Taksim’den Sonra Sıra Üsküdar Meydanı’nda mı?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin, meydan tasarımı deyince son dönemde aklına taşıt trafiğini yerin altına alıp, meydanı yayalara bırakmak geliyor. Bu anlayışın bir başka ürünü de Üsküdar Meydanı'nın yeni tasarımı.

Projede özetle, meydanda trafik yeraltına alınırken trafiği rahatlatmak için devasa boyutta bir otopark yapılacak, yaya alanları düzenlenecek ve Marmaray ile yaya entegrasyonu sağlanacak.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin web sitesinde anlatılan şekliyle projenin detayları:

“Ünlü şair Yahya Kemal’in ‘İstanbul’un fethini gören şehir’ diye adlandırdığı Üsküdar, kötü yapılaşmadan ve görüntü kirliliğinden kurtulacak. İstanbul’un en önemli transfer merkezi Üsküdar Meydanı için hazırlanan proje, İstanbul’un gözde semtinin çehresini değiştirecek.

Anadolu ve Avrupa yakasını deniz yolu ile birleşmesini sağlayan önemli bir ulaşım noktası olan Üsküdar ilçesinin meydanında; deniz otobüsü, şehir hatları ve motor iskeleleri bulunuyor. Ayrıca minibüs, otobüs ve taksi durakları yer alıyor. Bu nedenlerle Üsküdar Meydanı, yayalar için önemli bir düğüm noktasını oluşturuyor. Ancak ne yazık ki yaya ve taşıt trafiği birbirinden düzenli bir şekilde ayrılmadığı için trafik bir keşmekeşe dönüşüyor.

İstanbul’un tarihi geçmişi zengin ilçelerinden biri olan Üsküdar, ‘Üsküdar Meydanı ve Çevresi Raylı Sistemler ile Karayolu Entegrasyonları ile Kentsel Tasarım Uygulaması Projesi’ kapsamında Üsküdar ilçesi sınırları yeniden düzenleniyor.

Üsküdar Meydanı ve çevresini kötü yapılaşmadan arındırmayı da hedefleyen proje, tarihi semtin hem çehresini hem de kaderini değiştirecek. Trafik tamamen yerin altına alınırken, devasa bir otopark Üsküdar’ın trafiğine soluk aldıracak. Üsküdar için yaya alanları düzenlenerek, Üsküdar- Ümraniye Metro Hattı ve Marmaray Hattı’nın Üsküdar İstasyonu’nda yaya entegrasyonu sağlanacak. Üsküdar için hazırlanan proje, şu hedefleri öngörüyor:

• Üsküdar Meydanı için; transfer merkezi kapsamında, raylı sistem ile karayolu sisteminin entegrasyonunu sağlayan otopark alanları tasarlandı. Oluşturulacak otopark alanları; özellikle deniz yolu, demir yolu ve karayolu ulaşım sistemlerini kullanan yolcularca kullanılacak.

• Üsküdar Meydanı’nın daha çok yaya kullanımına açılmasını sağlamak amacıyla, Selman-ı Pak Caddesi ile Paşalimanı Caddesi arasındaki bağlantı karayolu alt geçitle gerçekleştirilecek.

• Proje kapsamında yaya alanları düzenlenecek. Üsküdar – Ümraniye metro hattı ve Marmaray hattının Üsküdar istasyonunda, yaya entegrasyonunun sağlanması amacıyla, yaya çıkışları için yer altı meydanı oluşturulacak.

• Hakimiyeti Milliye Caddesi’nin yayalaştırılması ile Üsküdar Meydanı’nda bulunan ticaretin kuvvetlendirilmesi sağlanacak.

• Proje kapsamında; Üsküdar’ın mevcut dokusu ile uyumlu ticaret alanları tasarlandı. Ticaret alanları içerisinde sokak ve meydana açılan kafeterya ve oturma alanları tasarlanarak, günün her saatinde yaşayabilen canlı kentsel mekanlar oluşturulacak.

• Üsküdar – Ümraniye metro hattı ve Marmaray projesinin çıkışları, proje kapsamında bir bütün olarak değerlendirilerek tasarlanacak. Marmaray projesine ait şaftların oluşturduğu görüntü kirliliğini ortadan kaldırmak amacıyla meydanda simgesel elemanlar tasarlandı. Meydan tasarlanırken amaç; Üsküdar meydanını deniz ile bütünleştirebilen özgün tasarımlar oluşturmak…

• Projeye göre; güneyde Ahmediye Meydanı ile başlayan yaya aksı, Hakimiyeti Milliye Caddesi ile meydana açılacak. Ayrıca Aziz Mahmut Hüdayi Vakfı ve Kara Davut Cami önünde iki farklı aktivite alanı oluşturulacak.

• Üsküdar Meydanına yaya olarak geçişi sağlayan üç farklı noktada ve aynı karakterde üç adet karşılama meydanı tasarlandı. Söz konusu karşılama meydanları; Şemsi Paşa Cami, Yeni Valide Cami ve Mihrimah Sultan Cami olacak.

• Yeni Valide Cami önünde yer alan karşılama meydanı, Üsküdar meydanına merdivenle bağlanacak. Üsküdar meydanına bağlandığı noktada, meydanda yer alan eski dokuyu canlandıracak ‘Nostalji Sokağı’ tasarlandı. Nostalji Sokağı üzerinde Üsküdar’ın tarihini ve önemli yapılarını anlatan simgesel ve fonksiyonel kent mobilyaları oluşturulacak. Ahşap veya çelik strüktürden oluşan kent mobilyaları, Üsküdar kent dokusuna ait bir sokağı temsil ediyor.

• Valide Sultan Cami ve Mihrimah Sultan Cami gibi geleneksel karşılama meydanları ile sınırlanan meydan, Valide Sultan Cami’ne paralel ve İstanbul Boğazı’na yönelecek şekilde tasarlandı.

• Marmaray Projesi’ne ait yaya çıkışları; yer altı meydanı ve meydan beraber düşünülerek yeniden düzenlenecek. Bu kapsamda meydanda farklı yönlerde yaya sirkülasyonu sağlayan 7 farklı çıkış yer alacak.

• Üsküdar Meydanı’nda; Üsküdar – Ümraniye metro hattı ve Marmaray projesine ait yaya çıkışları, birbiri ile uyum sağlayacak şekilde malzeme seçimi yapılacak ve tasarımları oluşturulacak.

• Üsküdar Meydanı’nda, Harem yönünden gelen taşıt yolu ile ulaşılan yer altı katlı otoparkı bulunacak. Günübirlik ticaret alanları, performans alanları vb. fonksiyonlara sahip olacak şekilde tasarlanan yer altı meydanı; istasyon yapısına kuzey ve güney yönlerden bağlanacak şekilde oluşturulacak.

• Üsküdar Meydanı Şemsi Paşa Cami ile çevrelenen bölgede; yine karşılama meydanı, oturma alanları ve asma germe sistemi ile örtülen kafeteryalar bulunacak. Bu alan, meydanın diğer bölümlerine göre sirkülasyon alanından çok dinlenme ve oturma alanı olarak tasarlandı. Bu bölgeden yer altı katlı otoparkına ve Marmaray istasyonuna giriş sağlanabilecek.

• Kara Davut Cami ve Mimar Sinan Cami ile çevrelenen, Üsküdar Belediyesi ve katlı otoparkının kaldırılmasıyla oluşan bölgede, Üsküdar’daki ticari faaliyetleri güçlendirecek ve devamlılığını sağlayacak çarşı tasarlandı. Bu kapsamda ana sirkülasyon aksı ile bağlantılı, kendi içerisinde meydan ve oturma alanlarına sahip bir bölge oluşturulacak.

• Kara Davut Cami ve Mimar Sinan Çarşısı önünde, söz konusu tescilli kültür varlıkları ile çevrelenen, anıtsal ağaçların gölgesinde oluşan oturma alanları oluşturulacak. Oturma ve dinlenme alanları ve kafeteryalar, çarşı içerisindeki meydanlara açılacak.

• Ayrıca katlı otoparkının kaldırıldığı bölgede, yer altı katlı otoparkı tasarlandı. Buna göre; yer altı katlı otoparkına iki farklı yönden, iki giriş ve çıkış sağlanacak. Yer altı katlı otoparkı, işletme maliyeti ve inşaat maliyetleri değerlendirilerek, iki farklı boyutta planlanacak. Yer altı katlı otoparkından çarşı içine giriş ve çıkışlar sağlanacak.

• Kara Davut Cami meydanı önünde bununla beraber, Hakimiyeti Milliye Caddesi’nin giriş kısmında sergileme alanları oluşturulacak. Sergileme alanları, meydanı sürekli değişen aktivite alanlarına dönüştürecek şekilde tasarlanacak.

• Kara Davut Cami meydanı içerisinde yer alan bir meydanda görsel zenginlik yaratmak amacıyla fıskiyeli kuru havuzlar yapılacak.

• Meydan çevresinde yer alan yapılar tek ve iki katlı olarak tasarlandı. Ticaret alanları; üstü açık, üstü kapalı ve yarı açık olacak şekilde farklı özelliklerde oluşturulacak. Cephe kaplaması olarak taş, ahşap ve cam malzemeler seçilecek. Meydanda zemin kaplaması olarak granit, granit küptaş ve tuğla kaplama malzemeleri tercih edilecek. Meydan üzerinde yer alan yapılar, farklı metrekarelerde ve farklı yönlendirmelere sahip olacak şekilde alternatifli olarak inşa edilecek.

• 2. bölgede ayrıca Aziz Mahmut Hüdayi Vakfına yönlenen sokak yayalaştırılacak ve bu aks üzerinde yer alan yapılara yeni alternatifler önerilecek.”

2011 yılında hazırlanan imar planları buradan incelenebilir.