Kütüphane’den Pandemi Hastanesi’ne…

Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimari Proje 6 pandemi hastanesi ve dönüşebilir işlev tasarımı proje konusu kapsamında, Dr. Öğr. Üyesi Berk Minez yürütücülüğünde hazırlamış olduğum "Kütüphane ve Pandemi Hastanesi" tasarımı.

2019 yılında başlayarak hayatımıza giren ve etkileri hala devam etmekte olan Covid 19 salgını, özellikle ilk başladığı zamanlarda büyük bir panik ve karmaşaya sebep olmuştu. Hızla artan, henüz tedavisi bulunmamış bu virüse karşı çoğu insanın çözümü hastanelere başvurmaktı. Nitekim salgının büyüklüğü ve en başta bu hastalığın bir ‘salgın’ niteliği taşıması çoğu ülkede hastanelerin ve sağlık kurumlarının mevcut duruma karşı yetersiz ve hazırlıksız olduğunu gösterdi. Bu küresel krizin kontrolü için sağlık alanında ciddi mimari önlemler alınması gerekiyordu. Mevcut binalara prefabrik ekler yapıldı, açık alanlara çadırlar kuruldu, mevcut hastaneler pandemi hastanesine dönüştürüldü, bu dönüşüm sadece hastanelerle kalmadı ve. Sergi, fuar alanı, büyük alışveriş merkezleri, havaalanı gibi mekanlar da gerektiğinde covid-19 tedavi merkezi olarak dönüştürüldü ve kullanıldı.

Trakya üniversitesi Mimarlık Fakültesi 2020-2021 Proje 6 konumuz da biz mimarlık öğrencilerinin böyle bir durum karşısında bulabileceğimiz çözümleri daha net görmemizi ve deneyimlememizi sağlayan güncel bir proje konusuydu. Belirlediğimiz yapı türünün, pandemi koşullarında nasıl kullanılabileceğini, ne tür bir dönüşüm geçireceğini iki farklı proje yaparak anlatmış olduk.

Böylece tasarladığım ilk işlev kütüphane, ikinci işlev ise pandemi hastanesi oldu.

Yapı İşlevi: Proje Çalışma alanı Edirne Tunca Nehri yakınında Saraçhane Setboyu caddesi, Büyükzincirli kuyu sokak arasında kalan alanda bulunur. Alanın konumuna ve yapılan analizlere bağlı olarak şehirdeki kütüphane yapıların daha güneyde-güneydoğuda olacak şekilde konumlandığını ve yakın çevrede kütüphane yapısı yapılmasının kentin bu bölümüyle kullanıcı arasındaki ilişkiyi daha güçlü kılabileceğini düşündüm.

Tasarım Kararları:  Öncelikle alanın çevresindeki ulaşım aksları analiz edilmiş ve kütüphane ve hastane için ihtiyaç olan girişler, otoparklar, yaya yolları ve mesafeler düzenlenmiştir. Ziyaretçi ve personel için açık ve kapalı otopark, yaya girişi, personel girişi, idari bina girişi ve servis otoparkı bulunur. Hastane olduğu durumda servis otoparkı ambulans otoparkı olarak kullanılır ve yeni bir poliklinik girişi eklenir.

Tasarımda kütle oluşumu ve yönlenmesinde çevresel faktörler göz önünde bulundurulmuştur. Yakın ölçekte yapılı çevrenin az katlı binalardan ve tunca nehrinden oluşması alanı olumsuz çevre faktörlerine karşı daha savunmasız kıldığından hasta birimlerine ulaşılması istenmeyen kuzey rüzgarını kesmek amacıyla kuzeye paralel yerleşen bir idare kütlesi planlanmış ve hasta odaları kolu güneye yönlendirilmiştir. Hasta odalarının diğer cephesi ise kuzey rüzgarının engellenerek oluşturduğu bahçeye bakar.

Kütüphane Proje Detayları:  Kütüphane tasarımı zemin katta girişte kitap satış, kitap kafe, açık sergi alanı, fuaye bölümlerinden, kalan kısımlarda açık ve kapalı okuma salonları periyodik yayınlar bölümü, idari bölüm, kitap ödünç ve depolar; birinci katta konferans salonu ve hazırlık birimleri, sinema, bireysel yarı açık sistem çalışma alanları, grup çalışma ve kulüp odaları ve kafeterya, ikinci  katta ise araştırma tez bölümü, engelsiz bölümü, internet erişim odası, eğitim salonu, atölye ve okuma salonu gibi mekanlardan oluşur.

Pandemi Hastanesi Proje Detayları: Pandemi hastanesinde yapının doğu kanadında ambulansla hasta girişi, güney cephesinde ayakta hasta girişi, batı cephesinde idare girişi ve takip polikliniği girişi ve kuzey cephesinde morg çıkışı, tıbbi atık çıkışı ve personel girişi olmak üzere kütleye toplam altı adet giriş bulunur. Zemin katta ambulansla gelen hasta ve ayakta hasta bölümleri, numune alma kabinleri ve bekleme alanları, triyaj, muayene, müşahede ve laboratuvar birimleri, hasta odaları ve hemşire istasyonları, takip poliklinikleri ve idari ofisler bulunur.

Birinci katta ise acil mekanlarının üzerinde cerrahi birimler ve çocuk yoğun bakım ile bebek yoğun bakım odaları, hasta odaları, doktor ve pratisyen hekim odaları ve yemekhane bulunur. İkinci kat ise yoğun bakım ve izole yoğun bakım odaları, başhekim, başhemşire odası ve mekanik hacimden meydana gelir. Bodrum katta zemin katın acil mekanlarıyla ilişkili olarak görüntüleme merkezi, morg, merkezi sterilizasyon mekanları, teknik birimler, mutfak, sığınak ve 74 araçlık kapalı otopark bulunur.