Sultaniye Kaplıca Havuzları’na Jeodezik Kubbe Tasarımı

1940'lı yıllarda kapalı havuz olarak termal pınarlar üzerine inşa edilen havuzların üstüne, Koruma Kurulu'nun onayı alınarak, modüler jeodezik kubbeler tasarlandı ve uygulandı.

Geometrisi ve yapım yöntemiyle ilgi çeken modüler ve geçici strüktürlerin tasarım ve inşa sürecine dair detayları proje ekibi aktarıyor:

Köyceğiz Gölü kıyısındaki Sultaniye Kaplıcaları, tarihi yapıların da yer aldığı çok eski bir termal tesistir. 1940’lı yıllarda kapalı havuz olarak termal pınarlar üzerine inşa edilen betonarme yapılar 2015’e kadar ayakta kalabilmiştir. 2015 yılında tehlike arz ettiği için yıkılan havuz binalarının yerine kalıcı olmayan nitelikte, temelsiz bir yapı inşa etme ihtiyacı doğmuştur. Koruma Kurulunun da onayını alan söz konusu prefabrik yapılar, modüler jeodezik kubbe mimarisi ile tasarlanmıştır.

15m çapında ikiz kubbelerin iç yüzeyi ahşap kontrplak ile kaplanmış, dışarıdan da akrilik kumaş kılıf giydirilmiştir.

Çelik iskelet üzerine ahşap üçgen plakaların bağlanması için özel bağlantı elemanları tasarlanmıştır.

Yapıların aydınlatma ve havalandırması için ilk başta, iskeletin bağlantı noktalarında yer alan 9cm çaplı 110 adet fil gözü delikler kullanılmıştır. Her ne kadar gün ışığı aydınlatması için yeterli olsa da, fil gözü delikler havalandırma ihtiyacına yeterince cevap verememiştir. İlk kış mevsiminde yaşanan yoğuşma problemi sonrasında içerideki ahşap kaplamalar aşırı şekilde ıslanmıştır. 38 C’lik termal havuzların oluşturduğu buhar ancak tepedeki 5 m2’lik beşgen bölmenin açılmasıyla tahliye edilebilmiştir. Gece aydınlatması için, yine bağlantı noktalarındaki boşluklara 20 adet led spot yerleştirilmiştir.

Kubbelerin inşası sırasında yaşanan en önemli problem, havuzlar dolu haldeyken tüm yapım işlerinin gerçekleştirilme zarureti olmuştur. Bunun için 13m uzunluğunda özel bir döner köprü tasarlanmıştır. Orta noktasından havuz içindeki bir kaideye oturtulan köprünün her iki ucundaki tekerlekler sayesinde dönebilir hale gelmiştir. İnsan gücüyle döndürülebilen 125cm genişliğindeki köprünün üzerine 4m yüksekliğinde iskele kurularak çalışılmıştır.

İkiz kubbelerin mimari tasarımı Çiğdem Yaşar, Murat Yaşar ve Cumhur Osman Alyanak’tan oluşan üç kişilik mimari ekip tarafından gerçekleştirilmiş olup yapısal detay çözümler Makina Y. Mühendisi Ercüment Alyanak tarafından gerçekleştirilmiştir. İkiz kubbelerin inşası ise DOME Küresel Yapı Sistemleri tarafından 2016 yılında gerçekleştirilmiştir.