Pamukkale Üniversitesi Mimarlık Bölümü İlbadı Mezarlığı Araştırma Projesi

Denizli İlbadı Mezarlığı'nda yüze yakın mezar taşı, Pamukkale Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencileri Alp Emre Çelik, Durmuş Alper Aksu ve İzzet İlgün tarafından, MİM 331 Mimarlık Tarihi III dersi kapsamında incelendi ve mezar taşları benzerlikleri ve farklı kaynak araştırmalarına göre kataloglanıp, bir tarih dizini ve poster çalışması hazırlandı. 

Pamukkale Üniversitesi Mimarlık Bölümü lisans programı müfredatında üç dönemlik bir dizi olarak öngörülen MİM 331 Mimarlık Tarihi III dersi kapsamında Denizli Merkezefendi’de yer alan İlbadı Mezarlığı mezar taşları üzerine inceleme yapıldı. 10 kategori altında toplanan mezar taşlarının fotoğrafları buradan görülebilir.

Ders Yürütücüsü: Murat Burak Altınışık
Ekip Üyeleri: Alp Emre Çelik, Durmuş Alper Aksu, İzzet İlgün

İlbadı Mezarlığı Proje Raporu

İlbadı Mezarlığı:
İlbadı Mezarlığı, Denizli İli, Merkezefendi İlçesi, İlbade Mahallesinde yer almaktadır. Mezarlık, Orta Çağ’da Denizli’nin yerleşim yeri olan Kale’nin (Kaleiçi) 30-40 yıl önce batı yönündeki en uç noktası durumundayken; bugün şehir içinde kalmış ve İlbadı Mahallesi yolu ve eski Sarayköy yolu üzerinde bulunmaktadır.

Dersin Tanımı:
Pamukkale Üniversitesi Mimarlık Bölümü lisans programı müfredatında üç dönemlik bir dizi olarak öngörülen ve Dünya maddi kültür tarihi içinde özel bir içerik olarak “mekân kültürleri”ni inceleyen Mimarlık Tarihi Dersinin üçüncüsü olan MİM 331 Mimarlık Tarihi III dersinin kapsamını, M.S. 7. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan mekânsal süreçler ve tarihsel dönemler şekillendirmektedir.

Çalışmanın çerçevesi ve yöntem:
İlbadı Mezarlığı özelinde incelenen yüze yakın mezar taşını, benzerlikleri ve farklı kaynak araştırmalarına göre kataloglamak, bir tarih dizini ve poster çalışması hazırlamaktı. Yapılan araştırmalar sonucunda incelenen mezar taşlarının fotoğrafları bir blog sayfası yapılarak orada toplandı. Bazı mezar taşlarının fotoğraflarında da ölçek barındırması amacı ile 20 x 10 cm’lik bir ahşap çıta kullanıldı.

Çıkarımlar:
İncelenen mezar taşlarının, devlet görevlilerinin farklı statülerini simgelemek üzere yapıldığı ve toplumdaki farklı gruplara (cinsiyet, mevki) hitap eden simgelerin Selçuklu Dönemi, Beylikler Dönemi ve Osmanlı Dönemi olmak üzere üç dönemi kapsayacak şekilde oldukları gözlenmiştir. Kadın mezar taşlarında, erkek mezar taşlarına göre daha uzun ve ince boyunluklu olduğu aynı zamanda üzerinde çiçek, duvak, gerdanlık vb gibi kadını temsil eden simgeler kullanıldığı görülmüştür. Erkek mezar taşlarında ise bu ayrım kendi aralarında statü, mevki, toplumun önde gelenleri vb. olarak sıralanmaktadır.

Web Sitesi:
Mimarlık Tarihi III Dersi kapsamında başlanılan projeye internet bloğu olarak devam edilmektedir. Çalışmaya ait fotoğrafların yüklendiği internet sitesinde; statü farkını göstermek amacıyla meslek grupları ve cinsiyet üzerinden kurulan mezar taşlarının tespit ve belgelendirilmesi, 10 farklı grupta birleştirilmiştir.