İzmir’de “tarihi” silkiniş

Agora-Kadifekale-Kemeraltı aksındaki tarihi dokuyu bozmadan rehabilite edebilmek için etkin çalışmalar yürüten İzmir Büyükşehir Belediyesi, "İzmirTarih" adlı yeni bir proje daha başlattı.

Tarih ayağa kaldırılırken İzmirlilerin tarihle ilişkisini de güçlendirmeyi amaçlayan proje, kentin önemli dinamikleriyle birlikte yürütülecek.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, tarihçilerden mimar ve şehir plancılarına, esnaftan işadamı ve akademisyenlere kadar geniş bir yelpazeyi kucaklayan katılımcı grubuyla bir araya gelerek “İzmirlilerin Tarihle İlişkisini Güçlendirme Projesi”ni başlattı. 2009 yılı Ekim ayında düzenlediği Kültür Çalıştayı sonrasında “İzmirlilerin Denizle İlişkisini Güçlendirme Projesi”ni geliştirerek kıyı tasarımı çalışmalarına start veren Büyükşehir Belediyesi, “İzmirTarih” adını verdiği yeni projenin amacını, “İzmirlilerin tarihle ilişkisini zenginleştirirken, kentin tarihi çekirdeğini yeniden oluşturma ve yaşatma” olarak belirledi.

Tarihi Havagazı Fabrikası’ndaki toplantının açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, projenin amaçlarına ilişkin bilgi verdi. Başkan Kocaoğlu, “Yaklaşık 300 hektarlık tarihi aksın yeniden ayağa kaldırılması, fonksiyon yüklenmesi ve çekim merkezi olması için yaptığımız çalışmalar belirli bir noktaya geldi” dedi. Agora’daki kamulaştırmalardan Kadifekale sur duvarlarının restorasyonuna, Kemeraltı Anafartalar Caddesi’ndeki cephe yenilemelerinden Antik Tiyatro alanının kamulaştırılmasına kadar çok sayıda projeyi hayata geçirdiklerini hatırlatan Başkan Kocaoğlu şöyle devam etti:

Butik oteller, tasarım ve Ege mutfakları sokağı…

“Bu bölgeyle ilgili farkındalık yaratarak tarihi aksı ortaya çıkarmak, buradaki sivil mimari örneklerini ve çevresini rehabilite ederek fonksiyon yüklemek istiyoruz. Tarihi dokuyu bozmadan çeşitli işlevler yükleyerek ayağa kaldırmanın bilimsel çalışmasını yapıyoruz. Belki bunun sonunda yarışmalar yaparak nerede ne olacağı sokak sokak planlanacak. Bir taraftan Efes antik kenti, bir taraftan Bergama.. Ama kentin ortasındaki bu tarihi mekanı ayağa kaldırmadan, burada konaklama yaptırmadan, hem yerli hem yabancı turistleri kente çekmemiz, barındırmamız çok zor görünüyor. Kentin turizm kenti olarak hizmet sektöründe büyümesi, turizmin çeşitlendirilmesi konusunda ayağa kaldırılacak en önemli noktası olarak tespit ettiğimiz tarihi aksın tekrar kente kazandırılması, burada yaşamın nitelikli olarak artırılması yönünde yapılan çalışmadır. İzmir’de turistler için en önemli aks burası. Butik oteller, tasarım sokakları, inovasyon merkezleri, Ege Mutfakları Sokağı gibi yaşam alanlarını içerecek bir çalışma olacak. Bugün gerçekleştirilen toplantı da bu stratejik planın omurgasını oluşturacak”.

Yeni yapı ve yeni imar yok!

Bölgede yaklaşık 16 bin yapının olduğunu vurgulayan Başkan Aziz Kocaoğlu, “uzun soluklu” diye nitelendirdiği projelerin gerçekleştikçe, iyileşme sağlandıkça birbirini tetikleyeceğini de ifade etti. Büyükşehir Belediyesi olarak tüm çalışmalarında “katılımcı anlayış”ı hayata geçirdiklerini söyleyen Başkan Kocaoğlu, “Her kesimin fikrini alarak yolumuza devam etmek istiyoruz. Bunu İzmirli hemşehrilerimize iyi anlatamazsak, desteklerini alıp sahiplenmelerini sağlayamazsak, projeyi hayata geçirmemiz zor. O yüzden bu tarihi aksı vatandaşlarımızın desteğiyle ayağa kaldırmayı düşünüyoruz. Bölgede yeni bir yapı ya da yeni bir imar hakkı olmayacak. Sadece restorasyon ve fonksiyon yükleyerek şehri zenginleştirme var. O yüzden böyle bir çalışmaya kimsenin itiraz edeceğini sanmıyorum” dedi.

Gençler için çekim merkezi

“İzmirTarih” projesi ve toplantı hakkında bilgi veren Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Prof. Dr. İlhan Tekeli ise “Büyükşehir Belediyesi uzun zamandır burada çalışmalar yapıyor. İzmir’in antik tarihi gün ışığına çıkarılıyor. Bölgenin kentli yaşamına entegre olacak şekilde, yaşayan bir yer olarak düşünülmesi ve geliştirilmesi gerek” diye konuştu. Prof. Dr. Tekeli, alt bölgelere ayrılarak planlanması ve tasarlanması gereken alanın özellikle gençlerin çekildiği bir yer olması gerektiğini söyledi.

Bundan sonra ne olacak?

Prof.Dr. İlhan Tekeli, “İzmirTarih” projesi stratejilerinin belirleneceği toplantının ardından aşama aşama “katılımlı planlama sürecinin” geliştirileceğini açıkladı. Tekeli, “Strateji aşamasının tamamlanmasının ardından tasarım ve uygulama aşamasına geçilecek. İzmir bu projesiyle, kentin yönetiminde katılımcı demokrasinin bir örneğini veriyor. Bu yolla İzmir, Türkiye demokrasi tarihindeki yerini yeni bir örnekle pekiştirmiş olacak”

12 ana bölgeye ayrıldı

İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürü Dr. H. Gökhan Kutlu, toplantı katılımcılarına tarihi aksı ve şu andaki durumunu anlatan bir sunum gerçekleştirdi. Kutlu konuşmasında, tarihi aksı 12 kısıma ayırarak her bölgeyle ilgili ayrı bilgi verdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin halen restorasyon, kamulaştırma ya da yıkım çalışmaları yürüttüğü tarihi bölgeler şöyle sıralandı;

• Antik Smyrna Agorası
• Kadifekale ve Antik Tiyatro
• Jeolojik Sakıncalı Alan
• Ege Medeniyetleri Müzesi
• Tarihi Merkez – Yeni Kent Arakesiti
• İmalat Yoğunluklu Ticaret Bölgesi
• Tarihi Oteller Bölgesi
• Anafartalar Caddesi Ticaret Aksı
• Kapılar- Basmane arası konut bölgesi
• Niteliksiz Yapı Yoğunluklu Bölge
• Tescilli Konut Yoğunluklu Bölge
• Kadifekale -Agora Arası Konut Dokusu