YAP İstanbul Modern’in İlk Projesi Belli Oldu: SO?’dan ”Göğe Bakma Durağı”

MoMA'nın işbirliğiyle gerçekleşen YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı'nın ilk projesi belli oldu.

İstanbul Modern’in, The Museum of Modern Art (MoMA) ve MoMA PS1 işbirliğiyle, Polimeks ve VitrA eş sponsorluğunda gerçekleştirdiği YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı’nın ilk geçici yapısını gerçekleştirecek proje belirlendi. SO? Mimarlık ve Fikriyat tarafından tasarlanan “Göğe Bakma Durağı” başlıklı proje, Haziran ayı başında İstanbul Modern’in bahçesinde uygulanacak ve 2013 yazı boyunca her yaştan müze ziyaretçisi tarafından, müzenin özellikle gençlere yönelik düzenleyeceği etkinlikler için kullanılacak. Kazanan tasarımın yanı sıra uluslararası YAP: Yeni Mimarlık Programı’na katılan tüm finalistlerin geliştirdiği öneriler ortak bir sergiyle İstanbul Modern, MoMA PS1, MAXXI ve CONSTRUCTO’da izleyiciyle buluşacak.

Sevince Bayrak ve Oral Göktaş

YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı’nın ilk projesi “Göğe Bakma Durağı*”, İstanbul Modern’in üzerinde bulunduğu Boğaz’ın görünmeyen sularında süzülerek müzenin bahçesini gölgelendirecek, yaz ayları boyunca yerleştiği mekanı şehre yansıtacak. Boğaz’dan ve kentin yüksek noktalarından da algılanabilecek kısa ömürlü ama canlı ek, bahçeyi siluetin bir parçası haline getirecek. Bahçede bulunanlar, gündüzleri sallanan gölgelerin altında, hava karardığında ise değişen yansımaların içinde vakit geçirecekler. Bahçe zemininin hemen altına suya yerleştirilen dubaların üzerinde yükselen direkler deniz dalgalarının hareketleriyle yerleştirmeye değişken bir peyzaj görünümü kazandıracak ve durmaksızın kıpırdayan gölgeliklerle birlikte bahçeyi şehir içinde bir durağa dönüştürecek: Dinlenmek, toplanmak, oyun oynamak ya da gökyüzüne bakmak için bir durak.

sky spotting stop | göğe bakma durağı* from soistanbul on Vimeo.

Seçici Kurul mimarlık uzmanlarıyla birlikte, İstanbul Modern ve diğer YAP: Yeni Mimarlık Programı temsilcilerinden oluşuyor. Mimar Prof.Dr. Suha Özkan’ın başkanlığını yaptığı seçici kurulda, mimar Emre Arolat; İstanbul Modern Küratörü Çelenk Bafra; MoMA Philip Johnson Mimari ve Tasarım Şef Küratörü Barry Bergdoll; XXI. Yüzyıl Sanatları Ulusal Müzesi, MAXXI Mimarlık Kıdemli Küratörü Pippo Ciorra; İstanbul Modern Şef Küratörü Levent Çalıkoğlu; YAP İstanbul Modern Koordinatörü Pelin Derviş; İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı; sanatçı ve mimar Cevdet Erek; MoMA Çağdaş Mimarlık Küratörü Pedro Gadanho; mimar Melkan Tabanlıoğlu ve mimar Han Tümertekin yer alıyor.

Seçici Kurul Üyeleri

Seçici Kurul Başkanı Suha Özkan “Göğe Bakma Durağı”nın seçilme nedenini şöyle açıkladı:

“Seçici Kurul, SO? tarafından önerilen “Göğe Bakma Durağı”nı oybirliğiyle seçti. Öneri, İstanbul Modern’in avlusunda uygulanacak. SO? ekibinin getirdiği öneride, parçaların toplam işlevi enerjisini bulunduğu yerden yaratıcı bir şekilde alıyor. Birincil çevreden elde edilen enerjinin ilave enerji üretme potansiyeli de bulunuyor. Proje, hareketi ve ışığı kutluyor. Gölgeliğin bağımsız dairesel panellere bölünmüş olması, yansımadaki hareketi şiirsel ışık ve gölge dalgalarına dönüştürüyor. Karanlıkta dans eden yansıma lekeleri ve gün boyunca yüzen gölgeler çevreye hayranlık uyandıran bir canlılık katıyor. Parçalı gölgelik örtüsünün üstlendiği birden çok işlev, projeyi zengin, çekici ve neşeli kılıyor. Dairesel gölgelikleri taşıyan şamandıralı direklerin kesintisiz hareketi, rıhtıma bağlı duran gemilerin ses ve görüntüsünü üreterek iki farklı direk türü arasında heyecan verici bir ilişki kuruyor. Karadaki ve denizdeki direklerin ahengi etkileyici bir diyalog meydana getiriyor. Proje gerçekçi ve ona ayrılan bütçeyi aşma riski taşımıyor. Yerel endüstriyel grupların ve içinde bulunduğu bölgeye ait kullanılmış malzemelerin işin içine dahil edilmesi projenin olumlu yönleri olarak dikkat çekiyor. Seçilen projenin özgünlüğü, mimarlık ve tasarımın estetik dünyasına katkıda bulunacak.”

YAP İstanbul Modern: Yeni Mimarlık Programı iki yılda bir yaz aylarında genç ve yükselen mimarlara yenilikçi bir mimari tasarımla açık havada geçici bir yapı tasarlama fırsatı sunuyor. Program bu özelliğiyle Türkiye’de bir ilk. Programın yürütülüş prensibi dolayısıyla Türkiye’nin dört bir tarafındaki ve KKTC’deki mimarlık okullarındaki akademisyenler, mimarlık eleştirmenleri, süreli yayın mensupları ve Mimarlar Odası ile Serbest Mimarlar Derneği gibi mesleki kurumların temsilcilerinden oluşan aday göstericiler ile iletişime geçilerek 26 Kasım 2012’de onların işaret ettiği 35 genç aday arasından 5 finalist seçilmiş; değerlendirme, finalistlerin sunduğu portfolyolar üzerinden yapılmıştı. Seçilen finalistlerden İstanbul Modern’in bahçesine özel bir geçici düzenleme önerisi geliştirilmeleri istendi. 1 Şubat’taki değerlendirme de bu öneriler üzerinden yapıldı.

*Turgut Uyar (Dünyanın En Güzel Arabistanı)