Kaldırımına Sahip Çık!

Otomobil sayısının insan nüfusuyla yarışmadığı yıllar çok da uzak değil. 90’ların ilk yarısına kadar, çocuklar sokakta top, kaldırımda sek sek oynardı. O zamanlar otomobiline top gelince pijamasıyla balkona çıkıp bağıran amcalardan ne çok çekti bir dönemin çocukları. Oysa şimdiki çocukların ne top oynayacakları bir sokakları, ne “Topunuzu keserim” tehtidi savuran komşuları, ne bahçeleri, ne de kaldırımları var. 
Engelliler ile yaşlıların işi daha da zor kaldırımları zapt eden otomobiller ve çöp konteynerleri nedeniyle… 
İşte tam da bu duruma dikkat çekmek için Sokak Bizim Derneği tarafından ‘Kaldırım Nerede?’ isimli bir kampanya başlatıldı. Üç yıldır sokakları daha yaşanır hale getirmek için çeşitli etkinlikler düzenleyen derneğin üç üyesi Cansu Ertan, Melike Selin Durmaz ve Serim Dinç’le konuştuk.

Üç sokak değişti

– Sokak Bizim Derneği neler yapıyor?

Serim: İnsan odaklı kentler hedefiyle, kentsel problemlere alternatif çözümler geliştirmek için bir araya gelen genç bir ekip tarafından kurulduk. 2010’da dernek haline geldik. Kentsel ulaşım ve sokak kültürü konularında çeşitli etkinlikler, organizasyonlar ve röportajlar gerçekleştirdik. En bilinen ve etkili olan projemiz ‘Ayda Bir Gün Sokak Bizim’ etkinlikleriydi. İstanbul’un 12 farklı sokağında gerçekleştirdiğimiz bu etkinlikte ‘yaşanabilir sokak’ nasıl olmalı sorusuna cevap aradık. Diğer sivil toplum örgütleri ve belediyelerle işbirliği içinde her ayın üçüncü pazarı bir sokağı trafiğe kapatarak herkesin kullanımına açtık. Resim atölyesi, pilates, sokak oyunları, tavla turnuvaları, müzik dinletileri, piknik gibi çok farklı aktiviteler gerçekleştirdik.
– Peki, bu kampanyayla kalıcı değişiklikler sağlayabildiğiniz sokaklar oldu mu?

Cansu: Etkinlikler büyük bir ilgiyle karşılandı, Abdi İpekçi, Atiye ve İskele sokak kalıcı değişim geçiren sokaklar oldu.
– ‘Kaldırım Nerede’ projesinin çıkışını anlatır mısınız?

Melike: Hepimiz evimizden çıkar çıkmaz sokağa adım atıyoruz, bir yerlere yürümeye, ulaşmaya çalışıyoruz. Ancak kaldırımların dar, yüksek, bozuk, süreksiz oluşu; otomobil park edilmiş olması gibi sebeplerle yürüyemiyoruz. Bu çok temel ve yaygın, fakat aynı zamanda çok da kanıksadığımız bir sorun. Bir şeyler yapmaya karar verdik, insanların bu durumu fark etmelerini, “Kaldırım nerede?” diye sormalarını istedik. 

En az 1.5 metre olmalı

– Ve bunun için cetveller mi hazırladınız?

Bunun uzun soluklu olması için interaktif bir proje haline gelmesi gerekiyordu. Kaldırımların bu ‘standart dışı’ durumunu tüm kentlilerle birlikte tespit etmek istedik ve insanlar ölçebilsin diye üzerinde cetvel bulunan bir bant ürettik. Kampanyamızı sosyal medyaya da entegre ettik. 
– Standart demişken; kaldırımların belli bir standardı var mı?
Melike: Türk Standartları Enstitüsü’nün belirlediği bir standart var. Buna göre en az 150 santimetre genişliğinde, en fazla da 15 santimetre yüksekliğinde olmalı. Fakat bu standartlar uygulanmıyor ve denetlenmiyor, en temel sorun bu. Biz standartların uygulanması ve denetlenmesiyle ilgili bir mekanizmanın kurulmasını talep ediyoruz. 
– Bu kampanyaya katılmak için ne yapmak gerekiyor? ‘Kaldırım ölçer’ bandı nasıl temin edeceğiz?
Serim: info@sokakbizim.org adresine e-posta atmanız gerek. Koli bandı rulosu gibi hazırlanmış iki rulo gönderiyoruz; tek yapmanız gereken kargo ücretini ödemek. Sorunlu kaldırımlara yapıştırıp, fotoğrafları #kaldirimnerede etiketiyle, adresini de belirterek sosyal medyada paylaşıyor veya bize e-posta atıyorlar. Biz de bunları hem sitemizde yayınlıyoruz hem de arşivliyoruz. İkiden fazla isteyenler tanesini 5 liradan alabiliyor. Bu bağışlar bizim için önemli çünkü bantlar sınırlı sayıda ve çok talep var. Yeniden bant basımı için bu bağışları topluyoruz. 
– Şu ana kadar size kaç fotoğraf geldi? Bu proje, ne zamana kadar sürecek?
Cansu: Kampanya 5 Nisan’da başladı. Şimdiye kadar yüzlerce e-posta aldık. Projenin belli bir bitiş tarihi yok. Sonucunda gelen bu tespitleri belediyelerle paylaşmayı amaçlıyoruz. Yaya olarak güvenli ve konforlu kaldırımlar hepimizin hakkı!