Meslek Odaları Açıklıyor: Tarihi Bina Yangınları Arttı; Çünkü

Meslek odaları, tarihi binalarda çıkan yangınların tek sorumlusunun "elektrik kontağı" değil, yönetmeliğe uymayanlar ve meslek odalarını bu sürecin dışında bırakan hükümet olduğunu söyledi.

TMMOB’a bağlı Mimarlar ile Makine ve Elektrik Mühendisleri Odası yaptığı ortak açıklamada üst üste çıkan yangınların sorumlusunun “elektrik kontağı” olarak gösterilmesini sorgulanmaya muhtaç olduğunu belirtti.

Ayrıca, bu yangınları denetlemekle yükümlü meslek odalarının 2002’den beri denetim sürecinde saf dışı bırakıldığına dikkat çekildi.

“Neden hepsine ‘şüpheli yangın’ deniyor”

Galatasaray Üniversitesi’nin 142 yıllık tarihi binasının yanmasının ardından tarihi binalarda yangın konusu gündeme geldi.

Mimarlar Odası Büyükkent Şubesi’nde yapılan toplantıda açıklamayı okuyan Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Arslan, İstanbul’da son dönemlerde kamu yapılarında meydana gelen yangınların “şüpheli yangınlar olarak değerlendirilmesi”nin dikkat çekici olduğunu söyledi.

Arslan, yangınların hepsinin son 10 yılda olduğunu hatırlatarak tarihi yapılarda restorasyon sırasında ya da sonrasında yangın çıkmasının gerekli denetimlerin yapılmamasının ve uzmanlık gerektiren restorasyon işinin niteliksiz ellerde yani taşeronlaşma ile yapılmasının bir sonucu olduğunu söyledi.

“Yangın yönetmeliğinde sorumlular belli”

Artık her yangından sonra yanan yapının otel yapılacağı tartışmasının gündeme gelmesinin düşündürücü olduğunu söyleyen Arslan, Eylül 2009’da değiştirilerek yürürlüğe giren “Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik” ile yangın öncesinde ve esnasından alınacak tedbirlerin ve sorumluların belirlendiğini söyledi.

Yönetmeliğin yangın öncesinde alınacak tedbirler arasında eğitimi ve denetimi şart koştuğuna dikkat çeken Arslan, çıkan yangından ise sırası ile yapı ruhsatı vermeye yetkili idare, yapı sahibi, tasarımda, uygulamada ve denetimde yer alan mimarlar, mühendisler, proje kontrol, yapı denetimi ve işletme yetkililerinin sorumlu olduğunu söyledi.

“Meslek odalarını denetimden çektiler”

Arslan, 2002 yılı sonrasında meslek odalarının denetim yetkisinin adım adım ortadan kaldırıldığına dikkat çekti.

“Özellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kuruluşundan itibaren mimar ve mühendisler tasarım, uygulama ve denetim sürecinden dışlandı, meslek odalarının vermeye çalıştığı meslek içi eğitimler engellendi.

“Bu süreçte, yapı denetim firmaları ticarileştirildi, sahte mimar ve mühendisler piyasaya hakim kılındı. Bugün mimar ve mühendislerin bilgisi dışında adlarına ruhsatlar düzenlenmekte, inşaatlar yükselmekte.”

Son 10 yıldaki yangınlar

• Beşiktaş, Ortaköy’de yer alan ve otel yapılmak amacı ile boşaltılmak istenen Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu’nun 2002 yılı Temmuz ayında “elektrik kontağı” sonucunda tamamen yandı. Yangından sonra yetkililer yapının tekrar aynen yapılacağı ve eğitim binası olarak işlevini sürdüreceği şeklinde açıklamalar yaptı; fakat bugün otel inşaatı başladı.
• Tarihi Haydarpaşa Garı ve çevresindeki arazinin; otel, turizm, ticaret vb. kullanım amacı ile devredilmesi girişimi söz konusu. Haydarpaşa Garı’nın çatısında 28 Kasım 2010’da yangın çıktı ve tarihi yapının çatısı tamamen yandı. Yangın sırasında gerek basında, gerekse kamuoyunda otel yapılmak üzere yakıldığı iddiaları gündeme gelmiştir. Bu iddialara yanıt olarak Garın derhal restore edileceği açıklandı; yangının ise elektrik kontağından kaynaklandığı belirtildi. Fakat bugüne kadar restorasyon için herhangi bir gelişme görülmediği gibi, Haydarpaşa Garı ve çevresi için düşünülmekte olan projenin Belediye ve koruma kurulunca onaylandı.
• 11 Şubat 2011’de Mimar Sinan’ın 1580’de yaptığı eseri Tarihi Kılıç Ali Paşa Camii’nin restorasyonu sırasında çatısında yangın çıktı; yapıya fazla zarar vermeden söndürülen yangının sorumlusu olarak yine “elektrik kontağı” gösterildi.
• 19 Şubat 2011’de İstanbul’da bulunan Beyazıt Camii’nin avlusundaki tamamen ahşaptan yapılmış Hünkâr Kasrı’nda yangın çıktı; binanın üst katı küle döndü. Bu yangının da “elektrik kontağından” çıktığı açıklandı.
• 23 Aralık 2012’de tarihi Kapalı Çarşı’nın Örücüler Kapısı’nda yangın çıktı.
• 25 Aralık 2012’de sabahın erken saatlerinde Cağaloğlu’ndaki 1865’te yapılan, 5 katlı İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü binası tamamen yandı. 147 yıllık tarihi yapının da “elektrik kontağı” yüzünden yandığı açıklandı.
• 22 Ocak 2013’te Galatasaray Üniversitesi’nin 142 yıllık tarihi binası büyük oranda yandı. Elektrik kontağı neden olarak gösterildi.
• Karaköy’de1766’da III. Mustafa zamanında saray camisi olarak yaptırılan Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camisi’nde çıkan yangında şadırvan, tuvalet, kütüphane ve sübyan mektebi tamamen yandı.