İstanbul S.O.S. Girişimi, UNESCO Karar Taslağı’nın Çarpıtıldığını Söylüyor

İstanbul'un, plansız yapılaşma sürecinde, yapısal ve sosyal dokusunun bozulması tehdidine karşı İstanbul S.O.S girişimi altında toplanan bir grup İstanbullu, UNESCO karar taslağı hakkında çıkan haberlerin gerçekleri yansıtmadığını söylüyor.

İstanbul’un Dünya Mirası Listesi’nden düşürülmediğine karşı çıkan haberlere tepki gösteren S.O.S. girişimi, bu tür haberler ile bilginin eksik ve çarpıtılarak verildiği konusuna dikkat çekiyor.
“UNESCO yaptıklarımızı beğendi”, “İstanbul, Dünya Miras Listesi’nden düşürülmüyor”, “İstanbul, Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’ne düşmedi” şeklinde çıkan haberlerin gerçekleri yansıtmadığını söyleyen S.O.S. girişimi, son olarak Haliç Metro Köprüsü projesinin mimarı Hakan Kıran’ın, UNESCO’nun söz konusu maddeleriyle ilgili İstanbul için endişe belirten bölümleri belirtmediğini söyleyerek İstanbul hakkındaki gerçeklerin saptırıldığını vurguladı.

İstanbul’un doğal, sosyal ve fiziki çevresinin sürdürülebilirliğini sağlayacak katılımcı bir yaklaşım geliştirilmesini öneren ve kentin kimlik öğelerinin korunması konusuna dikkat çeken S.O.S. girişimi İstanbullulara kentlerine sahip çıkmaları konusunda çağrıda bulunuyor.

UNESCO Karar Taslağı hakkında çıkan haberlerin kararın sadece belli kısmını belirttiği konusuna değinen S.O.S girişimi, orijinal karar taslağını şu şekilde açıklıyor:

KARAR TASLAĞI:
35 COM 7B.111 (UNESCO taslak raporu 2011)
Dünya Mirası Komitesi;
1. WHC-11/35.COM/7B.Add belgesini incelemiş

2. Sırasıyla 32. (Quebec 2008), 33. (Sevlla 2009) ve 34. (Brasilia 2010) oturumlarında alınan 32 COM 7B.11, 33 COM 7B.124 VE 34 COM 7B.102 kararlarını değerlendirmeye almıştır

3.Taraf devletin, Haliç Metro Geçiş Köprüsü ile ilgili etki değerlendirme raporları hazırlanmasına dair uluslararası uzmanlar ve ICOMOS rehberliğinde gerçekleştirdiği çabaları görmektedir ve son oturumda geçerli olan köprü tasarımının, kültür varlığının evrensel değerine ciddi bir olumsuz etkisi olacağına dair varılan sonucu, endişeyle dile getirmektedir.

4. Köprünün tasarımı üzerine sütunların inceltilmesi, metro istasyon örtüsünün değiştirilmesi gibi bazı açılardan bakıldığında etkiyi değiştirebilecek farklılıkların uzman önerisiyle yapıldığını görmektedir. Ancak, köprünün önerildiği gibi değiştirilse de varlığın olağanüstü evrensel değeri üzerine olumsuz etkisi olacağını endişeyle belirtmektedir.

5. Köprünün 2005’te Dünya Miras Komitesi’ne hiçbir şekilde danışılmadan prensipte kabul edilmesiyle ilgili hayal kırıklığını dile getirmektedir. Bu durum eylem rehberinin 172. Paragrafına uygun değildir. İki uçta metro tüneli çalışmalarıyla köprünün konumu ve tasarımı neredeyse önemli oranda değiştirilemeyecek şekilde belirlenmiştir.

6. Komite ayrıca yetersiz iletişim, köprüyle ilgili öneriler, koruma planı ihtiyacı, WHC-11/35.COM/7B.Add, s. 165’te belirtildiği şekilde dünya mirası etkin yönetim sistemi ve korunma durumu, trafik ve turizm için gelişme stratejileri, tampon bölge konularında yetersiz geri dönüş nedeniyle hayal kırıklığını dile getirmektedir.

7. Taraf devletin taslak bir yönetim planı oluşturma çabalarını görmekle beraber teslim edilen taslak içeriğinin gereken geniş kapsamlı, çok disiplinli ve etkin niteliğe sahip olmadığını düşünmektedir. Planın, etkili bir koruma çerçevesi, işler bir yönetim sistemi oluşturacak ve ilgili paydaşları dahil edecek, otoriteler arası dialogu güçlendirecek, halkın ve ilgi gruplarının katılımı sağlayacak, şehrin tarihi peyzajının önündeki büyük zorluklara karşılık verebilecek şekilde geliştirimesi gerekmektedir.

8. Taraf devletin, yönetim planı çalışmalarındaki ilerlemeye dair bilgilendirmesini görmekte ve çalışmanın tamamlanmış bir yönetim planı olarak yetkililerce kabul edilen son halini 1 Ekim 2011’e kadar İngilizce veya Fransızca olarak danışma kurullarınca incelenmek üzere Dünya Miras Komitesi’ne iletmesini talep etmektedir.

9. Taraf devletin varlık üzerine Dünya Miras Komitesi ile iletişim halinde bir bağımsız danışman kurul oluşturmasını, altyapı için bir stratejik gelişme çerçevesi oluşturma ve koruma konusunda danışmanlık almasını, varlığın yönetimi için rehberlik sağlanmasını ve Haliç Köprüsü’nün etkilerini hafifletecek tüm olasılıkları değerlendirmesini önermektedir.

10. Ayrıca taraf devletin Dünya Miras Komitesi’ne 2012’deki 36. oturumda incelenmek üzere 1 Şubat 2012’ye kadar varlığın korunma durumu ve yukarıdakilerin uygulanışıyla ilgili güncellenmiş bir rapor sunmasını talep etmektedir. Kayda değer gelişme olmaması halinde varlığın Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.