Kuleli’ye, eski Mekteb-i Şahane’ye Şahane Bir Gezi

Açık Kapı Mimarlık Festivali'nin en çok merak edilen binalardan biri şüphesiz ki Boğaz'da tüm görkemiyle yükselen Kuleli Askeri Lisesi'ydi

4 Ekim günü saat 11’de tam katılım ile başlayan gezi, uzun süredir restorasyon çalışmasında olan Kuleli’de çalışma yapan ALBA şirketinden, Azmi Delibalta’nın sunumu ile başladı. 520 gün süren restorasyon çalışmasının, temelde deprem odaklı olduğuna dikkat çeken Delibalta, aynı zamanda binanın tarihsel niteliğini korumak ve sürdürülebilir bir proje sunmak için ne denli titizlikle çalıştıklarına dair veriler sundu. Proje programına başta kulelerin dahil olmadığını söyleyen Delibalta, kendilerinin kuleleri de dahil etmek istediklerini belirtti.

Gezi boyunca Arkitera refakatçisi ve eşlik eden askeri personel tarafından hakkında bilgi alınan Kuleli Askeri Lisesi, Çengelköy ve Vaniköy arasında yer alıyor. Sultan II. Bayezid döneminden itibaren bahçe ve kasırların bulunduğu, aynı zamanda Yeniçeri Ocakları’nın kışlasının yer aldığı bir alan özelliği taşıyor. Kanuni Sultan Süleyman’ın burada dokuz katlı Cihannüma Kasrı inşa ettirmesi sonrası buraya Kule Bahçesi denilmeye başlandığı belirtiliyor. Günümüzdeki isminin kaynağının da buradan geldiği düşünülmekte. Çünkü genel olarak bilindiğinin aksine bugünkü kuleler binanın ilk yapımında değil, 1968’de inşa ediliyor. Şu anda da herhangi bir işlevi bulunmuyor.

Sultan II. Mahmud döneminde Selimiye Kışlası’nın rekonstrüksiyonu sürerken, bu araziye de 1828 senesinde bir süvari kışlası (Kuleli Süvari Kışlası) inşa ettiriliyor. Sultan Abdülmecid döneminde yangın sonucu zarar gören kışla, 1845-47 senelerinde, alt katları yığma olmak üzere tekrar inşa ediliyor ve bir de hastane ekleniyor. Sultan Abdülaziz döneminde, Kırım Savaşı sonrasındaki yangında hasar görünce, 1863 senesinde bu kez tamamen yığma olarak tekrar inşa ettiriliyor.

1838 senesinde Garabet Amira Balyan tarafından tasarlanan ve inşa edilen kışla, zemin katı deniz seviyesinde olmak üzere üç katlı ve iç avlulu olarak inşa edilmiştir. Barok üsluptaki kuleleri, anıtsal giriş merdivenleri ve kolonadlı girişinin pitoresk bir etki yarattığı kışlanın cephesi plasterlar ile bölümlere ayrılmıştır. Bina, toplam 10.000 metrekare taban alanına, 25.000 metrekare yapı alanına sahiptir.