TMMOB’dan ‘Men’ Tehdidi

Hükümet, Türk Mühendis ve Mimarlar Birliği'nin projelerden aldığı ücreti ortadan kaldıran düzenlemeyi, Çevre Bakanlığı'na yapılan yoğun şikâyetler üzerine yaptı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB), harita, plan, etüt ve projelere parasal bedel karşılığı vize verme yetkisinin mahkeme kararlarına aykırı olduğu ortaya çıktı. Torba yasa ile yapılan düzenlemenin TMMOB yetkilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devrinden çok TMMOB’un yasalarca kendisine verilmeyen yetkiyi kullanmasına son verildi.

Olmayan yetkiyi kullandılar

TMMOB yönetiminin iddiasının aksine, üyeleri üzerindeki mesleki denetime ilişkin her hangi bir kısıtlamada getirilmedi. Torba yasaya giren son düzenleme ile, TMMOB’un yasalarca kendisine verilmeyen yetkisini kullanmasına son verildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 25 Nisan 2012 tarihindeki genelgesiyle fiilen projelerin denetim, vize ve onay işlemlerinin hiçbir oda ve meslek örgütü tarafından verilemeyeceğini hüküm altına aldı.

Yetki belgeleri yenilenmedi

Bakanlığı bu genelgesine rağmen hukuksuz işlemlerini sürdüren TMMOB birçok üyesine Bakanlığına genelgesine uyduğu için ceza kesti. TMMOB ve bağlı odalar mimar ve mühendislere projelerine vize almamaları durumunda Yetki belgesini yenilememekle tehdit etti. Makina Mühendisleri Çevre Bakanlığının 25 Nisan 2012 tarihli genelgenin 6. maddesine atıfta yaparak bu genelgeye uygun davrandıkları için Oda Yönetim Kurulu tarafından cezalandırıldıklarını belirtti.

Danıştay daha önce ‘dur’ dedi

Danıştay daha önce Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne ‘vize yapamazsın ve vize parası alamazsın’ demişti. Danıştay 6. Dairesi’nin ‘Uygulama projelerinin proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan yapı denetim kuruluşuna teslim edilmesi ve ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulmayacağına’ ilişkin kararı bulunuyor. Mahkemeler de TMMOB’un para karşılığı onay yetkisi olmadığını tescilledi. Meslek Odalarınca, yürürlüğün durdurulması ve iptal kararı bugüne kadar verilmedi.

19 Nisan’da hazırlandı

Çalışmalarına 6 ay önce başlanan düzenlemenin bir buçuk ay önce başlayan ‘Gezi Parkı Olaylarıyla’ ilgisinin olmadığı da bakanlık kaynaklarınca ifade edildi. İmar Kanununa eklenen hüküm, 19 Nisan 2013 tarihli bakanlık yazısıyla gezi olaylarından çok daha önce kurum ve kuruluşlara daha önce iletildi.

Yetki bakanlığa verilmedi

TBMM’de Torba Yasa Teklifi ile TMMOB’un harita, plan, etüt ve projelerine parasal bedel karşılığı verdiği vize yetkisinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na geçtiği şeklinde çıkan haberler doğruyu yansıtmıyor. Söz konusu yasal düzenlemeyle bakanlığa bir yetki devrini öngörmüyor. Yasada böyle bir hüküm yer almıyor. Yasal düzenlemeyle ilgili olarak açıklamada bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TMMOB’un yetkilerinde gözlerinin olmadığını belirterek, ‘Bakanlık hiçbir şekilde ne TMMOB’nin yetkilerini alma konusunda ne de Ruhsat eki projelere vize yapma konusunda yetki almamaktadır… Yapılan düzenleme ile ruhsat sürecinin basitleştirilmesi amaçlanmaktadır’ dedi.

Meslekten men baskısı

Burdur’dan bi mühendisin oda başkanıyla ilgili şikayeti şöyle; ‘Çeşitli zamanlarda Makine Mühendisleri Odası’nın yasadışı uygulamaları nedeni ile bakanlığınıza şikayette bulundum. Odanın Burdur il temsilcisi MMO Antalya şubesi ve MMO genel merkezi hep birlikte hareket edip, serbest çalışan makine mühendisi üyelere, projelerinizi odaya getirip vize yaptırmazsanız, yıl sonunda SMM (Serbest Mühendislik ve Müşavirlik) belgelerinizin 2013 yılı vizesi yapılmayacaktır’ diye açık açık tehdit etmektedir. Oda yönetiminin eski düzeni devam ettirmek için üyeler üzerinde yasa dışı korkunç baskı yaparak ‘meslekten men ederiz’ tehditlerine kadar uzanmaktadır. Oda hakkında soruşturma başlatmasını talep ediyorum’.

Paramız Hazine’ye gitsin

İstanbul Pendik’ten Jeofizik mühendisi F.K.: ‘Zemin etütleri yapan bir firmada ortak çalışıyorum. Hazırladığımız zemin etüt raporlarının yürürlüğe giren genelge gereği jeoloji ve jeofizik mühendisleri odalarına onaylatmıyoruz. Fakat odalardan meslekten men ederiz ve 1 ile 6 ay hak mahrumiyeti veriririz gibi ciddi tehdit var. Odaların bize çektirdiği bu eziyeti düzenleyecek paramızın hazineye gittiği bir düzen kurulmasını istiyorum. Gereğini yapın.’

Savunma alınmadan cezalandırıldık

Denizli’den 4 mühendisinin ortak imzalı şikayet dilekçesi: ‘TMMOB Makine Mühendisleri Odası Denizli Şubesine bağlıyız. Şube Yönetimi Kurulunca tarafımıza hiç bir savunmamız alınmadan hakkımızdaki şuclamalar bildirilmeden oda yönetim kurulunca meslekten 3 ay süre ile men kararı verildi. Yüksek Onur Kuruluna sunulmadan iş yaptığımız belediye başkanlıklarına oda sekreteri tarafından yazılar yazılarak ve belediyelerde iş yapamaz duruma getirildik.’

Genelge yok sayıldı

Bakanlığa gönderilen başka bir dilekçede elektrik-elektronik mühendisi Ahmet E. şunları dile getirdi: ‘38519 Sicil no ile kayıtlı olduğum EMO Denizli Şubesince 18. 02. 2013 tarih ve DEN- 158 sayı ile tarafıma gönderilen Yön. Kur. Baş. Abdullah Şavklı imzalı yazıda ürettiğim projeleri mesleki denetime ( vize işlemine) sunmadığım ve bu projeleri 15 gün içinde mesleki denetime sunmamam durumunda konu ile ilgili idari ve disiplin soruşturması açılacağını bildirerek yürürlüğe girmiş genelgeye rağmen ve genelgeyi yok sayarak baskı unsurlarına maruz bırakıldım.’

Odalar Sadece kaşe basıp para alıyor

Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) Genel Başkanı Murat Özdemir ‘Zaten para almak için bir fırsattı’ dedi. Özdemir, ‘Zaten ihtiyari bir karardı. Bazı belediyeler ve kurumlar TMMOB’un onayını istiyordu bazısı da istemiyordu. Sadece sicil durum belgesi TMMOB’dan istenirdi TMMOB da belge istenince projeyi yeniden görmek isterdi. Burada farklı bir gözle bakılıyor izlenimi verebilir ama aslında sadece kaşe basıp para alıyorlar’ dedi.