“Gıdayı Tüketicilere Yakın Yerlerde Üretmek, Bireyleri Gıdalarımızın Kaynağı Hakkında Eğitir”

Farm to Fork etkinliği kapsamında 18 Şubat'ta Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne konuk olacak Goldsmith Company, IND (Inter.National.Design) ile “Yüzen Çiftlik” projesi üzerine konuştu.

IND: Rotterdam Limanı’nda neden yüzen bir çiftliğin yer aldığını açıklayabilir misiniz?

Goldsmith: Ölçek büyümesi ve faaliyetlerin otomasyonu süreci boyunca Rotterdam Limanı kentin batısına doğru kaydı, liman ve şehir arasındaki sınır da buna göre kayma gösterdi. Sonuç olarak geleneksel ticaret faaliyetlerindeki azalma, konut ve diğer kentsel gelişmelere yer açtı. Yüzen Çiftlik, gıdaların su üzerinde, şehrin yakınında üretilebileceğini dünyaya gösteren bir pilot proje. M4H “İnovasyon Bölgesi”, sürdürülebilir prensiplere dayalı liman bölgesinde “sanayiyi” faaliyete geçiren böyle bir girişimi memnuniyetle karşıladı.

Çiftlik kümelenmesinin avantajları neler?

Çiftlik kümeleyerek normalde yatay bir organizasyon şemasında yer alacak çeşitli fonksiyonları tek bir hacimde birleştirebiliriz. Bu durum, bu fonksiyonları organize edebilmek için yeterli alana sahip geleneksel çiftlikler için bir lüks; bu kompakt yapı ise yüzdürme, sabitlik ve bütçe gibi denizciliğin gerekleri sonucunda ortaya çıktı.

Şehre yakın çiftçiliğe neden ihtiyacımız var?

Neden olmasın? Gıdayı tüketicilere yakın yerlerde üretmek ekolojik ayak izini en aza indirir, tedarik zincirini kısaltır ve bireyleri (özellikle de çocukları) gıdalarımızın kaynağı hakkında eğitir.

Çiftlik aynı zamanda da bir tekne, peki bu durum tarım ilkeleri ve denizcilik bilgileri ile ne kadar bağdaştırılabilir?

İlginçtir ki, bu ikisi de Hollandalıların dünya çapında iyi bilinen uzmanlık alanları, ancak bu alanların uyumlulukları bir paradoksu da taşıyor; geleneksel tarım ilkeleri büyük yatay yapılara veya geniş yer kaplayan mülklere dayanıyor. Denizcilik bilgisi ise batmayan ve sabit kalan verimli kompakt hacimleri ele alıyor. Bu nedenle kümelenmiş hacimle birlikte, yüzen bir çiftliğin geleneksel tarım ilkelerine göre düzenlenmesinde bazı kısıtlamalar var.

Çiftliğiniz makineli gıda imalatı için oldukça otomatik bir sisteme sahip. Bu durum hayvan hakları ve hayvanların sağlık durumu ile nasıl örtüşüyor? Robotları kullanarak hayvanların sağlık durumlarını takip edebiliyor musunuz?

Verimli gıda üretimi ile hayvanların refahı kolayca bir arada sağlanabilir. İneklerin her birine, sağlık durumlarını takip etmek için çip takıldı: bu çip ile kalp atışları, süt üretimi, kan basıncı, ağırlıkları takip edilebiliyor. Bunun yanı sıra yüzen çiftlikteki inekler “açık ahır”da yaşıyorlar, yani bir kutuya kapalı olmadan rahatça hareket edebiliyorlar. Bu ahır, Hollanda’nın süt ürünleri imalatı düzenlemelerine göre inek başına düşmesi gereken alanın iki katını sağlıyor. Hatta hava koşulları uygunken inekler rıhtımdaki çayıra da gidebiliyorlar.

Önceki soruya bağlı olarak, her şeyin organik/biyolojik olanının üretilmeye çalışıldığı günümüzde sizin malzeme seçiminiz biraz sentetik kalıyor, projenizdeki malzeme seçimini açıklayabilir misiniz?

Çiftlik konsepti çok modern (ve sürdürülebilir) fikirlere dayanmasına rağmen, aynı zamanda Rotterdam Limanı’nın bağlamına uyabilen ve kasırgaya dayanıklı çözümler için bir prototip olarak değerlendirilmesi gereken bir yapı. (Bu çiftlik kasırgaya dayanıklı değil, ancak Hollanda’da akla gelebilecek en kötü hava koşullarına dayanacak şekilde tasarlandı. Yapısal boyutları yükseltilebilir.) Kullanılan malzemeler, düşük teknoloji yaklaşımı ve elde olan düşük bütçe ile seçilen, bu koşullarla başa çıkabilecek ürünler. Galvanizli çelik, denize yakınlığı sebebiyle yapı için en uygun ve zamana karşı en sürdürülebilir malzeme. Yapının inovatif özellikleri tipolojisi, genel organizasyonu ve ekipmanlarından kaynaklı. Yapının kendisinde kullanılan malzemelerin yeniden kullanılabilir olması yerine, ineklerin bakımını yapmak, süt ürünlerini üretmek ve rafine etmek için birleştirilen ekipmanlar ile yağmur suyu ve atıkların yeniden kullanımı için kurulmuş sürdürülebilir ekstra sistemler bulunuyor. Yapı malzemeleri, sürdürülebilir ilkeleri vurgulamak kullanılmadı.

Projede döngüselllik ne derecede elde edilebildi? İnekler ne ile besleniyor, futbol sahasından gelen çim ile mi? Su kullanımı ne durumda? Bize gübrenin rolü ve biyolojik sindirim hakkında daha fazla bilgi verebilir misiniz?

Çiftlik çeşitli döngüsel ilkeler ile çalışıyor, zamanla da bu ilkeler genişletiliyor ve geliştiriliyor. Bina içerisinde belirli akımlar arasında değişimler oluyor, örneğin ineklerden gelen gübre kuru ve yaş olarak ayrılıyor. Kuru kısımlar ahırdaki yatak katmanları için kullanılıyor. Şu anda artan gübre, yakılması için tesisteki fırına gönderiliyor, ancak yakın zamanda kent sakinlerine satış yapabilmek için bütün gübreyi sıkıştırarak granül haline getirebilecek bir makine satın almayı planlıyorlar.