İstanbul’un namazgahları kitaplaştırıldı

İstanbul Kültür AŞ, cuma, bayram ve teravih namazlarının kılındığı, hacca gidenlerin uğurlandığı, yağmur dualarının edildiği İstanbul'un namazgahlarını 'İstanbul'un 100 Namazgahı' kitabında topladı.

AA muhabirinin İstanbul Kültür AŞ’den aldığı bilgiye göre, şehir tarihçiliğine katkıda bulunmak için hazırlanan ‘İstanbul’un Yüzleri Projesi’ çerçevesinde araştırmacı yazar Yavuz Tiryaki’nin kaleme aldığı kitap, İstanbul’daki namazgahları tanıtmayı amaçlıyor.

Kitapta, kıble yönüne doğru dikili bir taşı bulunan ve açıkta namaz kılmak için hazırlanan mekanlar olan namazgahların tarihi ve mimari özellikleri ile sosyal hayata etkileri ele alınıyor.

İstanbul’daki 100 namazgahın anlatıldığı kitapta, Esma Sultan Namazgahı, Sultan Abdülhamit Namazgah Çeşmesi, Mihrişah Valide Sultan Namazgahı, Okmeydanı Namazgahı, Ayrılık Namazgahı ve Kadınlar Çeşmesi Namazgahı gibi eserlere de yer veriliyor.

İstanbul’da 160 namazgahın tespit edildiği bildirilen kitapta, İslam’ın ilk günlerinden itibaren önemli bir konuma sahip bu namazgahların bugün işlevsel niteliklerini kaybetmekle birlikte büyük bölümünün günümüze kadar ulaştığı belirtiliyor.

Kitapta yer alan namazgahlar

Bayram, cuma ve teravih namazlarının kılındığı ordugah tipindeki mihraplı-minberli namazgahların, İslam’ın ilk camisi olarak kabul edilen Hazreti Muhammed’in evinin avlusu ile aynı düzen içerisinde olduğu belirtiliyor.

Kitapta bu namazgahların, sadece namaz kılmak için değil, aynı zamanda halkın bir araya gelerek kararları tartıştığı ve toplantıların yapıldığı mekanlar olduğu ifade ediliyor.

‘Harem İskelesi Namazgahı’ olarak da adlandırılan Üsküdar’da beş sokağın açıldığı küçük ölçekli bir meydanda bulunan Daye Kadın Namazgahı’nın günümüzde kıble taşı ya da seddinin mevcut olmadığı bildiriliyor.

1779’da Sultan 3. Ahmed’in kızı Esma Sultan tarafından kocası Muhsinzade Mehmed Paşa’nın ruhunu şad etmek için vakfedilen Esma Sultan Namazgah Çeşmesi, Eminönü’ndeki Kadırga Meydan Parkı (Cinci Meydanı) içerisinde yer alıyor.

Paşa Limanı’na ihtişamla oturan ve bir kartala benzeyen, devrinin çeşme mimarisinin ve taşçılık sanatının şaheseri olan Hüseyin Avni Paşa Namazgahının da (Paşa Limanı Namazgahı), Hüseyin Avni Paşa tarafından 1874’te aynı adla anılan çeşmenin üzerine teras şeklinde inşa edildiği belirtiliyor.

1786’da Nakşidil Valide Sultan’ın daha cariyeyken Beyoğlu Büyük Piyale Mahallesi’nde vakfettiği ve kitabesinde de adının Nakşi Kadın olarak geçtiği Kadınlar Çeşmesi Namazgahının, dikdörtgen çeşmenin su haznesi üzerine inşa edildiğine, kıble taşının üzerinde yer alan ve Sultan Abdülhamid’e ait tuğranın ise tahrip edildiğine işaret ediliyor.

Sadece pehlivanların girebildiği İstanbul’un ilk büyük namazgahı olan Okmeydanı Namazgahı (Okmeydanı Mescidi), Fatih Sultan Minberi Caddesi’ndeki Yıkık Camisi’nin yakınlarında yer alıyor. Fatih Sultan Mehmed tarafından inşa ettirilen eser, mihraplı-minberli namazgah özelliği taşıyor.