e çıkışını protesto edenlere aralarında Halide Edip’in de bulunduğu aydınlar ateşli konuşmalar yapmıştı. İşte o konuşmanın yapıldığı bina bugün kütüphane oluyor.

Kadıköy Belediyesi, iskelesinin karşısındaki uzun yıllar belediye binası olarak kullanılan tarihi Şehremaneti binasını restore ederek, halk kütüphanesine dönüştürüyor. ‘Kadıköy Tarih, Edebiyat ve Sanat Kütüphanesi’ olarak hizmete girecek olan 100 yıllık Şehremaneti binasında başta Kadıköylü aydınlar olmak üzere çok sayıda sanatçıya dair bilgi ve belgelerle tarih, edebiyat ve sanat koleksiyonları yer alacak, söyleşi ve etkinlikler düzenlenecek.

Şehremaneti binası, İstanbul’un işgal altında olduğu günlerde Milli Mücadele taraftarı aydınların düzenlediği mitingler gibi birçok toplumsal ve siyasi olaya tanıklık etmiş tarihi bir yapı. 1913 yılında inşa edilen bina, uzun yıllardır belediye meclis ve sergi salonu olarak hizmet veriyordu. Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, yazar, edebiyatçı, bilim insanı ve hocalardan kütüphanelerini bağışlamaları talebinde bulunuyor. Öztürk, birçok insanla bu konuda temas halinde olduklarını söylüyor. Burayı kent kütüphanesi yapma kararı 2010’da alınmış, 2011’de iç düzenlemeye yönelik hazırlıklar yapılmış, proje çizilmiş ve Anıtlar Kurulu süreci ilerlemiş. Yaklaşık bir ay önce restorasyon başlamış. Ocak 2014 itibarıyla da bina adım adım faaliyete girecek. Öztürk, “Buranın açılması demek, tüm koleksiyonların burada olduğu anlamına gelmiyor. Kitaplar, evraklar, belgeler toplanmaya devam edilecek. Bu, hiç bitmeyen bir süreç, dünyadaki tüm kütüphanelerin işleyişi bu şekilde.” diyor.

Kadıköy’de yaşamış ve yaşayan yazar, sanatçı, edebiyatçı, şairlerin belgeleri, mektupları, fotoğrafları, yazışmaları, varsa elyazmalarının da toplanacağını anlatan Öztürk, “Burası yaşayan bir mekân haline gelecek. Bilimsel toplantılar, tarih-sanatla ilgili özel seminerler, tematik toplantılar, konferans dizileri, akşamüstü sohbetleri olacak. Senede birkaç efemera (elyazma, mektup, kartpostal) sergisi düzenlenecek. Projenin başında Prof. Dr. İlber Ortaylı ve Murat Katoğlu var.” diyor.

100 yıllık tarihî bina

Kadıköy Şehremaneti, Y.Terziyan isimli bir Ermeni mimar tarafından 1912-1914 yılları arasında inşa edilmiş. I. Ulusal Mimarlık Dönemi’nin önemli eserlerinden olan bina, mimari kimliği kadar birçok tarihi olaya tanıklık etmesiyle de öne çıkıyor. Örneğin; 22 Mayıs 1919’da, Yunan ordusunun İzmir’e çıkışını protesto etmek amacıyla Şehremaneti önünde kalabalık bir halk toplanmış, binanın balkonuna Hüseyin Suat, Ahmet Kemal, Fahrettin Hayri, Münevver Saime, Halide Edip gibi önemli isimler çıkarak heyecanlı konuşmalar yapmış. Kadıköy Şehremaneti binasında ilk belediye seçimlerinin yapılacağı gün de binanın önündeki Kumluk’ta Halk Fırkası ve Serbest Fırka taraftarları büyük bir kavgaya tutuşmuş. 1995’te tadilat geçiren tarihi bina, bir süre Kadıköy Kaymakamlığı, daha sonra da belediye başkanlığı binası olarak kullanıldı. Belediyenin Söğütlüçeşme’deki ana binaya taşınmasının ardından, burası belediye meclis toplantıları, etkinlik ve sergilere ev sahipliği yapıyordu.