Eşdeğer Mansiyon, “İzmir Elektrik Fabrikası Ne Olmak İster?” Ulusal Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

Proje Raporu

Pro – metheus 40 k I m W

“Bu ruh, geleceği aydınlatan her bir ışık parçasını ve ülkedeki en ufak medeniyet alanlarını dahi korumak için verilen sert ve kararlı kültürel, bilimsel mücadelenin ruhudur.” Beyaz Zambaklar Ülkesinde

Proje İzmir’in geçmişten beri süregelen ruhunu temel alarak kavramsallaştırılmaktadır. Fabrikanın aktif olduğu dönemde kentle olan etkileşimini referans kabul etmektedir. Başlık üç ana kısımda incelenmektedir. Pro-metheus mitolojideki bilgi ateşini, 40kw elektrik fabrikasının beslediği troleybüsü ve 40mw o dönem koşullarındaki maksimum kapasiteyle çalışırken ki çağdaşlığı simgelemektedir. Sadece yapı bazında değil kentsel donatıları, ek binaları, peyzaj elemanlarıyla çağdaşlaştırılmaktadır. Üretimi simgeleyen bu yapı, yeni işlevinde bilgi üretmekte ve bir dönem elektriği yaydığı gibi ürettiği bilgiyi kente aktarmaktadır. Bilim pilleriyle gerçekleşen aktarım tamamen yer ile bağlantı kurmaktadır. Mevcut tır parkı ve limandaki konteynerler tasarıma dahil edilmektedir. Tasarım fabrikanın geçmişte sahip olduğu boru hatları üzerinde yapılmaktadır. Limanın doldurulmasıyla denize ulaşamayan hat, geriye dönüp binanın içine sızmakta ve ziyaretçileri bir iz şeklinde üretim pillerine taşımaktadır. Fabrikada üretilen bilim, kentin çeşitli kamusal alanlarında deneyimlenmek ve sergilenmek üzere araçlarla taşınmaktadır. Bu aktarım kapalı devre adı altında kavramsallaştırmaktadır. Elektrik fabrikasının beslediği troleybüs hattı öneri projeye dahil edilmekte ve gardan fabrikaya ulaşan yeni aks önerilmektedir. Kentsel ölçekte yapılan öneride bu hattın yayalaştırılması ve enerji üreten malzemeler ile kente kazandırılması amaçlanmaktadır.

Yapıya yeni işlev önerilirken, özgün halinden sapmamak, ziyaretçileri yanıltmamak ve o dönemin ruhunu yansıtacak yalınlıkta tasarım yapılmaktadır. Fabrikanın çağdaş üretim halinde ve döneminin teknolojisinde öncü olması ön plana çıkarılmaktadır. Zorunlu bölücü duvarlar, geçmişten referans alınan asma katlar, asansörler ve merdiven dışında yapıya müdahale edilmemektedir. Edilen yerlerde de çağdaş ekler halini alıp eklendiği dönemi yansıtmakta, taklitten kaçınılmaktadır. Yapının özgün halinin sahip olduğu girişler ve açıklıklar korunmaktadır. Fabrikanın plan şemasındaki santral, kazan, tribün, kumanda odası ayrımı, öneri projede kendini göstermektedir. Peyzaj tasarımı, yapının işlevini destekleyen mekânsal özelliklere göre bölgelenmekte, sert-yeşil zemin ilişkisi akışkan bir hal almaktadır.