Lansmanla Sonlanan Bir Garip Yarışma Süreci: Karaduvar

Bizler Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin açtığı Karaduvar Mahallesi Kentsel Tasarım Yarışması sürecinde gelişenleri, yarışmalar tarihine bir not düşmek ve benzer deneyimlerin yaşanmaması adına kaleme almak istedik. Yarışma pratiğinin (kültürünün) doğru gelişmesi için bu gibi katkıların önemli olduğuna ve gerektiğine inanıyoruz.

Mersin’in doğusunda, geçimini balıkçılık ve tarımla sağlayan insanların yaşadığı, büyükşehir kanunu nedeniyle adı mahalle olsa da, bizim için halen bir köy niteliğinde olan yerleşim için düzenlenen yarışma 22 Şubat 2021 tarihinde duyuruldu. Duyurulduğunda 14 Haziran olan teslim tarihi, pandemi koşulları nedeniyle gelen kapanma kararlarıyla ertelenerek 28 Temmuz’a uzatıldı. Yarışmanın sonuçları, 10 Ağustos tarihinde belediyenin sitesinden duyuruldu. Fakat alışık olmadığımız biçimde, sonuçlarla birlikte yayınlanması beklenen jüri raporuna ulaşamadığımız gibi kolokyum tarihi, yeri gibi yarışma sonuçları ile birlikte duyurulması gerektiği şartnamede açıkça belirtilen bilgileri de göremedik.

Yarışma kültüründe pek de alışık olmadığımız bir durumla daha karşılaştık. Sonuçlarda 1. ödül verilmiş; fakat 2. ve 3. ödüller verilmeyerek, eşdeğer iki mansiyon ödülü verilmişti. Büyük merak içinde jüri raporlarını beklerken, raporlar proje müelliflerine ancak 20 Ağustos tarihinde e-posta ile iletilebildi. Arada geçen süreçte raportörlükle kurduğumuz iletişimde, gecikme nedeni ile ilgili, jüri üyelerinden birinin ıslak imzasının eksik olduğu, raporların kargoda olduğu bilgisi verildi.

Raporlarla, katılımcı 4 proje olduğu öğrenildi. 1 proje diskalifiye edilmişti. 2. ve 3.lük ödülünün olmama nedeni raporlarda açıklanmamıştı. Tüm dereceler oy birliği ile dağıtılmış ve karşı oy hiç bir proje için kullanılmamıştı. Jürinin her proje için mutlak fikir birliğinde olması ise dikkat çekiciydi.

Yarışmaya katılımın bu denli az olmasının nedeninin genel olarak jürinin yarışmacı meslektaşlarıyla empati kuramaması olduğu kanaatindeyiz. Şartnamede içeriği birbirinden farklı beş odak alan için kapsamlı program önerisi istenirken, ancak kalabalık bir disiplinlerarası ekiple ve yoğun iş gücü ile tamamlanabilecek bir çerçeve çizilmiştir. Pandemi nedeniyle değiştirilen takvimde, teslim tarihi bayram tatilinin hemen sonraki haftaya planlanmıştır. Tüm bunların yanında, yarışmanın ilanından itibaren teslime kadar olan süreçte yeterince gündemde tutulmadığını da düşünüyoruz. Bir çok yarışmacı meslektaşımızın, yarışmadan haberdar dahi olmadığını sonuçlar açıklandıktan sonra üzülerek fark ettik.

Kafalarda jüri kararlarındaki rasyonelliğe dair birçok soru oluşturan raporlardan sonra, soru işaretlerini gidermek adına kolokyumu beklemeye başladık. 1 Eylül tarihinde yine halka açık ortamlarda duyuru yapmak yerine, e-posta üzerinden, kolokyumun birinci projenin lansmanı ile aynı etkinlik içinde Mersin’de organize edildiği duyuruldu. Bu durumda, kolokyumun profesyonellerin katılımını kolaylaştırıcı bir mizaçla tertip edildiğini düşünmek zorlaşmıştı. Çok daha fazla katılımcının katıldığı yarışmaların çevrimiçi kolokyumlarına çokça şahit olduğumuz şu günlerde, dört ekibin katıldığı bir yarışmanın kolokyumunu Mersin’de yapmak soru işaretlerini gidermenin aksine daha da çoğalttı.

Pandemi tedbirleri ile duyurulan ve tamamlanan yarışmanın, zaten aynı dönemde yapılan pek çok yarışma ile benzer avantaj ve dezavantaja tabi olduğu aşikardır, fakat yarışmanın sonuçlarının açıklanması ve sonrasındaki süreç gerektiği gibi yönetilmemiştir. Takdir edersiniz ki yarışmaları özel kılan rapor, kolokyum gibi fikre ve buluşmaya açık ortamların yaratılıp profesyonellerin bir araya getirilmesidir. Bu yarışmada bu ortam sağlanamamış, kararların irdelenmesi ve açıklanması ortamı oluşturulmamıştır.

Yaklaşık altı aylık süreçte yarışma ile ilgili fikir üreten, emek veren, bizlerle birlikte ter döken genç meslektaşlarımız ve meslektaş adaylarımızın en sonunda karşılaşacağı tablo bu olmamalıydı. Katılımın az olması, ne bizler gibi proje yarışmalarına heyecanla, özveri ile mesai harcayan profesyonellerin, ne de yarışmayı bir öğrenme, keşfetme ve tartışma süreci olarak yaşayan meslektaş adaylarımızın sorumluluğudur.

Bilindiği üzere kolokyumlar yarışma sürecinin değerlendirildiği, ödül kazanan projelerin, jüri kararlarının sorgulandığı mesleki bir tartışma ortamıdır. Ülkemizdeki kentsel tasarım yarışmalarının uygulanma oranı sıfıra oldukça yakın iken, dört projenin katıldığı bir yarışmanın birinci projesinin lansmanını yapmak demek, süreci oldubittiye getirmek demektir. Yarışmalar tarihi seçilen projelerin, müellifleri hariç, kimseyi memnun etmediği yarışmalarla doludur. Kolokyum ile lansman birbirinden çok farklı dinamikler içeren ortamlardır. Kolokyumlarda seçilen projeleri uygulama iradesine sahip idarelerin fikirleri bile farklı yönlere evirilebilir. Bu tartışma ortamının pas geçilip lansmanla birleştirilmesi yalnızca idare adına değil kamu adına da bir kayıptır.

Sonuç olarak; biz meslektaşları, jüri üyelerini bir lansman toplantısında değil, her yarışmanın sonunda olduğu gibi pandemi koşullarına uygun hazırlanacak online bir kolokyumda görmek istiyoruz.

Yarışmanın jüri raporlarının herkes tarafından erişilebilir olmasını talep ediyoruz.

Meslek odalarımızın yalnızca jüri seçimi sürecinde değil, yarışma sürecinin tümünde var olmasını, yol gösterici, mesleki hakları koruyucu rolünü aktif bir şekilde üstlenmesini bekliyoruz.

Mersin Büyükşehir Belediyesi’nden yarışmanın şartnamesine uymasını, jüri sonuçlarını şeffaf biçimde açıklamasını ve yarışmanın kolokyumunu, katılımı kolaylaştırıcı bir biçimde düzenlemesini talep ediyoruz.

Notlar:
– Yazının kaleme alındığı 8 Eylül 2021 itibariyle halen kolokyumun (lansmanın) yeri ve saati duyurulmamıştır.
– Yarışma şartnamesinde, ödül sahiplerine kazandıkları miktar yarışmanın sonuçlarının duyurulduğu tarihten itibaren en geç otuz gün içinde ödeneceği yazılı iken, yukarıda belirtilen tarihte konuyla ilgili henüz herhangi bir iletişim kurulmamıştır.

Serkan YETGİN, A.Balin KOYUNOĞLU, Elif TAN, Fatma KÜÇÜK, Doruk GEZ

Karaduvar Mahallesi Kentsel Tasarım Proje Yarışması Sonuçlandı

Karaduvar Mahallesi Kentsel Tasarım Proje Yarışması