Restore et-işlet ve kazan

İzmir ve Manisa'daki eski binaları kente kazandıracak kuruluşlar, binaların kullanım hakkını 49 yıllığına alırken harcadıkları bedeli de kiradan düşecek

İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün restore et-işlet-devret modeliyle hayata geçireceği projelerle, İzmir ve Manisa’da hem eski eserler ayağa kaldırılacak hem de bu eserler ekonomik birer işletme haline gelecek. Bu yöntemle yapılacak projeler, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör için önemli fırsat yaratacak. Eski eseri restore eden kuruluş, burayı 49 yıllığına gelir getirecek şekilde değerlendirecek. Restorasyon bedeli de kiradan düşülecek. Vakıflar Bölge Müdürü Kenan İba, İzmir ve Manisa’da 520 eski eserin 400’ünün restorasyona ihtiyacı olduğunu belirterek, yoğun şekilde çalıştıklarını ancak hepsine yetişmelerinin mümkün olmadığını söyledi. İba, “Her yıl 10-12 eseri restore ediyoruz. Bu hızla 40 yılda bu eserleri ayağa kaldırabiliriz. Oysa EXPO adayı İzmir’in güzelleşmesi, turizmin gelişmesi için bu eserlerin 10 yılda restore edilmesi gerekiyor. Onun için herkes işin bir ucundan tutmalı” dedi.

ÖNEMLİ FIRSAT

Başta belediyeler olmak üzere sivil toplum kuruluşları ile özel sektörü eski eserleri restore etmeye davet eden İba, “Han, hamam, konak gibi gelir getiren eserlerimizi restorasyon karşılığı kira ile veriyoruz. Tire’de büyük bir bedesten için belediye ile anlaştık. Organik ürünler satış merkezi olacak. Çeşme’de Kanuni Kervansarayı’nı da bu yöntemle butik otel haline getirdik. Basmane Oteller Sokağı’nda bu yıl kiralama ihalesi yapacağımız bir otelimiz var. Bu yöntemle onaracağımız daha bir çok eser var. Bu projeler belediyeler için güzel fırsat. 49 yıllığına bir eseri alıp restore edip halkın hizmetine sunuyorsunuz. Üstelik restorasyon bedelini de kiradan düşüyorsunuz” diye konuştu.

OTEL VE HAMAM

Herkesin camii gibi büyük eserleri restore edecek gücü olmadığını söyleyen İba, farklı nitelikte eski eserler olduğunu vurguladı. İba, restorasyon karşılığı kiralama yöntemi ile yapılan projeler arasında Çeşme Kanuni Kervansaray’ı, Tire Bedesten’i gibi örnek uygulamaların olduğunu söyledi. Konak Haremlik Selamlık, Konak Emir Sultan Türbesi, Bornova Pınarbaşı Hamamı için İzmir Büyükşehir Belediyesi ile anlaştıklarını dile getiren İba, “Çeşme Ilıca Butik Oteli, Birgi Dervişağa Medresesi, Tire Yalınayak Hamamı, Ödemiş Bozdağ Hamamı, Bergama Bedesten, Urla Samut Baba Türbesi, Kemalpaşa Hamamı, Akhisar Zeynelzade Kütüphanesi ile ilgili çalışmalar devam ediyor.

Basmane’de bir otel, Kestelli mahallesinde bir konut, Manisa Merkez’de Gülgün Hatun Hamamı, Konak Başdurak Camii ve dükkanları ile Manisa Merkez Sultan Camii İmaret arsası içinde bulunan medrese binası, bu yıl restore et-işlet-devret modeliyle ayağa kalkacak” dedi.

İTO’YLA İŞBİRLİĞİ

Bu yıl, “kat karşılığı”, “yapım karşılığı kiralama”, “idari imkan”, “restorasyon karşılığı kiralama” ve “onarım” olmak üzere çeşitli yöntemlerle 67 proje yürüteceklerini söyleyen İba, “Aralarında Salepçioğlu Camii, Birgi Ulu Camii, Tire Ulu Camii gibi çok önemli İslam eserlerinin de olduğu birçok eser, onarılacak. Salepçioğlu Camii önemli bir eser. Biz o eserin, bir sivil toplum kuruluşu tarafından yapılmasını istiyorduk. Birçok yere teklif götürdük. Kimi işten, kimi maliyetten yapamadı. Ama İTO Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş o cesareti gösterdi. Camiinin altını da üniversitelerimizle değerlendireceğiz. İzmir saklı kalmış bir hazine gibi. Her tarafında tarih var. Türk-İslam medeniyetinin izleri var. Onları açığa çıkarmak lazım. Kentin yeni bir yüze ihtiyacı var” diye konuştu.

Bu yıl yapılması planlanan işler

Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün bu yılki programı oldukça yoğun. Alaşehir Kurşunlu Han, Manisa Rummehmetpaşa Bedesteni, Revak Sultan Türbesi, İzmir’de Baladur Hacı Mehmetağa Camii, Fettah Camii, Kınık’ta Çarşı Camii’nin onarımı devam ediyor. Onarım için proje hazırlanan eserler ise Manisa’da Kurşunlu Han ve Hakibaba Mescidi, Bergama’da Ulu Camii Duvarı, Konak Asmalı Mescid, Bayındır Hacı İlyas Camii, Bayıdır Darulkurra Camii, Birgi Hamam ve dükkanlar. Onarım için projesi hazırlanacak eserler arasında da Konak Aliağa Camii, Yapıcıoğlu Camii, Bağyurdu Çarşı Camii, Kınık Pekmezpazarı Camii, Kırkağaç Karaosman Camii, Soma Damgacı Camii, Çandarlı Merkez Camii, Çandarlı Yalı Camii, İncirli Mescid, Birgi Ulu Camii, Güdük Minareli Camii, Tire Kütüphanesi yer alıyor.

Protokolle onarılacak eserler arasında Menemen’de Gazez Camii, Mahkeme Camii, Şıh Kamil Dede Türbesi ve Sebili, Karaburun’da Abdullahağa Camii ve Çullu Camii, Torbalı’da Ertuğrul Camii, Orhaniye Camii, Selçuk’ta 14 eski eser, Konak’ta Salepçioğlu Camii var. Onarımı planlananlar ise Birgi’de Karaoğlu Camii, Tire’de Ulu Camii, Karaburun’da Eğlenhoca Camii, Konak’ta Kumrulu Mescid.

Kiralar düşük

– 14 yıllığına Akdemir İnşaat’a restorasyon karşılığı kiralanan Çeşme Kanuni Kervansarayı için aylık kira bedeli 9 bin 500 lira. Butik otel olarak hizmete giren otel için yatırım tutarı 3 milyon lirayı aştı.

– Tire Bedesten, 49 yıllığına Tire Belediyesi’ne kiralandı. İlk 3 yıl aylık 50 lira, sonrasında 750 lira kira ödenecek.

– Çeşme Ilıca’daki tarihi bina butik otel haline getirilecek. Binayı 25 yıllığına kiralayan YG İnşaat, bir ve ikinci yıl 905 lira kira ödeyecek. 3 yıldan sonra aylık 15 bin 385 lira kira ödeyecek. Yatırım tutarı minimum 1 milyon 2654 bin lira olacak.

Başarıyla uygulanan örnekler

– Çeşme’deki Kanuni Kervansarayı butik otel oldu
– Tire’deki bedesten, organik ürünler satış merkezi olacak
– Edremit Altınoluk’taki zeytinyağı fabrikası motel ve restorana dönüştü
– İzmir Büyükşehir Belediyesi, haremlik-selamlık, Pınarbaşı Hamamı ve Emirsultan türbesinin restorasyonlarını yapıyor
– Konak Natırzade mahallesindeki tarihi bina pansiyon olacak