“Belli söylemlerin ardına sığınan projelere soruyla yaklaşıyorum”

SALT'ın 90 projesi kapsamında gerçekleştirilen etkinliklerin bir yenisi 26 Ekim 2011 tarihinde SALT Beyoğlu'nda, İTÜ Mimarlık Bölümü öğretim üyesi Dr. Saitali Köknar'ın "Yayalaştırma İstanbul'u erişilebilir kılıyor mu?" başlıklı sunumu ile gerçekleşti.

Sunumuna, “Yayalaştırma aslında neye hizmet ediyor?” sorusu ile başlayan Köknar, İstanbul’daki yayalaştırma çalışmalarından çarpıcı örnekler gösterdi. Özellikle battı çıktı yolları eleştiren Köknar, aslında trafiğin, battı çıktı yollarla aşağıya çekilmesinin, yukarıda, kentin canlılığını yitirmesine ve yayalaştırma adı verilen anlamsız boşlukların oluşmasına neden olduğunu söyledi. Buna, 1999 yılında düzenlenen Beşiktaş Meydanı ve Çevresi Kentsel Tasarım Yarışması’nın ardından hiçbir projenin seçilmeyerek Beşiktaş Belediyesi’nin kendi yaptırdığı bir projeyi örnek gösteren Köknar, böyle battı çıktı yollarla çevrili bir yayalaştırma projesinin uygulanabilir olmadığını savundu.

Beşiktaş Meydanı için uygulanması düşünülen proje

Çağlayan Adalet Sarayı örneğini de göstererek, etrafı hendeklerle sarılı, yayaların ulaşamayacağı bir adada yayalaştırma projesinin ne kadar sağlıklı olabileceğini sorguladı.

Çağlayan Yayalaştırma Projesi

Yayalaştırma sürecinin yavaş işlediğini de dile getiren Köknar, yayalaştırma projeleri süresince yayaların ulaşımının düşünülmediğini söyledi. Yayalaştırmanın, kentsel dönüşüm projeleri için de bir araç olarak kullanıldığını düşünen Köknar, böylesi mülk transferi projelerde el değiştiren yerlerin kimlere gittiğinin merak konusu olduğunu vurguladı. Buna, Talimhane’deki yayalaştırma projesini örnek gösterirken buradaki yayalaştırmanın asıl nedeninin, bölgede bulunan oto yedek parçacıların buradan uzaklaştırılması olduğunu söyledi.

Yayalaştırmanın diğer bir probleminin ise, sadece yürüyebilen yayalar için gerçekleştirilmesi olduğunu dile getiren Köknar, engelli erişilebilirliğinin hesaba katılmadığını belirtti. Köknar, yayalaştırmanın, aslında, araç erişimine hizmet eden uygulama olduğunu ve henüz iyi yayalaştırma örneklerinin bulunmadığının altını çizerek konuşmasına son verdi.