MEB Eğitim Kampüsleri Ön Seçimli Yarışması’yla İlgili Mimarlar Odası’ndan Bilgilendirme

TMMOB Mimarlar Odası, Eğitim Kampüsleri Ön Seçimli Ulusal Mimari Proje Yarışma Şartnamesi'ni inceleyerek şartnamenin sorunlu bölümlerinin tekrar değerlendirilmesi adına Milli Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Grup Başkanlığı'na bilgilendirme gönderdi.

TMMOB Mimarlar Odası Yarışmalar Komitesi’nce 24 Aralık 2012 tarihinde değerlendirilen yarışmadaki teknik ve içeriksel sorunlar üzerine bakanlığa iletilen metin şu şekilde:

“Tarafınızca Aralık 2012 tarihinde ilan edilen Eğitim Kampüsleri Ön Seçimli Ulusal Mimari Proje Yarışma Şartnamesi, TMMOB Mimarlar Odası Yarışmalar Komitesi’nce 24 Aralık 2012 tarihinde ayrıntıda değerlendirilmiş, yarışmanın şartnamesinin gerek teknik ve gerekse içeriksel sorunları nedeniyle, yarışmaya ilişkin olarak aşağıda yer alan hususlar konusunda ciddi hassasiyetleri oluşmuştur;

a. Eğitim Kampüsleri, kent merkezlerinde yer tutan eğitim yapılarının boşaltılması ve elde edilen nitelikli kamusal alanların metalaşması sürecini hızlandırmaktadır.

b. Eğitim yapılarının, çağdaş planlama ve evrensel şehircilik ilkeleri doğrultusunda; yürüme mesafesinde, kolay erişilebilen ve dolayısıyla kent içi ulaşım benzeri sorunları gideren, donatı yapıları olarak görülmesi gerekmektedir.

c. Eğitim yapılarının kent çeperlerine atılması, kenti sadece fiziksel anlamda bölgelere ayrıştırarak fiziksel parçalanmaya iteleyerek, sosyal dokuyu parçalayarak, sınıfsal/grupsal ayrışmaları da güçlendirecektir.

d. Kampüs tipi kendi içine kapalı eğitim alanları, kentsel/kamusal nitelikleri zayıflatarak, eğitim çevrelerini herkes için erişilebilir sosyal bir donatı olmaktan çıkaracaktır.

e. Büyük kentlerde görülen ulaşım sorunları, taşımalı eğitimi ön plana çıkaran kampüs tipi eğitim çevreleri ile artıracak, bölgeler arasında yoğun kent içi trafiği oluşturacaktır.

f. Yarışmanın “kamu-özel ortaklığı” modeliyle işlev kazanacak yeni bir eğitim çevresine öncülük edeceği değerlendirilmektedir; Anayasamızın temel niteliği olarak addedilen “sosyal devlet” anlayışına ters düşecek biçimde, bu tip eğitim çevrelerinin ticari bir işletme olarak tasarlanması ve işletilmesi sakıncalıdır.

g. Eğitimin temel bir “hak” olduğu gerçeğiyle orta öğrenim çevrelerinin “eğitim, öğretim tesislerindeki eğitim öğretim hizmet dışı alanların işletilmesi karşılığında gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılabilmesi” anlayışının, yukarıda zikredilen sosyal devler ilkesiyle ters düştüğü değerlendirilmektedir.

h. Yarışma şartnamelerinin teknik açıdan eksiksiz tasarlanması, her türlü belirsizliği ve olası adaletsiz süreçleri içermemesi gerekmektedir. Buna karşın, aşağıda sıralanan sorunların şartnamede yer aldığı görülmüştür.
– Yarışma takviminin belirsizliği
– Sürecin belirsizliği
– Ön seçim kriterlerinin belirsizliği
– Yarışma alanı ile bilgilerin eksikliği
– Yarışma alanı İmar koşulları ile ilgili bilgilerin eksikliği

Sonuç olarak, 19 Kasım 2012 tarihinde Tarafımıza yapılan ana çağrıya yanıt verilerek, jüride yer alması öngörülen isimler belirlenerek kurumunuza iletilmiştir. Ancak Yarışma şartnamesinin sonradan açıklanması ve kamuoyuyla paylaşılması sonrası yapılan kurumsal değerlendirmede, yarışmanın yapılandırıldığı biçimiyle kamusal fayda adına ciddi zafiyetler içerdiği değerlendirilmiştir.

Yarışmaların nitelikli ve sağlıklı çevre elde etmenin en önemli araçlarından biri olduğu kabulüyle, yukarıda belirtilen gerekçelerle Yarışmalar Komitesi, yarışma ilke ve koşullarının yeniden tarif edilmesini talep ederek, sürece müdahil olma konusunda çekinceli davranmaktadır.”