“Dün Temeli Atılan Dolmabahçe’deki Stada Milli Şefimizin Şanlı Adı Verildi”

İnönü Stadyumu'nun yapım aşaması dönemin medyasına nasıl yansıdı?

Son dönemde gündemde yer tutan konulardan biri de İnönü Stadyumu oldu. Döneminin mimari üslubunu yansıtan, şehircilik ve koruma disiplinleri açısından tartışma yaratmış bu yapının yapım süreci Cumhuriyet Gazetesi’ne nasıl yansıdı?

20 Mayıs 1940 tarihli Cumhuriyet gazetesinin manşetinde dönemin önemli inşaat faaliyetlerinden İnönü Stadyumu’nun temel atma töreni yer almıştı. Haberin devamında dönemin İstanbul Belediye Başkanı Lürfi Kırdar’ın “Bu güzel şehire Vali ve Belediye Reisi olarak geldiğim zaman Milli Şefimiz Büyük İnönün stadyomlar hakkındaki işaretlerinden ilham almış bir memur ve bir vatandaş sıfatile İstanbul gençliğinin de bir stada ne kadar muhtac olduğunu ilk günlerde takdir etmiştir. Avrupanın şu kanlı devresinde milletlerin istiklallerini, vatanlarını müdafaa için sporcu gencliğe ne derece istinad ettiklerini görüyoruz. İstanbul gencliğine bu imkanı vermek üzere şu ilk temeli atıyoruz. (…)” sözleri yer alıyor.

14 Aralık 1946 tarihinde ise “İnönü stadı” başlıklı bir duuru yer alıyor: “(…) 19 mayısa kadar Gazgane civarındaki kısım müstesna tamamile ikmal edilecek, sonbaharda ise tamamlanacaktır. Bu sene 19 mayıs genclik bayramı 20.000 kişi alacak olan bu stadyomda yapılacaktır.”

11 Kasım 1947 tarihli bir haberde ise stadın Haliç’e taşınması tartışması ve İnönü Stadı’nın inşaatı için bir buçuk milyon lira borç alınacağı yer alıyor: “İnönü stadyomunun planlarını hazırlayan ve inaşaatını kontrol eden İtalyalı mühendis Viyoti Villi [Paolo Vietti Violi] şehrimize gelmiş, Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdarı ziyaret etmiştir. İtalyalı mühendis, şimdi kapalı spor sarayı için bir proje hazırlamağa memur edilmiştir. İnönü stadı inşaatının süratle ikmali için bazı tedbirler alınmıştır. Buna nazaran Kredi Fonsiye Bankası, Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğüne bir buçuk milyon liralık bir ikrazda bulunacak, bu para ile stadın yıllarca uzayan inşaatı ikmal edilmiş olacaktır. Şimdiki halde stadın Gümüşsuyuna çıkan yol tarafına düşen kısmında bir şeref tribünü ile gene bu taraftaki bazı kısımlar ikmal edilecektir. Plan vaktile hesabsız yapıldığı için stadın gaz fabrikasının bulunduğu mahalle kadar bir, iki metre girmesi icab etmiş ve bu yüzden atlatizm maçları için burası gayrinizami addedilmişti. Bundan dolayıdır ki gaz fabrikasının Halice süratle nakli konu mevzuu olmaktadır. Fakat bu nakil keyfiyeti bir milyon liradan aşağı olamıyacağından buna şimdilik muvakkat bir çare bulunmuştur. O da, fabrikanın bazı tesisatı içinden kesimler yapılarak koşulara iştirak edenlerin nizami mesafeyi katedebilmeleri için yer temin edilmiş olacaktır.

İnönü Stadı, Beşiktaş ve İsveç’in AIK Solna takımlarının maçı ile seyirciye açılmıştı. Bu maç sonrası yayınlanan haberde ise stadının kent merkezine yapılmasının da tartışmalara sebep olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Yazar maç bitiminde 30.000 kişinin kolayca dağıldığını ve bunun stadının merkezi konumu ve yeni düzenlemelerle mümkün olduğunu söylüyor son olarak ise “(…) Şehir stadı, bir zaman pek yanlış olarak düşünüldüğü gibi, Yenibahçe çayırında yapılsaydı, bu kolaylıkların hiç biri temin edilemezdi. Şehrin en merkezi bir yerinde Avrupa ve Amerikadakilere benzer mükemmel bir stada, hayli geç olmakla beraber, Allaha şükür kavuştuk. Şimdi spor sarayını bekliyoruz.” sözlerine yer veriyor.