Arkeolojik kazılara ‘dur’ emri!

Türkiye'de devam eden Kültür ve Turzim Bakanlığı izniyle sürdürülen arkeolojik kazıların tamamı durduruldu. Yabancı arkeolojik kazılar ise devam ediyor.

Bakanlık ivedi notuyla tüm kazı başkanlarına kazıları durdurması yönünde yazı gönderdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı izinleriyle 2012 yılında, Bakanlar Kurulu Kararlı 116 Türk, 39 yabancı kazı, 84 Türk, 18 yabancı yüzey araştırması, 47 müze kazısı, 151 kurtarma kazısı, 28 kamu yatırım alanı kurtarma kazısı, olmak üzere toplam 483 arkeolojik çalışma vardı.

Bakanlıktan yapılan açıklama şöyle: ”Bakanlığımız İzinleri İle Müze Müdürlükleri ve Kazı Başkanlıklarınca Yürütülen Kazı Çalışmalarına İlişkin Duyuru: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nca, 18.06.2005 tarih ve 25849 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Kültür Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma, Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları ile Değerlendirme, Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Yönetmelik” in yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Bakanlığımız izinleri ile Müze Müdürlükleri ve Kazı Başkanlıklarınca yürütülen kazı çalışmalarında ve her türlü yapım, hizmet ve mal alımlarında adı geçen yönetmeliğe dayalı olarak yapılan işlemlerin yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar durdurulmasının yerinde olacağı mütalaa edilmiştir. İlgililere önemle duyurulur.”

BAKANLIK: SAYIŞTAY’DAN YANIT BEKLİYORUZ

”Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon, restitüsyon ve konservasyon projeleri, sokak sağlıklaştırma, çevre düzenleme projeleri ve bunların uygulamaları ile değerlendirme, muhafaza, nakil işleri ve kazı çalışmalarına ilişkin mal ve hizmet alımları, 18.06.2005 tarih ve 25849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 10.08.2009 tarih ve 27315 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliklerle güncellenen Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki “Kültür Varlıklarının Rölöve, Restorasyon, Restitüsyon Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma, Çevre Düzenleme Projeleri ve Bunların Uygulamaları ile Değerlendirme, Muhafaza, Nakil İşleri ve Kazı Çalışmalarına İlişkin Mal ve Hizmet Alımlarına Dair Yönetmelik” kapsamında gerçekleştirilmektedir.

Ancak yönetmelikte 2009 yılında yapılan değişikliğe ilişkin TMMOB Mimarlar Odası Başkanlığınca Bakanlığımız aleyhinde açılan dava sürecinde; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu (YD:İtiraz No 2012/284 sayılı) kararında “dava konusu yönetmeliğin yürütmesinin durdurulmasına” karar vermiştir. Söz konusu yargı kararı nedeniyle adı geçen yönetmelik çerçevesinde herhangi bir işlem yapılamadığından, kültür varlıklarına yönelik çalışmalarda kullanılmak üzere Maliye Bakanlığı , Kamu İhale Kurumu ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından müştereken “Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği Taslağı” hazırlanmıştır.

Kültür varlıklarına ilişkin yürütülen çalışmaların özel önem arz etmesi bu çalışmaların devamlılığın sağlanmasının temel bir gereklilik olması nedeniyle Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği’nin ivedilikle yürürlüğe girmesi amaçlanmakta ve bu doğrultuda çalışmalar devam etmektedir. 17.07.2013 tarihi itibariyle yönetmelik taslağına ilişkin Sayıştay Başkanlığı görüşü beklenmektedir.”

MİMARLAR ODASINDAN CEVAP GELDİ

Mimarlar Odası’ndan Avukat Berna Çelik Yeşilkaya , yönetmeliğin kendi itirazları dışında bir sebepten tümüyle iptal edildiğini söyledi. Avukat Berna Çelik Yeşilkaya, “Dava oda tarafından ihale yönetmeliğinin bazı maddelerinin iptali için açıldı. Bu işler özel uzmanlık ve bilgi gerektiren işler olduğu için KİK kapsamından çıkarılmıştı, ancak dava konusu yönetmelikte rölöve restorasyon işleri uzman olmayan kişilerin sorumluluğuna bırakılmakta, isteklilerin mesleki yeterliliklerinin belirlenmesinde bilimsel ve teknik kriterler ile Koruma mevzuatı gözetilmemekteydi. Bu nedenlerle iptali gerektiğini söyledik. Ayrıca ilan yapılmaksızın ihale yapılmasının öngörülmüş olmasının, ihalelerde açıklık, şeffaflık, güvenilirlik, rekabet gibi ilkelere aykırı olduğunu belirttik. Danıştay talebimizi kabul etti ve çoğu madde hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Yalnızca birkaç madde için ret vermişti. Biz de buna itiraz ettik. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu itirazımızı kabul ederek “…dava konusu Yönetmeliğin dayanağını oluşturan 4734 sayılı Kanunun geçici 4 maddesi uyarınca dava konusu Yönetmeliğin Maliye Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu ve davalı Bakanlıkça müştereken hazırlanıp, birlikte yayımlanması gerekirken Kültür ve Turizm Bakanlığınca tek başına hazırlanması ve yürürlüğe konulmuş olması nedeniyle dava konusu Yönetmelikte yetki ve şekil unsurları yönünden dayanağı Kanun hükmüne ve hukuka uyarlık bulunmamaktadır” gerekçesiyle iptali istenen tüm maddelerin ve dava konusu Yönetmeliğin yürütmesinin durdurulmasına karar verdi. Şimdi iptal gerekçesine uygun olarak anılan Bakanlıklarla birlikte ve dava açma gerekçelerimizi de gözeterek yeni bir Yönetmelik hazırlanıp yürürlüğe konulması gerekiyor. Süreci takip ediyoruz. ” diye konuştu.