Shelter for Homeless People at Karaköy

2020-2021 Öğretim yılı Bahar Döneminde Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ile Endonezya İslam Üniversitesi Mimarlık Bölümleri 2. sınıf Mimari Proje 4 stüdyosunu ortaklaşa yürütmeye karar vermiştir. Proje stüdyosu uzaktan eğitimle Doç.Dr. Hasan Fırat Diker Araştırma Görevlisi Hayriye İsmailoğlu ve Baritoadi Buldan Rayaganda tarafından ortaklaşa yürütülmüştür.  

Proje konusu evsizler için bir yaşam alanı olarak belirlenmiş, proje alanı olarak da İstanbul’un Karaköy semtinde gündüzleri ticaret için kullanılan Perşembe Pazarı’nda geceleri evsizlerin kullandığı tarihi Ceneviz sur duvarının içinde bulunduğu alan seçilmiştir. Proje alanı iki taraftan metro istasyonuna erişim sağlayan yürüyüş yolları ile sınırlandırılmıştır.

Öğrenciler, düşünülmüş bir mekan organizasyonu aracılığıyla, evsiz insanlar (yaklaşık 100 kişi) için seçilmiş alandaki Orta Çağ sur duvarıyla uyumlu bir barınma alanı tasarımı üretmeye teşvik edilmiştir. Karaköy ve İstanbul silueti için çağdaş ve uyumlu öneriler geliştirmek adına tarihi çevrenin ilham vermesi beklenmiştir. Proje konusu olan barınma alanı programının içeriği öğrenciler tarafından belirlenmiştir. Dönem sonu 7’si Türkiye’den, 4’ü Endonezya’dan olmak üzere 11 öğrenci projesi üretilmiştir.

Zehra Mumcu — Proje Raporu:

202 projemizde ”Tarihi Yapı Çevresinde Tasarım” konusunda evsizlik problemi ele alındı. Karaköy, Perşembe Pazarı bölgesinde bulunan Ceneviz Surları’nın bulunduğu ve evsiz insanlar tarafından kundaklanarak zarar gördüğü bu alanda yine evsiz insanların yaşam sorunlarına çözüm getirme amacıyla bir alan tasarlandı. ‘Akıcılık’ konsepti ile ilerleyen bu proje, ceneviz surlarını saran kütle şekli ile evsizlik sorunu olan insanların hayatlarını kolaylaştırmak için tasarlanmış geçici bir yaşam merkezidir. Üç ana çekirdekten oluşan tasarımda verilere bakılarak surun önündeki kütlede aile ve kadın yatakhaneleri bulunurken arkasında erkek ve engelli yatakhaneleri bulunur, iki kütleyi ise açık bir sirkülasyon alanı birbirine bağlar. Özel açık  bir mekan oluşturma amacı ile kütle suru saracak şekilde biçimlenmiş, üzerindeki metro köprüsünden aldığı ilhamla çatıda, kanatlarını iki yana açmış bir kuş gibi hızlı ve akıcı bir tasarım amacı güdülerek hafif bir görünüm elde edilmiştir. Temel ihtiyaçlar olan yiyecek ve hijyen alanları dışında konukların dışarıdan gelen insanlarla  gerçekleştirebilecekleri sosyal aktiviteleri için ceneviz surları ile kesişen bir iç avlu, üst katta ise yatakhaneler ile birlikte kişilerin birlikte sosyalleşebilecekleri ortak alanlar bulunur. Dış cephesinde farklı tonlardaki prekast cephe paneli kullanılmış olup  ‘akıcılık’ konseptine uyacak şekilde tasarlanmış çelik bir üst örtü ile tarihi yapı, evsizler ve insanların mekanda kesişimi sağlanmıştır.