Garrett Eckbo ve Geç Gelen Modernizm

Peyzaj Mimarlığı'nın Öncüleri dosyamız kapsamında, peyzaj tasarımında modernizmin en önemli temsilcilerinden Garrett Eckbo'yu inceliyoruz.

New York, Cooperstown’da 1910 yılında doğan Eckbo, anne ve babasının boşanmasının ardından annesi ile birlikte Kaliforniya’ya yerleşiyor. 1935 yılında Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nde lisans eğitimini tamamlıyor. 1936’da ise Harvard Tasarım Okulu’ndan burs kazanıyor ve 1938 yılında yüksek lisansını tamamlıyor.

Harvard’da geçirdiği süreç, Eckbo’nun geleneksel peyzaj tasarımına olan inancını yitirip perspektifini genişletmeye başladığı döneme tekabül ediyor ve Eckbo, mimarlık ve sanat dallarını peyzaj mimarlığı ile ilişkilendirmeye başlıyor. Burada derslerini aldığı özellikle Bauhaus’tan Walter Gropius ve Marcel Breuer’den etkileniyor. Benzer ekollerden etkilenen akranları, meslektaşları ve dönemi ruhu dahilinde tasarımı sosyal değişimin aracı olarak gören bir tasarım anlayışı geliştiriyor. Beaux-art geleneğinin dikte ettiği doğal ile yapay peyzajlar arasındaki sert geçiş ve ikiliği reddeden Eckbo, peyzaj tasarımını -biraz geç de olsa- nihayet 20’nci yüzyıla taşıyan önemli bir aktör.

Yalnızca düşünsel değil, estetik açıdan da dönemin modernist görsel sanat akımlarından da etkilenen Eckbo erken 20’nci yüzyıl resim ve heykel sanatındab ilham alıyor. Kandinsky, Moholy-Nagy ve Malevich gibi fütürist/suprematist sanatçıların eserlerinde kullandığı biçim ve geometriler Eckbo’nun tasarımlarında da karşımıza çıkıyor.

Garrett Eckbo’nun ilham aldığı bazı eserler. (Sol: Wassily Kandinsky. Composition 1, 1921 – Sağ: Pablo Picasso. Figure , 1910.)

Yüksek Lisans diplomasını aldıktan sonra Eckbo Kaliforniya’ya dönüyor ve Farm Security Administration’da çalışmaya başlıyor. Burada mülteci tarım işçilerinin yaşam koşullarını arttırmak amaçlı barınma çözümleri üretiyor. Planlarında işçiler için yaşam alanları yaratmaya çalışıyor ve bu gibi uygulamaların katı veya sıkıcı olmaları gerekmediği, aksine gerekli rekreatif alanlara sahip akışkan ve bütünleşik mekanlar yaratmak için fırsat olduğunu gösteriyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise ajans odak noktasını savunma işçilerinin barınma problemlerine çeviriyor ve Eckbo bu süreçte Amerika’nın batı kıyısında için 50 ayrı yerleşim planı tasarlıyor.

Eckbo, çok yazan ve tasarımları kadar yazılarına da emek harcayan tasarımcılardan biri. 1950’de yayımlanan kitabı Landscape for Living, bir manifestodan çok daha fazlası olarak Eckbo’nun düşünceleri ve profesyonel işlerinin bir sentezini sunuyor. Tarihsel genellemeler, ahlaki açıklamalar, peyzaj mimarları tarafından ihtiyaç duyulan becerilere yönelik etütler, inşa edilen projelerden örnekler, malzemeler ve geleceğe dair umutlarını da barındırıyor. Kitap, sadece çağın ilerici peyzaj mimarisini etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda değerini ve statüsünü de doğruluyor. İlk kez, cesur yeni tasarım dünyasını anlatan ve imajlarla belgelenen gerçek çalışmalar bu kitapta sunuluyor.

Garrett Eckbo’nun Farm Security Administration’da çalıştığı sürede mülteci çiftçiler İçin tasarladığı kamplar (Sol: Tulare Camp, Sağ: Shafter Camp)

Landscape For Living, 1950

Yapmış olduğu projeler biri, mimar A. Quincy Jones ve iç mimar William Haines ile işbiriliği içinde olduğu Holmby Hills’deki Brody mülkü. İşvereni Sidney ve Frances Brody için Eckbo, Los Angeles’ta daha önce görülmemiş konut peyzajı üretiyor. Mark Rios, Eckbo’nun peyzaj tasarımı için şu sözleri söylüyor:

Eckbo bitki kümelerinin karakteri ve dokusuyla daha çok ilgiliydi. Strüktürel kalitesi için bir bitkiyi seçerdi veya bir ressam bir şekilde bitkisel katmanlar oluştururdu. Türlere göre ekim dikim yaparak gelenekseli takip etmedi, bunun yerine bitki düzenlemesi konusunda kendi tanımlarını oluşturdu.

Brody Evi, 1949 (peyzaj: Garrett Eckbo; mimari: A. Quincy Jones; iç mekan: Billy Haines)

Wohlstetter Evi (peyzaj: Garrett Eckbo; mimari: Josef Van der Kar)

1935 yılında başladığı yarım asırlık kariyeri boyunca Eckbo, şirketler, kolej kampüsleri, kentsel meydanlar, kooperatif konut toplulukları, kiliseler gibi çok çeşitli mekanlar için tasarımlar yapıyor.

Goldstone garden bath house (1948)

ALCOA Forecast Garden, Los Angeles (1959)

Peyzaj Mimarlığı’nın Öncüleri serisinin diğer yazıları için buraya tıklanıyınız.

—
Yararlanılan kaynaklar:

• articles.latimes.com/2010/oct/09/home/la-hm-garrett-eckbo-20101009
• garretteckbo.weebly.com/
• www.harvarddesignmagazine.org/issues/6/landscape-for-living-by-garrett-eckbo
• www.laconservancy.org/architects/garrett-eckbo
• lalh.org/landscape-for-living/
• publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft6g50073x