Eşdeğer Mansiyon, Bakırköy Cumhuriyet (Özgürlük) Meydanı ve Yakın Çevresinin Düzenlenmesi Ulusal Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

PROJE RAPORU

Proje, İstanbul’un Bakırköy ilçesinde doğusunda metro çıkışı, güneyinde demiryolu (Marmaray) istasyonu bulunan Cumhuriyet (Özgürlük) Meydanı’nı yeniden düzenleyerek sadece bir geçiş noktası olmaktan çıkartıp kentte bir ilgi odağı haline getirilmesini hedeflemektedir.

Taşıt trafiğinin sona erdiği ve sahile uzanan yaya yolunun başlangıcında yer alan meydanı tasarlarken yaya ulaşımının kesintisizliği ana belirleyici unsur olmuştur. Bu etken doğrultusunda meydanın, sahilden uzanan ticaret fonksiyonlarının yoğunlukta olduğu yaya yolu ve İncirli Caddesinde kaldırımlara sıkışmış insanlar için yeşil alan ile bütünleşik bir duraklama, buluşma ve etkileşim mekanı haline getirilmesi hedeflenmiştir. Sahilden meydana uzanan Fahri Korutürk caddesinden gelen kullanıcıları, Marmaray istasyonu çıkışında yer alan üst geçit karşılamaktadır. Sanat sokağı olarak nitelendirdiğimiz bu üst geçitin, meydan ile kullanıcı arasında bir köprü oluşturarak meydan ve çevresini Bakırköy’ün geçmişinde olduğu gibi sanatla bütünleşik bir yaşam merkezine dönüştürmesi amaçlanmıştır. Sanat sokağının etkinliğini artırmak için istasyonun bitişiğinde yer alan tarihi yapı geçici sergi mekanı olarak işlevlendirilmiş ve karşısına da sokak sanatçıları için yer ayrılmıştır.

Cumhuriyet Meydanının doğusunda yer alan meydan ile ilişki kurmaktan uzak, market işlevli bir kütle yer almaktadır. Bu kütle, yapımı devam etmekte olan metro hattının çıkışı ile meydan arasındaki gerek yaya gerekse görsel bağlantıyı kesmektedir. Marketin üzerinde yer alan niteliksiz ve meydan ile bağlantısı zayıf olan platform kullanıcıların tercih ettiği rekreasyon alanı olmaktan uzaktır. Bu sorunlar neticesinde öncelikle alt kottaki metro çıkışı ile meydan arasındaki yaya bağlantısını kesintisizliğini sağlamak üzere kütlede boşaltma yapılıp işlev değişikliği ile meydana hizmet eden iki farklı kafeterya önerisi sunuldu. Daha sonra niteliksiz durumdaki merdiven ile çıkılan platformu; rampa ile ulaşımı kolay, yeşil bantlar ile bütünleşik, fileli oturma alanları ile konforlu bir rekreasyon alanı ve aynı zamanda meydan ile metro hattının izlenebildiği seyir terası haline dönüştürüldü.

Meydan ile bağlantısını sağladığımız Metro çıkışından Atatürk heykeline meydan içerisinde oluşturduğumuz ahşap platformlar ve rekreasyon alanları ile görsel ve bağlantısal yönelim sağlamayı hedefledik. Meydana kimliğini kazandıran öğelerden biri olan Atatürk heykelinin niteliksiz yeşil alanını, su öğesinin yansıma ve görsel etkisi ile daha öne plana çıkan bir eser olmasını sağladık.

Atatürk heykelinin arkasında yer alan iki tarihi yapıya sanat atölyesi ve kütüphane işlevi verilerek; etkin, sosyokültürel ihtiyaçlara cevap verebilen ve aynı zamanda kentte kültür sanat merkezi haline dönüşen bir meydan olması hedeflenmiştir. Meydan ile yapılar arasında bulunan araç yolunu, yaya bağlantısını kesintiye uğrattığı için bir sokak gerisinde yer alan harabe (yıkılmış) olan binaların bulunduğu bölgeden bağlanması ön görülerek mevcut araç yolunu yayalaştırılıp meydan ile bütünleştirilmiştir. Tarihi yapıların arasındaki niteliksiz alanı yeşil ve su öğesi ile düzenleyip meydan ile bütünleştirildi. Yapıların kullanıcı kitlesi için sahne ve sinevizyon alanları oluşturuldu.

Meydana kimlik katan dikdörtgen strüktürleri koruyarak niteliğini artırmak amaçlı kullanıcı hafızasında yeri olan meydanın içerisinde düzensiz olarak yerleşmiş birimleri (atm, beyaz masa, taksi vb.) ve meydan için gerekli olan oturma birimlerini düzenleyip strüktürlere yerleştirdik.

Cumhuriyet Meydanı’nın; mevcut meydana kimlik katan ögelerinin çağdaş tasarım önerileri ile niteliğini artırıp koruyarak, aktif yeşil alanlarla bütünleşik, çevresel faktörleri önemseyerek ihtiyaçlara karşılık veren, işleyen, kullanılan ve sanatla iç içe bir odak noktası olması hedeflenmiştir.