Katılımcı, İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzelbahçe Yerleşkesi Mimari Proje Yarışması

Proje Raporu

Giriş
Üniversite kampüsleri, yer seçimlerine bağlı olarak, her ne kadar kentsel merkezler ile doğrudan veya dolayı mekânsal ilişkiler kurabilse de özü itibariyle kendi iç işleyişini bütüncül bir şekilde kurması beklenen bir işlevler toplamı olarak tanımlamak mümkündür.
Güzelbahçe ilçesinin, güney kent çeperinde, İzmir Ekonomi Üniversitesi yeni yerleşkesi için seçilen alan ise konumu ve barındırdığı özellikler itibariyle, kent ve merkezi ile çeperden ve dolaylı bir ilişki içerisinde olacağı görülmektedir. Bu itibarla, yeni yerleşke için alınmış olan tasarım kararlarının çerçevesi, kampüsün anlamlı bir bütünlük içerisinde, kendi kendine yetebilen bir niteliğe sahip olması hedeflenerek çizilmiştir.

Genel Tasarım ve Yer Seçim Kararları
Yoğun bir ihtiyaç programına ve kısıtlayıcı yapılaşma özellikleri barındıran yerleşke arazisinde, birimlerin yer seçimi, benzer ve birbiriyle ilişkili kullanımların bir arada olması gözetilerek yapılmış olup ve bahse konu bu birimlerin ana ring hattı ve yaya omurgası-alle ile ilişkilendirilmesi sağlanmıştır.

Kuzeyde Ali İhsan Gedik ve Yarendede Caddeleri üzerinden ulaşılabilen ring hattı, 85 no’lu parselde, yarışma alanı sınırları içerisinde kalınarak çözümlenmiştir. Tek bir halka olarak kurgulanan bu hat, yerleşke içerisinde bulunan bütün kullanımlara kontrollü erişim sağlamaktadır. Kuzeyde konumlanan ana giriş kapısı haricinde, acil ve beklenmedik durumlarda kullanılmak üzere alanın güney batısında, yine Yarendede Caddesi üzerinden Yaka Mahallesine bağlanacak ikinci bir kapı önerisi getirilmiştir (B Kapısı). Ana ring, 21 metre genişliğinde bölünmüş yol olarak tasarlanmıştır. Enkesit genişliği hat boyunca aynı olsa da birimlere yakın yerlerde park cepleri oluşturarak genişletilmiştir. Yerleşke içerisinde ring hattına asılan toplam 873 araçlık açık otopark alanı bulunmaktadır. Ali İhsan Gedik Caddesi üzerinden ring hattına eklemlenen bisiklet yolu önerisi de enkesit boyunca devam ettirilmiştir.

Kampüsün ana girişine yakın bir şekilde idari birimler konumlandırılmış, yaya aksıyla öğrenci merkezine bağlanmıştır. Bu merkezin güney yönüne doğru eklemlenen ve topografyadan ötürü kademeli bir şekilde düzenlenen üniversite meydanı yer almaktadır. Bu meydan, Kütüphane, Merkezi Derslik gibi ortak kullanım alanlarıyla, kampüsün kalbi ve sosyal merkezi olarak düşünülmüştür. Sosyal merkezin doğusuna 2. etapta yapılması öngörülen kapalı spor alanları ve rezerv merkezi derslik yapısı, batısında yer alan 2030 ada/33 no’lu parsele ise açık spor alanları konumlandırılarak alanın ortak kullanım işlevi güçlendirilmiştir. Gerekli görülmesi durumda açık spor alanlarına kampüs dışından giriş alınabilecektir.

Sosyal merkezden başlayıp güneye doğru devam eden ana yaya omurgası üzerinde ise akademik birimler yer almaktadır. Güzel Sanatlar Fakültesi ve İletişim Fakültesi ile başlayan alle Meslek Yüksekokulu, Yabancı Diller Yüksekokulu, İşletme&Hukuk Fakülteleri ile Adalet Meslek Yüksekokulu ve Lisanüstü Eğitim Enstitüsü yapılarının kümelenmesiyle oluşturulan ikincil bir alt meydana ulaşmaktadır. Uygulamalı Yönetim Bilimleri Yüksekokulu ise dışarıdan gelecek ziyaretçilere kullanım imkân verecek şekilde hem B Kapısına hem de ring hattına yakın bir şekilde konumlandırılmıştır. Tarım, sera ve kompost alanları da ilgili yüksekokulunun kullanımına imkân verecek şekilde düzenlenmiştir. Yaya omurgası alanın güney batısına doğru Fen Edebiyat Fakültesi, rezerv Mühendislik Laboratuvarları ve Mühendislik Fakültesi ile tamamlanmaktadır.

Ring yolunun doğu kenarı boyunca ise rezerv Yabancı Diller Yüksekokulu ve devamında yurt, kreş ve misafirhane birimleri konumlandırılmıştır. Yurtlar bölgesinin hem sosyal merkeze hem de yaya omurgasına erişimleri bulunmaktadır.

Yer seçim kararlarının önemli kısıtlayıcı özelliklerinden olan “fay tampon bölgeleri”nden alan içerisinde iki adet bulunmaktadır. Öğrenci Merkezi ve idari birimler arasında yer alan birinci bölge otopark ve yeşil alan düzenlemeleri ile sosyal merkez ile alt meydan arasında kalan ikinci bölgede ise amfi ve otopark alanları olarak düzenlenerek sisteme entegre edilmişlerdir. Bu bölgeler içerisinde herhangi bir kapalı kullanım alanı bulunmamaktadır.

Alan içerisinde bulunan dere yatağı ise güzergâhı değiştirilmeden ve derenin aktif dönemlerindeki akışını kesmeyecek bir şekilde, ring yolunun ve yaya omurgasının kestiği yerlerde gerekli altyapısının oluşturulabileceği öngörülmüştür. Yine yatağın güzergâhı içerinden yer alan belirli bölgelerde ise rekreatif kullanımlara olanak sağlayacak şekilde gölet olarak değerlendirilmiştir.
Bitki doku önerileri için bölgede bulunan türlerden ve bu türlerle adaptasyonu sağlayabilecek alanın iklimine uygun tercihlerde bulunulmuştur. Açık alan güzergâhlarını tanımlayıcı ve kullanıcı konforunu arttırıcı fonksiyonel aynı zamanda da estetik niteliğe sahip türlerden seçilmiştir. Gölet alanları ve diğer açık alanlar da göz önüne alındığında, söğüt, servi ve çam ailelerinden türler tercih edilmişlerdir.

Mimari Çözümler
Yoğun ihtiyaç programı, arazinin topografik özellikleri, kampüs birimlerinin etaplı ve uzun vadeli biçimde inşa edilebileceği gibi etmenler göz önüne alınarak, birkaç küçük birimli program hariç her bir program/fakülte yapısı için ayrı ayrı bağımsız yapı çözümleri getirilmiştir. Farklı yapı ve programlar için farklı kotlarda teraslar oluşturularak, yapılara çeşitli kotlardan erişebilmektedir. Karmaşık olmayan betonarme sistemler ile farklı zamanlarda inşa edilebilme olanağına sahip yapılarda cephe sistemleri olarak prekast beton panel ve güneş kırıcılar tercih edilmiş olup; sürdürülebilirliğe olan katkısı tartışmalı olan yeşil çatı vb. sistemlerden özellikle kaçınılmıştır.

Öğrenci Merkezi ve Servis Birimleri
Yaya omurgasının kuzey ucunda, üniversite meydanı ile birlikte bütünleşik bir şekilde çalışan, akademik, idari, spor birimleriyle kurduğu mekânsal ilişki ile sosyal merkezin en önemli odağı olan Öğrenci Merkezi, arazinin eğimli yapısı nedeniyle farklı kotlardan programında yer alan birimlere erişim sağlamaktadır. Yapının batı cephesinde, +35.00 kotu girişinde oditoryum ve çok amaçlı salon gibi kullanımlar yer alırken, doğu cephesinde ihtiyaç duyulan servis birimleri bu merkez içinde çözümlenmiştir. +41.00 kotunda yer alan merkezi yemekhane, banka, market ve sağlık birimleri hem yapı içerisinden hem de yapı dışında giriş alabilmektedir. +45.00 kotu ise doğrudan meydana açılan ve yoğun günlük kullanıma hizmet edecek foodcourt, satış birimleri ile öğrenci kulüpleri bulunmaktadır. +49.00 kotunda yer alan son katta ise yaratıcılık merkezinin birimleri ile idari birimler yer almaktadır. Düşey sirkülasyon mahallerinde yer alan galeriler yapının farklı kotlarda doğal ışıkla buluşmasına olanak vermektedir.

Kütüphane
Tarihsel olarak temsil ettiği anlamlar itibariyle merkezin hâkim yükseltisine konumlandırılan ve meydanı Öğrenci Merkezi ile birlikte tanımlayan yapının, üniversitenin oluşturulmak istenen kurumsal kimliğine sembolik bir katkı yapması hedeflenmiştir. Görece kapalı bir cephe sistemine sahip olan yapı, merkezinde yer alan galeri ile katların doğal ışıktan faydalanması sağlanmıştır. Zemin katında programın sosyal özelliklere sahip kullanımları yer almaktadır. Yapıya +52.00 ve +57.00 kotlarından giriş alınabilmektedir.

Merkezi Derslik
Kütüphane ve Öğrenci Merkezi ile birlikte tüm birimlerin ortak kullanım yapılarından olan Merkezi Derslik, meydanı ve sosyal merkezi mekânsal olarak tanımlayan bir diğer yapı olarak alanda yer almaktadır. Kütüphane yapısı ile kullanım yoğunluğu ve özellikleri bakımından doğrudan bir ilişki içinde olması hedeflenmiştir. Öte yandan gelecekte inşa edilmesi öngörülen rezerv Merkezi Derslik yapısı da bu yapının paraleline konumlandırılarak bütünlüklü bir kullanım senaryosuna sahip olması düşünülmüştür. +47.00 ve +52.00 kotları olmak üzere iki farklı kottan giriş alan yapının zemin katında yer alan büyük amfiler, arazi eğimine göre yerleştirilmiştir. Amfiler dışında sadece derslik ve laboratuvarlardan oluşan program katlarda yer almışlardır.

Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi
Yaya omurgasının kuzey ucunu tanımlayan ve meydana kısmen cephe veren yapı, İletişim Fakültesi ile birlikte konumlanmıştır. Alle üzerinden +47.00 kotundan giriş almaktadır. Gerek cephelerden gerekse merkezinde yer alan galeriden bütün katlara doğal ışık alınabilmesi sağlanmıştır. Yapının bir diğer girişi ise +37.00 kotunda bulunan ve güneye doğru uzanan ikinci yaya hattı üzerinden yapılabilmektedir. Yine bu yaya hattı üzerinde bulunan gölet rekratif kullanımlara olanak vermektedir. Yapının +56.00 kotunda bulunan son katı öğretim üye ve görevlilerine ayrılmıştır.