2. Ödül, “Gömeç Belediyesi Aşevi” Mimari Fikir Projesi Öğrenci Yarışması

Proje Raporu

GİRİŞ

Proje amacı Balıkesir’in Gömeç ilçesinde uygulanabilecek nitelikte, karma kullanımlı; gündüzleri aşevi olarak ve akşamları müzik gruplarını ağırlayacak bir mekan tasarlamaktır. Kurgulanan form ve seçilen renk ile amaçlanan; mekanları alışılagelmişin dışında düzenlerken, çevredeki halkın belleğinde oraya ve onlara ait bir aşevi oluşturmaktır.

PROJE KURGUSU

Proje kapsamında tasarlanan aşevi, temelinde mutfağın birleştiriciliğini örnek alır. Ritüeller, akışlar aşevinin mekanlarını oluşturan birer esin kaynağıdır. Aşevinin merkezinde iki ikonik kırmızı duvar bulunur. Bu iki duvara formunu, özünde mutfağın yemek pişirme akışı verirken, duvarlar da mutfağın içindeki akışı organize eder. Aşevindeki diğer mekanların kurgusu ve akışı da bu temel etrafında kurgulanmıştır. Bir aşevinin restorandan farkı; dışarıdan mutfağa giren malzemeler pişirilip, paketlenip tekrar dışarıya, arabaya taşınır. Malzemenin mutfaktaki yolculuğu başladığı yerde biter. Böyle döngüsel bir akış, tasarımın çekirdeğini oluşturan mutfağa ve duvarlara formunu veren fikirdir. 2 ikonik kırmızı ana duvarın (kütlenin) gerek formundaki gerekse detaylarındaki mimari hedefi; basit ve kolay inşaa edilebilen bir yapı dendiğinde hemen akla gelen net aks ve kutu kutu bölmelerden, mekanlardan oluşan alışılagelmiş yapı kurgusu yerine içindeki işlevin gerektirdiği insan hareketlerine göre akan ve hareketleri yönlendiren, çevre halkın belleğinde yer edecek imgelere sahip bir yapı tasarlamaktır.

MUTFAK MATEMATİĞİ/KURGUSU

Araçtan inen malzemeler depoya konur veya mutfağa taşınır. Mutfağın girişinde soğuk depolama bulunur. Ardından yıkama, doğrama et/salata vb hazırlık tezgahları gelir. Burada hazırlanan malzemeler mutfağın akışını takip edip pişirme alanına gelir. Pişen yemekler tekrar akışı takip eder ve paketleme veya servis tezgahına gelir. Burada yemekler hem paketlenip hemen yandaki kapıdan geldiği gibi arabaya yüklenebilir hem de servis alanının solunda bulunan pencereden aşevinin salonuna servis edilebilir. Misafirler, kapıdan girer girmez bu servis penceresi ile karşılaşır, yemeklerini alırlar. Ardından ana salonun içinde ya da havaya göre bahçede yemeklerini yerler. Sonrasında bulaşıklarını yine salona açılan bulaşık penceresinden içeriye, bulaşık alanına verirler. Tüm bu hareket yapının formunu oluştururken yapının formu da bu hareketleri yönlendirir. Tüm alanlar basitçe, basit elemanlarla birbirinden ayrılmıştır. Mutfağın akışı zaten söz konusu alanları birbirinden ayırmaktadır.

MÜZİK DİNLETİ ALANI

Gündüzleri aşevi olarak kullanılan bu salon, akşamları müzik topluluğunun prova yapabileceği bir alana dönüşür. Masalar katlanarak aşevinin iç mekanını bölen kırmızı duvar içindeki dolap alanına konulur. Aynı zamanda bu duvarın bir diğer kısmı müzik topluluğunun eşyalarını kilitleyebilecekleri bir alan olarak kurgulanmıştır.

AÇIK ALAN TASARIMI

Aşevinin bahçesinde bölgede yaşayan insanların ekip biçebilecekleri bir bostan kurgulanmıştır. Kurgulanan aşevinin amacı sadece yemek üretmek değil aynı zamanda insanları sosyal olarak da bir araya getirmektir. Bostan, insanların bir araya gelerek birlikte ürettikleri, paylaştıkları bir alan olarak bu kurgunun bir parçasıdır. Ayrıca bahçede günlük yumurta ihtiyacını karşılayacak bir kümes de bulunur. Bahçede bulunan yaz mutfağı ve kışlık hazırlama alanlarında kurgulanan insanların bir araya gelerek kışlık hazırlama geleneklerini devam ettirmeleridir. Girişte, yaya girişinin hemen yanında bulunan el yıkama çeşmesi ise dışarıdan gelen misafirlerin hızlı bir şekilde ellerini yıkayıp içeri geçmelerini amaçlar. Girişte ise yapının yeri, işlevi ve ölçeği düşünülerek yapıyı anlatan ve girişi vurgulayan bir kompozisyon düşünülmüştür.

SAÇAK ALTI SİRKÜLASYONU

Tuvalet, soyunma odası, ofis, dinlenme odası gibi mekanlar çekirdeğin etrafına, dışa bakacak şekilde kurgulanmıştı. Bu mekanlar kütlenin beden hareketi sayesinde gizlenir, arkada kalır. Bu mekanları salon, mutfak ve bahçe ile bağlantısı açıktan, saçağın altından olacak şekilde kurgulanmıştır. Gerek ölçek gerek konum olarak açık sirkülasyonun yapının işleyişini, mekan ilişkilerini, dışarı ile ilişkiyi ve yapının karakterini güçlendireceği düşünülmektedir.

İNŞAAT KURGUSU

Az bölücülü, kolay inşaa edilebilir, basit zemin, strüktür ve çatı kurgusuna sahip bu yapı, yaşantı ve mekanlar; 2 ikonik kırmızı ana duvarın (kütlenin) içinde, dışında ve çevresinde kurgulanmıştır. Bu iki ana duvar gerek plan düzleminde gerek perspektiflerde akışkan hatlara sahip, zor inşaa edilebilir gibi dursa da büyüklükleri ve strüktürü temel bir orana göre kurgulanmıştır. Bu kurgunun temelini oluşturan bileşen; 120 cm genişliğinde ve 250 cm uzunluğundaki standart levhalardır. Levha malzemesi olarak hem ucuz hem su ve darbeye dayanıklı OSB-3 seçilmiştir. Ana iki duvarın üretim kurgusu, ölçüleri bu panelin ölçülerini temel alarak kurgulanmıştır. Amaç; malzemeden en az fireyi vererek, malzemeye en az işlemi yaparak, duvar kaplamasını oluşturacak bileşen çeşidini en aza indirgeyerek ucuz ve kolay inşaa edilebilir bir yapı yapmaktır.