Liman Kentlerinde Araştırma ve Tasarım: Kent Çalışmaları Yüksek Lisans Programı

Kadir Has Üniversitesi Mimarlık Bölümü ev sahipliğinde, Murat Tabanlıoğlu’nun yürütücülüğünü yaptığı “Liman Kentlerinde Araştırma ve Tasarım” başlıklı Kent Çalışmaları Yüksek Lisans Programı öğrencileri, akademisyen ve profesyonel mentörler eşliğinde liman kenti özelliği taşıyan Atina ve Venedik kentlerine saha gezisi gerçekleştirdi.

Fotoğraflar: Emre Dörter

Üç akademik döneme yayılan master programının üçüncü dönemi Atina ve Venedik kentlerinde kapsamlı bir saha gezisi ile başladı. 13-16 Ekim 2023 tarihleri arasında gerçekleşen gezide, programın içeriği doğrultusunda başta Venedik Mimarlık Bienali olmak üzere, ünlü mimarların imzası bulunan müze ve güncel yapılar ile birlikte çok sayıda sergi ve önemli sanat koleksiyonları ziyaret edildi.

Sözü edilen şehirlerin mimari, tarihi ve kültürel karakterlerinin yanı sıra bir süredir hızlı dönüşümlere sahne olan liman bölgelerini inceleyen program kapsamında, benzer bir saha gezisi Ocak ayında Hamburg şehrinde yapılmıştı. Schüco’nun desteği ile gerçekleşen gezi boyunca öğrenciler Hamburg’daki yapısal ve planlama ölçeğindeki değişimleri yerinde araştırdı ve uygulayıcılarıyla tanışarak onların anlatıları eşliğinde belgelediler. Kentin sahil bölgesini yeniden şekillendirmeyi amaçlayan büyük ölçekli bir kentsel gelişim projesi olan Hafencity ile birlikte Herzog & de Meuron’un Elbphilharmonie yapısı, Hafencity Universitat, IBA-Dock Visitor Center, Wilhemsburg gibi önemli yapı ve bölgeler ziyaret edilen lokasyonlar arasında yer aldı. Program yürütücüleri ve yurtdışından katkı sunan akademisyenler eşliğinde Hamburg’un tarihi merkezi ile Chilehaus, Mahnmal St. Nikolai ve St. Michel Church gibi önemli tarihi yapıları, program eğitmenlerinden Olaf Bartels’in rehberliğinde incelendi.

Bu eğitim döneminin destinasyonları olan Atina ve özellikle Venedik kenti ise daha farklı amaçlara da hizmet ediyor. Programın ana çıktısı olarak, öğrencilerin üç kent özelinde yaptığı araştırma ve liman bölgesi projeksiyonlarının dönem sonunda kapsamlı fiziksel bir sergide paylaşılması hedefleniyor. Dört günlük yoğun bir gezi programı içerisinde, her biri farklı içerik ve aktarım tekniklerine sahip sergilerin kullandığı çeşitli mecralar, anlatı kurguları ve fiziksel yerleştirmeler öğrenciler tarafından incelendi ve detaylı olarak belgelendi. Güncel mimarlık konuları ve önemli mimarlık ofislerinin sergileriyle yer aldığı Venedik Mimarlık Bienali’nin yanı sıra, Bienal kapsamındaki okul sergileri, sanat yerleştirmeleri ve Peggy Guggenheim Collection gibi önemli sanat koleksiyonları da ziyaret edildi.

Giardini ve Arsenale’de yer alan Bienal sergileri, Türkiye’nin de yer aldığı ülke pavyonları ve paralel sergiler haricinde, gezi ekibi Tadao Ando, Carlos Scarpa, OMA, Bernard Schumi ve Renzo Piano Atelier gibi önemli mimar ve ofislerin imzasını taşıyan yapıları yakından inceleme fırsatı da buldu.

Atina’daki New Acropolis Museum, EMST Contemporary Art Museum, Stavros Niarchos Foundation ile Venedik’te yer alan Olivetti Showroom, Punta Della Dogana, Il Fondaco dei Tedeschi ve Palazzo Grassi, Pundo Della Dogana, Fondaco Dei Tedeschi, Venedik Bianali ana yapıları ve ülke pavyonları hem tarihi çevrede yeni yapı kurgusu hem de yeniden işlevlendirme açısından önemli örnekleri teşkil ettiler.

Program yürütücüsü Murat Tabanlıoğlu, sadece liman bölgelerinin değil, kentlere kimliğini veren sosyal lokasyonların, yeniden kurgulanan tarihi yapıların ve özel sanat koleksiyonlarının da görülmesinin, mimarlık kültürü ve yaratıcı vizyon edinme açısından önemli olduğunu düşünüyor. Bu doğrultuda ziyaret ettikleri kentleri; gündelik hayatı, mekanları ve ev sahibi olduğu kültürel etkinliklerle bir arada inceleyen öğrenciler, şimdi liman kentleri odaklı araştırmalarını kendi tasarladıkları bir sergide bir araya getirmeyi ve deneyimlerini paylaşmayı planlıyorlar.

Üç yarıyıl içerisinde kentsel araştırma, tasarım ve kürasyon pratiklerini bir araya getiren ve yurtdışında çok sayıda akademisyen ile profesyonelin katkı sunduğu tezsiz program, 2024 Ocak ayı içerisinde gerçekleştireceği sergi ile ilk döngüsü tamamlamayı hedefliyor. Program hakkında bilgi almak ve çalışmaları takip etmek için programın web sitesi ve Instagram hesabı ziyaret edilebilir.

Metin:
Gonca Arık Çalışkan (Program Koordinatörü, TA_)
Ali Dur (Program Koordinatörü, KHAS)

Fotoğraflar: Emre Dörter
Görselleştirmeler: Mert Okay