2020 Tokyo Yaz Olimpiyatları ve Sürdürülebilirlik Teması

Covid-19 salgını nedeniyle ertelenen ve 23 Temmuz - 8 Ağustos 2021 tarihleri arasında yapılan 2020 Yaz Olimpiyatları, Japonya'nın başkenti Tokyo'da gerçekleşiyor. Tokyo 2020, oyunların sürdürülebilirlik konseptini "Daha iyiye, birlikte: gezegen ve insanlar için" olarak belirledi. Nikken Sekkei tasarımı Olympic Village Plaza ve Asao Tokolo tasarımı podyum, olimpiyatları sürdürülebilir kılmayı amaçlayan girişimler arasında yer alıyor.

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne göre spor, sürdürülebilir kalkınmayı kolaylaştırması açısından büyük bir öneme sahip. Dünyanın en büyük spor etkinlikleri arasında yer alan olimpiyat oyunlarının toplum, ekonomi ve çevre üzerinde büyük etkisi var. Tokyo 2020, oyunların olumlu etkilerinin Tokyo’nun ötesine geçerek dünyayı kapsamasını sağlamayı amaçlıyor.

Oyunların sürdürülebilirlik konsepti, “Be better, together – For the planet and the people.” olarak belirlenmiş. Sürdürülebilir oyunlar sunma sorumluluğunu yerine getirmek, Japonya’daki ve dünyadaki insanlara küresel sürdürülebilirlik sorunlarına çözüm modelleri sergilemek ana hedef olmuş.

Tokyo 2020 Organizasyon Komitesi, oyunların hazırlıkları ve operasyonları sürecinde izlenecek beş ana sürdürülebilirlik teması belirlemiş. İklim Değişikliği teması ile enerji tasarrufu, yenilenebilir enerji kullanımı ve net sıfır karbon emisyonu teşvik edilecek. Kaynak Yönetimi teması ile azalt, yeniden kullan ve geri dönüştür ilkeleri ile sıfır israf hedeflenecek. İkonik aksesuarlar yaratmak için atık malzemeleri kullanmaya ek olarak, etkinliğin işletilmesi yoluyla üretilen tüm atıkların %65’i ve etkinlik için tedarik edilen tüm öğelerin %99’u yeniden kullanılacak veya geri dönüştürülecek.

Doğal Çevre ve Biyoçeşitlilik teması ile “Doğa içinde Kent/Kent içinde Doğa”nın gerçekleşmesine katkıda bulunulacak. İnsan Hakları, Çalışma ve Adil İş Uygulamaları teması ile oyunlar İş Dünyası ve İnsan Haklarına Dair Rehber İlkeler’e uygun olarak yürütülürken Katılım, İş birliği ve İletişim teması ile tüm toplumun katılımı ve iş birliğine açık oyunlar yaratılacak. Bunlara ek olarak, Tokyo 2020’nin tedarik ettiği ürün ve hizmetlerin yanı sıra lisanslı ürünlerin tedarik zincirleri boyunca sürdürülebilirliği sağlamak için bir araç olarak Tokyo 2020 Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı Kodu formüle edilmiş.

Oyunlara ülke çapında katılım fikri etrafında heyecan yaratmak ve sürdürülebilir, çevreye karşı sorumlu bir etkinlik gerçekleştirmek amacıyla, Tokyo 2020 Organizasyon Komitesi “Japanese Lumber Relay: A Village Plaza Built by All at the Athletes’ Village” projesini geliştirdi. Tokyo merkezli mimarlık ofisi Nikken Sekkei tasarımı Olympic Village Plaza, ülke genelinde yerel yönetimlerden “ödünç alınan” 40.000 parça Japon selvi, sedir ve karaçam ahşabı kullanılarak inşa edilmiş. Oyunların tamamlanmasının ardından yapı sökülecek ve yerel inşaat projelerinde bir miras olarak yeniden kullanılmak üzere belediyelere iade edilecek.

Sporcuların merkezi buluşma yeri olarak hizmet verecek olan 5.300 metrekarelik geçici yapı içerisinde kafe, banka, sağlık alanları, dinlenme salonları, kuaför salonları, satış alanları ve medya merkezi yer alıyor.

Nikken Sekkei, geleneksel Japon binalarının tasarım estetiğinden yararlanan bir yapı oluşturmak için keresteleri özel olarak düzenlemiş. Alçak ve tek katlı yapı, dikey ve yatay olarak düzenlenmiş uzun ahşaplarla kaplanmış ve üzeri oluklu metal çatı ile kapatılmış. İç mekân ise ahşap bir kafes formunda düzenlenmiş ve binanın strüktürü açıkta bırakılmış.

Binada kullanılan her bir ahşap parçası, kaynağının bulunduğu alanın adını ayrıntılı olarak gösteren bir damga ile işaretlenmiş. Farklı bölgelerden temin edilen ahşapların kullanılması yoluyla çeşitlilik ve uyumun vurgulanması hedeflenmiş. Kereste endüstrisinin canlandırılmasının ve sürdürülebilir ormanların korunmasına katkıda bulunulmasının yanı sıra, ülkenin tüm bölgelerinden katılımı vurgulayan bir miras bırakılarak çevresel etkileri azaltma ve sürdürülebilirliği gerçekleştirme hedefi yansıtılmış.

Oyunları sürdürülebilir kılmayı amaçlayan bir diğer girişim ise bağışlanan plastik atıklardan yapılan podyumlar. Tokyo 2020 Olimpiyatları’nda kazananlar, 24,5 ton atık ev plastiğinden yapılan podyumlarda taçlandırılacak. Kaideler nihayetinde Olimpiyat sponsoru olan Procter & Gamble tarafından tekrar şampuan ve deterjan şişelerine dönüştürülecek. Tasarımı Tokyo 2020 amblemlerini de tasarlayan Asao Tokolo’ya ait podyum, olimpiyat tarihinde türünün ilk örneği olacak ve sürdürülebilir bir toplum için yeni bir model sunacak.

Dokuz ay boyunca Japon halkı, Japonya’daki mağazalara ve okullara kurulan 2.000’den fazla toplama kutusu aracılığıyla 400.000 şişe çamaşır deterjanı şişesi bağışlamış. Şişeler 3d baskı için liflere dönüştürülerek olimpiyatlar sırasında kullanılacak 98 podyumun tamamına dönüştürülmek için kullanılmış.

Her podyum, geleneksel üç kaideyi oluşturmak üzere birbirine bağlanan bir dizi küçük küp şeklindeki modülden yapılmış. Alternatif olarak kaideler, paralimpiklerde kullanılmak üzere düzleştirilerek erişilebilir bir hale getirilebiliyor. Tokolo’nun daha önce Tokyo 2020 amblemleri için geliştirdiği dama tahtası desenine dayanan küp modülleri, Japonya’nın ilk Fab Lab’in kurucusu Hiroya Tanaka liderliğindeki bir ekibin yardımıyla 3D olarak basılmış.

Katmanlı imalatın yardımıyla ekip, deseni oluştururken sadece dış kaplama oluşturmanın ötesine geçip deseni podyumun yapısını biçimlendirmek için kullanmış. Modüller, Japonya’nın tarihi indigo boya üretimine atıfta bulunarak Tokyo 2020 logosuyla aynı koyu mavi renkte işlenmiş.

Aynı zamanda girişim, insanları etkinliğin sürdürülebilirlik planına dahil etmek için çaba göstermiş ve eski elektronik cihazlarını Tokyo 2020 Olimpiyat madalyalarına dönüştürülebilmeleri için bağışlamaya teşvik etmiş.

Kawaba “Yeşil Değer Programı”