Kuzey Amerika Kentsel Ulaşım Yetkilileri Birliği’nin (NACTO) bir programı olan Küresel Kentleri Tasarlama Girişimi (GDCI), Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi’ni Türkçe çevirisi ile yayınladı.
NACTO-GDCI’nin COVID-19 Ulaşım Müdahale Merkezinin bir parçası olarak Mayıs 2020’de başlattığı bu güncel kaynak, tüm dünyadan şehirlerin geçtiğimiz aylarda geliştirdikleri uygulamaları ve COVID-19’a hızlı müdahale ve toparlanma sırasında sokak dönüşümü projelerinin uygulanmasına yönelik bilgileri bir araya getiriyor.
Benzeri görülmemiş bu kriz boyunca tüm dünyadan belediyeler ve toplu taşıma kurumları, öncelikli olarak zorunlu çalışanların ve yardıma muhtaç toplum kesimlerinin, daha sonra tüm vatandaşlarının sağlığını ve güvenliğini temin etmek için hızlı ve yaratıcı bir şekilde hareket etmek zorunda kaldılar. Milano’dan Bogota’ya, Amsterdam’dan Auckland’a deneyimleri ve ortaya çıkan yeni uygulamaları toplayan Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi, COVID-19 pandemisine müdahale ve küresel toparlanma çabaları için şehirlere hızlı, düşük maliyetli stratejiler sunuyor. En son versiyonunda eylemler ve uygulamalar 15 konu başlığı altında düzenlendi: kritik sosyal hizmetler; hız yönetimi; kaldırım genişletmeleri; güvenli yaya geçitleri; yavaşlatılmış sokaklar; halka açık sokaklar/oyun sokakları; bisiklet yolları; toplu taşıma şeritleri; toplu taşıma durakları ve erişim; teslimat alanları; açık havada yemek yeme alanları; açık hava pazarları; protesto için sokaklar; toplu etkinlikler.
NACTO Başkanı ve Bloomberg Associates müdürü Janette Sadik-Khan, pandemi süresinde ulaşım alanında geliştirdikleri müdahalelerin, yeni bir kent anlayışının ve sokakların kimin için tasarlanması gerektiğinin bir provası olacağını belirtti:
“Farklı şehirlerde geliştirilen yenilikçi ve düşük bütçeli sokak tasarımı stratejilerinin farklı dillere çevrilmesi küresel bir toparlanma sürecini destekleyecektir.”
NACTO-GDCI’nin müdürü Skye Duncan ise yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“Şehirlerimizin sokakları daha önce olmadığı kadar daha fazla insana hizmet etmeli ve aynı sınırlı alan içinde daha fazla işlevi desteklemelidir. NACTO’nun Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi kaynağının yeni çevirileriyle birlikte daha fazla şehrin, dünyada farklı ülkelerde gerçekleştirdiği uygulamalardan bir şeyler öğrenebileceğini ve kendi yerel bağlamlarına ve kaynaklarına dayalı olarak farklı uygulamalar planlayabileceğini umuyoruz.”
Fortaleza Belediye Başkanı Roberto Claudio ise “Özellikle Brezilya gerçeği göz önüne alındığında cesur denebilecek pek çok çabanın bu rehbere eklenmiş olmasından son derece memnunuz” diyerek şehirlerin birbirlerini destekleyip birbirlerinden öğrenme zamanı olduğunu vurguladı ve şöyle devam etti:
“Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi’nin Portekizceye çevirisi sayesinde güvenli caddeler ve sürdürülebilir toparlanma hakkındaki söyleşilere daha fazla şehirden daha fazla ses getirebiliyoruz.”
Milano Şehir Planlamasından sorumlu belediye başkan yardımcısı Pierfrancesco Maran “COVID-19 pandemisi, en yoğun metro hattımız üzerinde 4.5 km’lik korumalı bir bisiklet şeridinin uygulanması da dahil olmak üzere, yaklaşık on yıldır görüşülen yaya ve bisiklet altyapısında Milano’yu hızlı değişikler yapmaya itti” diyerek şunları belirtti:
“Ayrıca insanlar şehrin tadını güvenli şekilde çıkarsınlar diye restoranlara ve eğlence yerlerine destek olmak için pek çok sokağın masalar ve sandalyeler için kullanım kapasitesini artırdık. Paris, Londra ve New York gibi dünyadaki diğer şehirlerde olduğu gibi ’15 dakikalık şehirler’ kavramı üzerinde çalışıyoruz. Bu sokak dönüşümleri, pandemi sona erdikten çok sonra da vatandaşların yaşam kalitesini artırmaya devam edecektir; aldığımız derslerin, tüm dünyadan şehirlere planlamanın insanlar için önemini göstereceğini düşünüyoruz.”
Yeni Zelanda Ulaşım Bakan Yardımcısı, Sağlık Yardımcı Bakanı ve Kadın Bakanı olan Julie Anne Genter ise şunları kaydetti:
“Yeni Zelanda’da sokaklarımızı herkes için daha güvenli ve daha yaşanır hale getirmek için yenilikçi programlar ve hızlandırılmış kent projeleri geliştirdik. Özellikle COVID-19 süresince yürüme ve bisiklet sürme tercih edilen hareketlilik seçenekleri olarak desteklenmelidir. NACTO-GDCI’nin Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi gibi kaynaklar, pandemi boyunca farklı aşamalarda yeni zorluklar meydana geldikçe şehirlerin ve toplu taşıma kurumlarının bunlara karşı koymalarına yardım etmek için önemlidir.”
Kobe Belediye Başkanı Kizo Hisamoto, çalışma ile ilgili görüşlerini şu şekilde belirtti:
“COVID-19 pandemisi yayıldığı için pek çok ihtiyaca adapte olan insan merkezli cadde ve sokak alanlarının önemi daha da artmaktadır. Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi, COVID-19 sonrası dönem için kentsel alanın oluşturulmasında son derece yararlıdır. ‘Kobe Biyomedikal Inovasyon Grubu’nu desteklerken ve insan odaklı şehirleri savunurken bu kaynağa başvurmaktan memnunluk duyacağız.”
Pandemi Müdahalesi ve Toparlanma Sırasında Sokaklar Rehberi Bloomberg Philanthropies tarafından finanse edilmiş ve NACTO, NACTO’nun Küresel Şehirleri Tasarlama Girişimi, Bloomberg Associates, Street Plans ve Sam Schwartz Consulting’in tarafından geliştirilmiştir. NACTO-GDCI tarafından sağlanan çeviriler GDCI’nin globaldesigningcities.org web sitesinden ücretsiz indirilebilir.