Jorba Kalesi Şapeli

İspanya’da Jorba bölgesinde bulunan Jorba Kalesi kompleksinin iyileştirme çalışmaları devam ediyor.

Fotoğraflar: Adrià Goula

Carles Enrich, Puig de la Guàrdia’nın kuzey yamacından bölgeye yaklaşımın iyileştirilmesine devam ederek 2015 yılında hazırlanan Jorba Kalesi Nazım Planı’nın ikinci aşamasını uyguluyor. Arkeolojik kazı sırasında yapılan toprak çalışmaları, kale kompleksinin daha iyi anlaşılmasını sağlayan gömülü yapıları ortaya çıkarıyor ve projeye olan ilgiyi arttırıyor.

İkinci aşama, kalenin tarihi evreleri boyunca muhafaza edilen güzergahı tamamlamak, üst kattaki terası bölgeye bakan bir görüş noktası haline getirmek ve duvarlarla çevrili alanı araştırmak amacıyla 2019 yılında başlamış. Kazı süreci, on altıncı yüzyıldan kalma bir dizi dekoratif unsura ve on yedinci yüzyıldan kalma sgraffito tekniğiyle döşenmiş pahlı seramiklere sahip, dört metre yüksekliğinde üç duvardan oluşan 60 m²’lik on ikinci yüzyıl şapelini ortaya çıkarmış. Farklı katmanlarıyla yıllar boyunca çeşitli kullanımlara ev sahipliği yaptığı anlaşılan şapel, kalenin tarihinin daha iyi anlaşılması için korunmaya alınmış.

Proje, bu keşfi ele alıyor. Mekânı kuru tutmak ve gelecekteki arkeolojik çalışmalara imkân vermek için kaplama yapmayı öneriyor. Çatı, tarihe saygı duyan hafif lamine ahşap bir yapı olarak tasarlanırken polikarbonat yüzeyler, ışığın geçişine izin vererek doğal aydınlatmayı sağlıyor.

Zor erişim ve düzensiz geometri, prefabrike elemanlarla çalışmayı imkânsız hale getirerek şantiyede inşa edilmiş hafif bir yapı sistemi seçimine yol açıyor. Yeni yapı, orijinal temeli kullanan dişli çubuklara bağlanarak halihazırda orada olana uyumu sağlıyor.

Proje, kale boyunca bir manzara güzergahı öneriyor. Rota, alanın girişinde başlıyor ve orijinal geçidi kullanarak şapel içinde son buluyor. Yer seviyesi orijinal kaldırımlara indiriliyor ve üst teras, Barselona ile Lleida’yı birbirine bağlayan eski cadde izi manzaralarına bakan bir seyir noktasına dönüşüyor. Arkeolojik kazıda çıkarılan tüm malzemeler yeniden kullanılıyor. Taşlar, üst terasın toprağını tutan ve bütünün sağlamlığına katkıda bulunan kiklopik bir duvar oluşturuyor. Orijinal duvardan farklı dokular oluşturmak için farklı boyutlarda taşlar ve değişken kum oranlarına sahip kireç harçlarını kullanılıyor. Böylece kontrast yakalanarak okunurluk arttırılıyor.

Kazıda üretilen toprak ise şapelin yeni katının yanı sıra bir giriş platformu oluşturmak için de kullanılıyor. Kalan taşlar üst katta ve şapel girişinde bank haline gelerek yeniden yorumlanıyor.

Oluklu çubuklarla zemine sabitlenmiş bir ip, rotayı takip etmeyi kolaylaştırmak ve ziyaret edilebilecek alanları işaretlemek için tüm boşlukları birbirine bağlıyor.