Katılımcı, Bakırköy Cumhuriyet (Özgürlük) Meydanı ve Yakın Çevresinin Düzenlenmesi Ulusal Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

Proje Raporu

“Meydanlar farklı sosyal sınıflardan, ırklardan, etnik yapılardan insanların karşılaştığı yerdir.” -Weber (2000)

Geçmişten bugüne Bakırköy; birçok sanatçı yetiştiren, farklı kültürlerden insanların bir arada yaşadığı bir semt olarak hafızalarda yer edinmiştir. Ancak zaman içerisinde ticari birimlerin bölgede yoğunlaşması ve tarihi dokunun tahrip edilmesiyle kimliğini kaybetmektedir. Cumhuriyet Meydanı ise yavaşlama, nefes alma noktası olmaktan çok Bakırköy’ün ruhunu hissettirmeyen bir geçiş alanı haline gelmiştir. Yapılan tasarımla yerin ruhu, aidiyet duygusu, çok kültürlülük gibi kavramlardan yola çıkarak proje alanının farklı yaş grupları ve kimlikten insanların etkileşimine olanak veren, engelli ulaşımı etkin, sürdürülebilir, farklı kullanımlara imkan veren çağdaş bir meydan ve park bütünsel olarak kurgulanmıştır.

Kentsel tasarım ilkeleri;

• Tarihi dokuya yönelme
• Alandaki mevcut odak noktalarının etkisinin ve erişilebilirliğinin artırılması
• Yaya aksının sürekliliğinin sağlanması
• Hem semtlinin hem ziyaretçinin bireysel veya birlikte deneyimleyebilecekleri mekanların oluşturulması
• Kaybolan sanatsal, kültürel, tarihsel değerlerin canlandırılması
• Yeşil aksın sürekliliğinin sağlanması
• Etkinlik ve toplanma alanlarının çoğaltılması
• Otopark ihtiyacının karşılanması

Cumhuriyet Meydanı’nın sahil ile olan ilişkisini güçlendirmek için Ebuziya Caddesi yayalaştırılmıştır, sahile kadar olan aksta yeşil aksın kesintisiz devam etmesi önerilmiştir. Yaya aksını kesintiye uğratan İstanbul Caddesi’nde trafik alt kota alınmış, yaya aksının üst kotta yaya köprüsüyle sürekliliği sağlanmıştır. Fahri Korutürk Caddesi’nde bulunan yeraltı çarşısında ise yırtıklar açılarak çarşının cadde ile ilişkisi sağlanmıştır. Demirciler Çarşısı, tarihi kiliseler gibi odak noktalarının etkisini artırmak amacıyla sanat sokakları oluşturulmuştur. Caddede sergi duvarı ile başlayıp ara sokaklara sızan, ardından bir odakla karşılaştıran sanat sokakları ile süregelen akstan kopartıp farklı deneyimler yaşatmak amaçlanmıştır. Bakırköy’de kaybolan tarihin bir örneği olan Aya Yorgi Kilisesi’ni ortaya çıkarmak amacıyla, meydan ve etkinlik noktalarının azlığı da göz önünde bulundurularak kilisenin karşısında bulunan alana küçük bir meydan düşünülmüştür. Tasarlanan kent mobilyalarının Cumhuriyet Meydanı’ndan izler taşıyarak ziyaretçiyi meydana çekmesi amaçlanmıştır. Üzerinde bulunan raylar ve kızaklar sayesinde hareket edebilen oturma elemanları ile farklı kombinasyonlar oluşturulabilmekte, bu sayede farklı yaş ve farklı amaçla kullanımına imkan verilebilmektedir. Bilgi ekranlarında ise Bakırköy’de gezilmesi gereken yerleri ve nasıl gidileceğini gösteren bir uygulama düşünülmüştür. Bu uygulama ile odakların etkisini artırmak hedeflenmiştir. Bu mobilyalarda malzeme olarak ahşap ve beton kullanılması düşünülmüştür.

Farklı kotlardan oluşan proje alanında üst kot meydan kotu, alt kot ise park kotu olarak değerlendirilmiştir. Meydan-park ilişkisini güçlendirmek, bu iki kotu bağlamak için yönlendirici özellikte, alanı seyretme imkanı sunan, etkinlik düzenlenmesine imkan veren ahşap kentsel strüktür tasarlanmıştır, etkinlik balkonu, amfi ve atölyeler konumlandırılmıştır. Meydan kotundan aşağı inen amfi ile kotlar arası bağlantı sağlanması amaçlanmıştır. Bu amfi farklı sahne performanslarına imkan veren, açık hava sinemasına dönüşebilen, ışık-su gösterilerinin yapılabildiği kuru havuza ve parka açılmaktadır. Parkta çocuk oyun alanları, dinlenme alanları ve birleştirici su ögesi tasarlanmıştır. Bölgenin otopark ihtiyacının karşılanması için ise park kotuna kapalı otopark yapılmıştır.

Meydanda bulunan tarihi yapılara kent ve arşiv müzesi, halk kütüphanesi, bilim ve sanat merkezi işlevleri verilerek meydanla ilişkisinin kurulması sağlanmıştır. İncirli Caddesi’nden gelen yaya aksında yoğunluktan dolayı ön alan oluşturularak içe alan ve meydana yönlendiren bir tasarım yapılmıştır. Meydandaki kemerli strüktür mekan hafızası kavramından yola çıkarak yeniden tasarlanmıştır. Tasarlanan strüktür sergi duvarına dönüşebilmektedir.