Fatih Sultan Mehmet’in Bosna Fermanı ve Karlofça Anlaşması gibi İstanbul’un farklı yerlerinde bulunan milyonlarca tarihi Osmanlı arşivi tek çatı altında toplandı.
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın dün açılışını yaptığı Milli Arşiv Sitesi’nde padişah fermanlarından anlaşmalara kadar 370 bin defter, 96 milyon belge koruma altına alınacak. TOKİ ile Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokol sonucu İstanbul Kağıthane’de inşa edilen ve Osmanlı arşivlerini tek çatı altında toplayan Milli Arşiv Sitesi tamamlandı.
20 bin ünite 130 kilometre açık raf sistemi monte edilen Milli Arşiv Sitesi’nde, kağıt ve belge tamir ekipmanları, özel presler, laminasyon ekipmanları, fumigasyon cihazları ve belge restorasyonu için her türlü ekipman temin edildi. Sitedeki müzede ziyaretçiler, Avrupa topraklarındaki ilk insan hakları bildirgesinden biri olan Fatih’in Bosna Fermanı’nı, Karlofça Antlaşması’nı, Baltalimanı Sözleşmesi’nin ve diğer devletlerle yapılan anlaşmaların birer nüshasını görebilecek.
57 bin metrekare alan üzerine inşa edilen sitede, belgelerin bulunduğu depoların ve çalışma mekânlarının tamamı, arşivlerin sağlıklı bir şekilde saklanabileceği ve tasnif edilebileceği iklimlendirme şartlarını sağlıyor. Ayrıca vitrinlerde havalandırma, nemlendirme ve alarm sistemleri kuruldu.
Depo girişlerinde kartlı ve parmak izi okuyuculu sitemlerle gerekli güvenlik tedbirleri sağlandı. Bina ve site girişlerinde x-ray ve metal kapı dedektörleriyle giriş-çıkışlar kontrol altında tutulacak.
Bütün çalışma mahalleri, depolar, bilgi-işlem odaları, restorasyon bölümüyle elektrik pano odalarında mahalline göre FM 200 veya Argon gazlı otomatik yangın söndürme sistemleri bulunacak. Yangın anında, bölümlere bağımsız olarak müdahale edilebilecek. Binada toplamda 6 bin noktada bulunan yangın algılama sistemi ve 260 noktada yangın söndürme panelleri yer alıyor. Milli Arşiv Sitesi yaklaşık 800 hareketli ve hareketsiz kamerayla izlenecek.
Milli Arşiv Sitesi; idari bina, 350 kişilik araştırma salonu, araştırma enstitüsü, kütüphane ve müze, dijital arşivleme ünitesi, restorasyon ünitesi, yayın hizmetleri ünitesi, tasnif çalışmaları üniteleri ve sosyal hizmetler ünitesinin de aralarında bulunduğu 13 bloktan oluşuyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan, açılış töreninde şöyle konuştu: “Bizim için Çanakkale ne ise, bu Osmanlı Arşivleri’nde yatan derinlik, onun çok daha ötesinde bir zenginliktir. Bu defterler, belgeler, tarih, bayrağımız kadar değerlidir, mübarektir. Bu kardeşiniz, bu fakir için bugün çok anlamlı bir gün. Çünkü bu, rüyalarımızın çok önemli bir eseriydi.”
Tarihi hazine
Başbakan Erdoğan, “Bugün, sadece bir kamu yatırımını açmıyoruz, tarihi muhafaza edecek, tarihe yön verecek bir hazineyi Türkiye’ye kazandırıyoruz” dedi. Arşivin, bir ülkenin ve milletin hazinesi olduğu kadar aynı zamanda hafızası olduğunu vurgulayan Erdoğan, arşivi olmayan milletin hafızasının da olmadığını dile getirdi.