2. Ödül, Gebze Hükümet Konağı Ön Seçimli Ulusal Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

Üst üste yığılmış kent katmanları
her birinde farklı dert, farklı acı
Gövde gösterisi sona erdi
Muktedir olan halkın davranışı.

…geçmiş ile geleceğin arakesitinde
yeniden şekilleniyor çehre.
Kalıp izler misin
yoksa çekip gider misin?

BAĞLAÇ

Uygarlıklar katmanlar halinde birbiri üzerine yapısallaşasarak güç ve gövde gösterisinde bulunmuş ve yere ait ‘bağlarını’ güçlü tutmaya çalışmıştır. Bu palimpsest yaklaşım kentleri katmanlı bir yapıya getirmiştir.

Kentlerin gelişiminde meydanlar ve simge yapılar şehre dair belirli emaraler barındırır ve halkın sosyo-ekonmik yapısından demografik ve kültürel yapısına kadar birçok veriyi içinde barındırır. Hükümet konakları gibi simgesel yapılar da bu bağlamda sivil mimarlık örneklerinden sıyrılır ve kent kimliği ve yönetimlerin hassasiyet ve yaklaşımları hakkında bilgi verir.

Tarihi İpek Yolu güzergahında yer alan ve önemli bir jeopolitik konuma sahip olan Kocaeli’ne bağlı tarihi Gebze’nin ihtiyacı olan kamusal ihtiyaçlarına cevap verebilecek, kent ve kentliyle bütünleşik, yerleşime değer katan, özgün ve nitelikli bir Hükümet Konağı Binası ile bu yapıya hizmet veren açık-yarı açık kamusal alanların tasarımlarına yönelik bir hamle gerekliliği konusunda jüri ile hemfikiriz.

İlk paragrafta bahsi geçen ‘katmanlaşma’ güncel mimari yaklaşımlarda karşı bir duruş olarak ‘iç içe geçme’ ve ‘akış’ ile görünür sınırların ortadan kalkıp birbiri içinde eriyen, hemhâl olan hacimlerin tertip edilmesi olarak karşımıza çıkar. Gebze Hükümet Konağı ve yakın çevresini tasarlarken önceliğimiz işbu açık, yarı açık ve kapalı mekânların birbirleri ile olan ilişkilerinin güçlü bir bağlam ile kurulup ‘kamusal akışın sağlanması’ olacaktır.

Kenti canlı bir varlık olarak ele alırsak, damarlarında dolaşan kan insan sirkülasyonudur. Bu ise nitelikli kamusal alanların sağlanması ile gerçekleşir. Yaşayan, üreten, sağlıklı ve verimli bir Gebze için hükümet konağı binasının kullanıcılarını yapı içine ve çeperine çeker nitelikte ve her yaş grubunu ve dezavantajlı grubu kapsayıcı ve bir o kadar da geçirgen bir yapıda olması gerekmektedir.

Yarışma alanının güney cephesinde inşasına başlanan ‘Gebze Millet Bahçesi’ projesi bittiğinde kentlinin teveccüh göstereceği bir durak noktası olacaktır. İmar planında yer alan Yeni Bağdat Caddesindeki ticari alanlar ise inşa edildiğinde yoğunluk yaratma problemi doğurmaktadır. Tam bu noktada Gebze Hükümet Konağı cadde-Millet Bahçesi arasında bir tampon bölge hem de Gebze kent merkezi ile doğu cephesinde planlanan yeni meydan projesi ile tampon bölge konumundadır.Bu noktada mimari tasarım kent tarafından gelen yoğun kullanıcı aksını Millet Bahçesi ile bütünleştirmek adına bir ‘Kent Promenadı’ fikrinden ortaya çıkar.

Bağlaç oluşumu

‘Kent Promenadı’ ziyaretçilerini hem Gebze Hükümet Konağına ulaştırır hem de meydan, ticari alanlar, eğitim yapıları, belediye hizmet alanı parsellerine ve millet bahçesine bağlayarak bir bağlaç vazifesi görür.7/24 toplumun tüm bireyleri için davetkar bir saçakla yapısallaşan bu aks, yarışma alanı içinde gölgeleme elemanları, nefes alma durakları ve su ögeleri barındıran bir yürüyüş yolu tanımlar. Bireylerin yapı ile kurdukları bağı kuvvetlerinden bu promenadın tarihsel referansı revaklardır.

İbadet mekânında revağın yeri

Topkapı Sarayında revakların konumlanışı

Mimari kütle, proje alanının kent merkezine bakan kısmına ‘kentsel hazırlık mekânı’ olarak ele alınan bir geri çekilmeden sonra başlar. Avlulu yapılar zeminde görsel ‘akışı’ sağlamak adına şeffaf, fiziksel ‘akışı’ sağlamak adına ise belirli noktalarda boşaltılmıştır.

Mimari Yaklaşım Diyagramı

Şekil 1.2.3 Zemin kotunda kullanıcı akışı

Avlulu kitleler, birinci katta omurga ile bağlanmaktadır. Bu omurga aynı zamanda kent merkezine yakın olan ilk kitlenin üzeri ışıklık ile örtülü avlusunda bulunan açık merdiven ile düşeyde de izini kuvvetlendirir.

Kütle oluşum diyagramı

Mekânlar kurgulanırken yapıda çalışan ve ziyaretçilerin akışı düşünülmüş, girişler farklı kot ve farklı cephelerden oluşturulmuştur. Yapıya zemin kotunda yoğun kullanılacak birimler yerleştirilmiştir. (İlçe Nüfus Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı). Ayrıca bu katta konferans salonuna ve ‘etkinlik avlusuna bağlanan fuaye mevcuttur. Kaymakamlık için protokol girişi zemin katta bulunmaktadır.

Birinci katta İlçe Milli Eğitim, İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri, İlçe Göç İdaresi Çalışma Başkanlığı ile kafeterya-yemekhane bulunmaktadır. Yemekhane aynı zamanda Etkinlik avlusu ve Gebze Millet Bahçesine açılan yarı açık mekâna sahiptir.

İkinci katta İlçe Emniyet, Sosyal Hizmet Merkez, İlçe Mal müdürlüğü ve Hazine Avukatlığı bulunmaktadır. Üçüncü katta Kaymakamlık ve destek birimleri mevcuttur. Bodrum katta arşiv, sığınak, yemekhane mutfağı, mescit ve etkinlik avlusu bulunmaktadır. Açık mekân olarak tasarlanan etkinlik avlusu Gebzelilerin sosyal yaşantısına zenginlik katarken çeperinde bulunan balo-kokteyl salonu ile çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapabilecektir.

Fonksiyon Şeması

Yeşil çatı, fotovoltaik paneller, yağmur suyunun bodrum katta toplanarak yeniden kullanımı, avlulu yapının doğal havalandırma ve gün ışığından maksimum kullanım sağlaması ve jeotermal enerji hattı yapının aktif ve pasif çözümleri arasındadır.

Sürdürülebilirlik Şeması