Aydın ili, Esenköy mevkiinde bulunan Arpaz Beyler Konağı ve Kulesi, müzeye dönüştürülmesi şartıyla Nazilli Belediyesi'ne hibe edildi. Restorasyon projesi Şerife Derin Türk'ün müellifliğinde yürütülüyor.
Kamuoyunun, korunması ve restore edilmesi talebinin ardından tarihi yapılara dair restorasyon çalışması başladı. Restorasyon projesini yürüten mimarlık ofisinden konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı:
Aydın ili, Nazilli ilçesi, Esenköy mevkiinde bulunan Arpaz Beyler Konağı ve Kulesi’ne ait rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri, TD Mimarlık ofisi tarafından hazırlanarak 24.01.2019 tarihinde ilgili koruma kurulu tarafından onaylanmıştır. Arpaz ailesi tarafından Nazilli Belediyesi’ne müze yapılması şartıyla hibe edilen yapılar, Batı Anadolu’da Orta Çağ dönemine ait sosyo-ekonomik yaşantının fiziki bir ürünü olarak aile tarafından 1990’ların sonuna kadar kullanıldığından günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Proje müellifi Y. Mimar Restorasyon uzmanı Şerife Derin Türk; Harpasa Antik Kenti’nin yakınlarında konumlanan 2 katlı ahşap konağın, açık sofalı Türk evi mimari geleneğine uygun inşa edildiğini ve halen baş oda ve yazlık odada bulunan kıymetli kalemişi bezemelere sahip olmasıyla inşasının 1830 yıllara denk geldiğini ifade etti. Arpaz Kulesi ve Arpaz Beyler Konağı hamam, misafirhane, pamuk deposu, çeşmeleri ve diğer müştemilat yapıları ile bütün bir yapı kompleksidir. Osmanlı’da ayanlık dönemi mimari eserlerinden sayılabilecek Arpaz Kulesi’ne konaktan asma köprü ile doğrudan geçiş bulunması, kulenin geçmişte savunma amaçlı kullanıldığını göstermektedir.
Proje danışmanlarından Y. Mimar Restorasyon uzmanı Yeşim Dolunay Yüksel ve Dr. Mimar Restorasyon uzmanı Gülhan Benli, özgün mimari detayları ile günümüze ulaşan bu nadide eserlerin belgeleme çalışmalarında, yapıların çevresindeki arazisi ile birlikte topoğrafik ve coğrafi verilerinin yanı sıra içine girilemeyecek kadar hasarlı kulenin bozulma ve mevcut durum tespitlerinin bütüncül olarak yorumlanabilmesine imkan vermesi nedeniyle 3 boyutlu lazer tarama teknolojisinin tercih edildiğini belirttiler.
Projeye 3 boyutlu nokta bulutu veri bilgisi sağlayan Motif Harita sahibi Alper Yiğitoğlu, modern ölçme teknolojisinin (özellikle içine insan girilemeyecek kadar hasarlı yapılarda) hatasız, hızlı rölöve alınmasında, ekonomik ve efektif bir yöntem olduğunu dile getirdi.
Proje, uygulama bütçesi ile yönetimini üstlenen Nazilli Belediyesi, Arpaz Beyler Konağı ve Kulesi’ni içeren yapı kompleksi restorasyon uygulamasını 2019 yılı içinde gerçekleşmesini planlanıyor.