ÇED Muafiyeti Meclis’ten Geçti

Torba yasa dün yapılan oylamada Meclis’te kabul edildi. Yasanın maddeleri arasında çevrecilerin tepkisine yol açan ÇED muafiyeti de bulunuyor.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Dün gece geç saatlerde kabul edilen kanun için yapılan oylamada 219 kabul, 25 ret oyu kullanıldı. Yeni kanun 2872 Sayılı Çevre Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda değişikliler getiriyor.

Tepkiler

Çevre kanununa getireceği değişiklikler, özellikle Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) muafiyeti çevreciler tarafından tepkiyle karşılanıyor. Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi oylamadan sonra yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanından yasayı onaylamamasını istedi., yeni kanunun “sağlıklı çevrede yaşama hakkını ortadan kaldırdığını” ifade etti.

“Torba yasaya gizlenen bir madde ile Danıştay tarafından defalarca iptal edilen ÇED muafiyetine yasal kılıf bulundu.

“Yasa değişikliği ile Çevre Kanunu’na ‘23.6.1997 tarihinden önce yatırım programına alınmış olup, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla planlama aşaması geçmiş olan veya ihalesi yapılmış olan veya üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler ÇED kapsamı dışındadır’ şeklinde geçici madde eklendi.

“Böylelikle hem ÇED zorunluluk tarihi 1993’ten 1997’e uzatılmış, hem de planlama aşaması henüz bitmiş olan projeler ile bunların yan üniteleri ÇED’den muaf tutuluyor.

“Yani, İstanbul’a 3. köprü, 3. havaalanı, Gebze-İzmir otoyolu, Hasankeyf’i sular altında bırakacak Ilısu Barajı, nükleer santraller gibi çevresel olumsuz etkileri yoğun olan dev projeler ÇED kapsamı dışına çıkartılıyor.

“Türkiye’nin taraf olduğu onlarca çevre koruma sözleşmesi yok sayıldı, yasayla yaşam alanları çok daha korumasız hale geldi.”

Meclis’te tartışma

Meclis Haber’e göre, Meclis’teki görüşmeler sırasında, BDP Mardin Milletvekili Erol Dora 1997 öncesi yatırımların ÇED kapsamı dışında tutulmasının ekolojik denge açısından sakıncalı bulduklarını söyledi. CHP Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt da tasarının en önemli düzenlemesinin bazı yatırımların ÇED dışında tutulması olduğunu belirtti ve hangi yatırımcıların bundan yararlanacağının açıklanmadığını savundu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ise tasarıyı savunarak 1997 sonrası projeler için ÇED istenmeyeceğinin doğru olmadığını söyledi.