Gelenekselden Günümüz Kırsalına: Çin’de Kırmızı Tuğlalı Konutlar

Kırmızı tuğlalı konutlar; dar salonlu, kare hacimli geleneksel yerel konutların mekansal sisteminden ve eğimli çatı formundan ilham alıyor.

Bo Gar liderliğindeki mimarlık ofisi XAUAT, yeni konut projelerini tamamladı. Kuzeyden güneye 35,1 metre uzunluğunda, doğudan batıya 9 metre genişliğindeki proje, Çin’in Shaanxi Eyaleti, Xianyang Şehri, Ezi Köyü’nde yer alıyor. Proje alanı, güneyde, köy yolu ve geniş tarım arazileri; doğu, batı ve kuzeyde ise konut bölgeleri ile çevrelenmiş bir araziye sahip.

Eski moda kentleşme tasarımından ve aşırı kaynak tüketiminden kaçınan mimarlar, kültür mirası ile yeşil kalkınmayı bütünleştiren bir inşaat yöntemi benimsiyor. Mimarlar, yapı tasarımındaki en temel ve pratik hedefi belirleyerek, bölgeye özgü bir konut inşaat sistemi oluşturuyor. Böylelikle proje, aynı tipteki konutların inşaatı, rekonstrüksiyonu ve genişletilmesi için bir referans niteliği oluşturuyor.

Girişteki ana kapı, arsanın güneydoğu köşesinde yer alıyor ve modern yaşam tarzıyla bütünleşiyor. Tuvalet, depolama alanı gibi çeşitli yardımcı fonksiyonlarla işlevlenmiş koridor alanı tek katlı bir hacimden oluşuyor. Ana oda; yatak odaları, salon ve diğer yaşam alanlarının hemen bitişiğinde yer alıyor.

İki katlı ana odanın, merkezi simetrik üç bölmeli eksen düzenine sahip bir mahya ve iki eğimi bulunuyor. Ana odanın kapısı odanın güneyinde bulunuyor ve iki yanında güneşlenme alanları yer alıyor. Mutfak, yemek odası ve dinlenme odası gibi servis mekanları, yaşam alanlarının arasında konumlandırılıyor.

Servis mekanlarının merkezinde hava koridorlu, dar, yüksek bir hol bulunuyor. Mimarlar, çok katmanlı bir mekan deneyimi yaratmak için ikinci katın kuzeyinde bir teras tasarladı. Bu sayede, ana oda ile koridor arasında buğday, mısır kurutmak ve günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için eksiksiz bir avlu alanı ortaya çıktı. Ana odanın kuzeyi bir arka bahçe olarak çalışıyor ve düz bir merdiven koluyla ikinci katın terasına bağlanıyor.

Proje, yerel malzemeler ve geleneksel el sanatları ile yerel ustalar tarafından çapraz ve balık sırtı duvar işçiliği gibi çeşitli yöntemler kullanılarak inşa edilmiş. Açıkta bulunan kabin, kırmızı tuğlaları görsel olarak tamamlaması için eski ahşap malzemelerden yapılmış. Yağmur erozyonuna ve alkalizasyona karşı koruma amacıyla düz tuğla duvarlarda taş benzeri bir kaplama malzemesi kullanılmış. Kışın yağmur ve kardan kaynaklanan çatlamayı önlemek için avlunun tuğla duvarlarında ve çatıda yüzey katmanı olarak çimento harcı kullanılmış.

Koridor ve geçiş alanları Guanzhong bölgesinin geleneksel konutlarında günlük iletişim için önemli bir rol oynuyor. Mimarlar bu iletişimi daha da arttırmak için, ana girişin dış duvarına, kırmızı tuğladan oturma elemanları eklemiş. Mutfaktaki tuğla sobalar, geleneksel havai fişek yapımına olanak sağladığı gibi ısıtma işlevi görüyor ve yapıyı gelecekte doğalgaz kullanımına hazırlıyor.

Ekolojik çevre ile yaşam kalitesinin yakından alakalı olduğunu savunan mimarlar, projelerinde de modern kırsal konutların yaşanabilirliğinin ve yeşil performansını iyileştirmenin üzerine çalışıyor. Proje, havalandırma, aydınlatma, ısıl kütle, yalıtım, yağmur ve atık su ayrımı gibi konularda çeşitli pasif tasarım tekniklerini benimseyerek konutun mevsimsel değişikliklere uyum sağlamasına yardımcı oluyor. Projede uygulanan çeşitli pasif tasarım teknikleri;

Havalandırma: Kuzeyden güneye doğru uzanan dar geçiş alanı, hava basınçlı havalandırma; mutfak, hol ve tuvaletin üzerinde yer alan iki kat yüksekliğindeki boşluklar da ısı basınçlı havalandırma sağlıyor. Bu sayede hava sirkülasyonu artıyor ve iç mekan hava kalitesi iyileşiyor.

Aydınlatma: Ana odanın güneyinde bol miktarda cam bulunuyor. Yüksek yan pencereler, çatı konsolu ile birlikte aydınlatma alanını arttırıyor ve aynı zamanda yazın güneş ışımasını önlüyor. Ayrıca geleneksel konutlardaki karanlık mekan algısını değiştirmek üzere mutfağın, dar holün ve tuvaletin üzerinde yer alan iki kat yüksekliğindeki boşluklarda çatı penceresi kullanılıyor, böylelikle doğal aydınlatma sağlanıyor.

Termal kütle ve yalıtım: Geleneksel yerel konutlardan miras kalan iki katlı çatı katı (loft) tasarımı, tüm yıl boyunca depolama ve boş alan sağlarken, yaz ve kış aylarında bir tampon işlevi görerek birinci kattaki yatak odaları ve oturma odası gibi ana aktivite alanlarının yalıtımını sağlıyor. Birinci kattaki güneye bakan pasif güneşlenme alanı, bitişiğindeki yatak odalarının ve oturma odasının sıcaklığını ayarlıyor. Aynı zamanda dış duvarlarda, ısı geçişini engellemek için içten yalıtım yapılmış.

Yağmur suyu ve atık suların ayrımı: Tuvalet iki ayrı fonksiyonel alanı içerecek şekilde tasarlanmış. İdrar havuzu evin içine yerleştirilmiş ve katı atık için koridorun batısında başka bir tuvalet tasarlanmış. Tuvalet atıkları, giriş duvarının yakınlarında yer alan, düzenli olarak temizlenen ve kanalizasyon boru hattına bağlanan üç hücreli foseptik yeraltı tankına; mutfak ve duşun atık suları, arka bahçedeki üç hücreli bir foseptik tankına ve ardından yapay sulak alan yoluyla kör kuyuya boşaltılıyor. Evin avlusu ve arka bahçesinde yer alan su birikintileri yağmur suyu boruları ile birbirlerine bağlanıyor, ardından yol yağmur suyu toplama şebekesine boşaltılıyor. Bu sayede mimarlar, kırsal tuvalet sorununu farklı önerilerle çözmüş oluyor.