Kalamış’ta Karma Yapı Projesi

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencisi Gizem Bozkurt tarafından, MIM302 dersi kapsamında Dr. Öğretim Üyesi Uğur Özcan yürütücülüğünde tasarlanan karma yapı projesi.

Projenin konusu karma yapı olup bünyesinde sosyal kültürel alanlar, ofis, konutlar gibi çeşitli fonksiyonları barındırmaktadır. Projenin çalışıldığı alan ise İstanbul’da yer alan Kadıköy ilçesindeki Fener- Kalamış semtidir. Bulunduğu konum itibariyle denizle ilişki kurmayı sağlayan manzarası, sahil yolu, bölge sakinlerinin ve alana gelenlerin faydalanabildiği çeşitli alanlar mevcuttur. Bu fonksiyonların yanı sıra Kalamış geçmişinden gelen ve günümüze taşınmış olunan tarihi dokuya da sahiptir. Çalışılan bu projede bahsedilen bu noktalar göz önünde bulundurulmuş ve konseptinden başlayarak fonksiyonların dağılımına kadar tasarıma destek sağlamıştır.

Projenin konsept aşamasında alandan elde edilen çeşitli veriler ile başlanmıştır. Çevre analizlerinde Fener Kalamış Caddesi ve Körfez Yolu sokağının bulunduğu akslarda ticari hareketler yoğunluktayken Münir Nurettin Selçuk Caddesi ve Yelken sokağının bulunduğu akslar ise sosyal- kültürel birimlerin yoğunlaştığı güzergâhlardır. Araziye yerleşimde bu ayrımlar fonksiyonların dağılımında önemli rol oynamıştır. Çarşı olarak nitelendirilen bu alanların kamuya açık olması istenildiği için zemin kat ve birinci katta düzenlenmişlerdir. Bu düzenlemelerin ardından alana eklenecek konut ofis birimleri; konutların manzaraya hakim olmasının istenmesi ve ofis biriminin ticari aksa yakın olmasının istenmesiyle son halinde konumlandırıldığı haliyle bırakılmıştır. Yapıdaki fonksiyonlara ulaşım ve yeşil dokunun değerlendirilmesi açısından peyzaj düzenlemelerine dikkat edilmiştir. Arazideki eğimin getirdiği kot farkları gerek görülen yerlerde rampa ile çözülmüş ve merdiven ile desteklenmiştir. Bu kompozisyonlarda merdiven oturma birimi olarak da düşünüldüğünden tasarımı o şekilde ele alınmıştır. Hepsine ek otopark giriş ve çıkışlarının varlığından kaynaklı yaya araç ilişkisi kurgulanmıştır. Bu aşamadan sonra kütlede tasarım kaygısından ve işlevlere ulaşım ağının planlanması doğrultusunda üç girişe imkan verecek şekilde üç odak halinde ayrılmıştır. Projede çekirdek, güvenlik ve şaft kavramlarının çözülmesi için otoparktan başlanarak konutların son katına kadar bu kavramlar detaylıca ele alınmıştır.

Çarşı kısmındaki alanlarda; kafe, mağaza, kuaför, eczane, revir, banka, restoran, çok amaçlı salon, kütüphane, spor salonu, veteriner , market ve hobi odasına yer verilmiştir. Birinci katın bitimi ile devamı gelmeyecek alanların üstü belirli akslarla doğal ışık olması alanıyla yırtıklar açılmış olan yeşil çatılar ile örtülmüştür. İkinci kat ile birlikte sahil tarafına yakın olan konut ve Fener Kalamış sokağına bakan ofis katları yükselmeye başlamaktadır. Diğer konutun bulunduğu alanda ise konut sakinlerinin kullanımına açık olan açık bahçe mevcuttur. Bahçe katının ardından burada bulunan konut katları da yine yükselmeye başlamıştır. Ofis bloğu 3 kat ve konut bloklarının her biri altı kat olacak şekilde katlandırılmıştır. Ofis bloğunda her katın kendi içinde bir ofise ait olduğu mimarlık ofislerine yer verilmiştir, konutlar ise 2+1 ve 3+1 plan tiplerinde çözülmüştür.

Plan yerleşimlerinin ilerlemesiyle cephe etütlerine başlanmıştır. Cephe kısmında aranan oran; zeminde insan kotunu vurgulayan ayak kısmı, ardından onun üstüne yerleşip yükselecek olan gövde kısmı ve son olarak çatının eklenmesiyle bitim hissi vermesi istenen baş kısmından oluşmaktadır. Bu aşamada alana komşu olan biri modern diğeri geleneksel görüntüye sahip olan iki yapı incelenmiş ve izleri cephe kurgusunu oluşturan malzeme ve dil gibi noktalarda aranmıştır. Brüt beton, ahşap ve alüminyumdan oluşan kurguda malzeme seçimi de alandan gelmektedir. Gövdeyi oluşturan brüt betonun daha sıcak görünmesi adına zeminde ahşap çerçeve elemanları ve gövdede ahşap paneller kullanılmıştır. Gövde kısmını bir adım daha öne taşımak için çıkmalar yapılmıştır ve bu çıkmalar çerçeveler ile kendi içinde birbirine bağlanmıştır. Yapıyı bitirmek adına düşünülen başlık kısmında ise çatının yapıyı daha uzun saçaklarla sarması için son iki katta geriye çekme fikri kullanılmıştır. Bu katlarda pencere çerçevelerinde çatı ile bütünlük sağlaması için alüminyum malzemesi tercih edilmiştir. Son iki katta yapılan bu hareketten kaynaklı köşe kısımlarında oluşan boşlukları tanımlı hale getirmek için çörtenler tasarlanmıştır. Çörtenlerin eklenmesiyle çatının tasarımı şekillenmiştir. Ofis kısmında yine bu kurguyu sağlayabilmek ve insan ölçeğine hizmet edebilmek adına aynı çizgilerde biraz dili değiştirerek çerçeve eklemeleri yapılmıştır.

Son olarak projede tercih edilen sistem; otoparktan çekmelerin yapıldığı katların başlangıcına kadar betonarme olup, konutlarda bu son iki katta çeliğe aktarılmıştır ve çatıda da yine çelik kullanılarak tamamlanmıştır. Otoparklarda taşıyıcı birliği olmasından kaynaklı ve geniş mesafeler söz konusu olduğu için biri yatay diğeri dikey hizada olmak üzere iki dilatasyon noktasıyla desteklenmiştir.