Katılımcı, Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması

Balkon Works'ün "Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması" için hazırladığı proje önerisi.

KOHEZYON

Yıkıcı müdahale sonrası parçacıl haldeki görünmezlik. Hava, su, doğa üreten yaşam kanallarının kent katmanı içinde organik formlarının keskin çizgilere indirgenmesi, ekolojik ve antroposen oluşum arasındaki mücadeleyi doğurur. Özellikle yarışmaya konu olan Balavca coğrafyası betonun suyu yuttuğu, oyalanmasına müsaade etmediği, yaşamsal boşlukların kaybolduğu, doğanın terkedilmeye zorlandığı bir sahne. Kültür ve doğa katmanlarının zaman içinde kopuk hale gelmesine dayalı oluşan görünmezlik tarihi ve ekolojik servislerin yeniden oluşmasını baskılamakta. Bu lekeler halindeki yapının sarmal ağlar ile bütünselleşmesi ile ölçeğin düzeltilmesi doğanın yeniden kendi rejimini kurmaya izin verilmesi sürecin tasarlanması geleceğin kazanımı için kaçınılmazdır. Damarlardaki akışa izin vermek, morfolojik oluşumlara uyum göstermek, taşkına boşluk açmak, doğanın kılcallarını restore etmek, kültür üretimlerini canlandırmaya yönelmek ihtiyaçtır. Kohezyon müdahaleleri ile kültürel ve ekolojik moleküllerin bir araya getirilmesi ve bu koridorların modern çağ katmanının içine özgürce yuvalanmasını sağlamak çalışmanın ana motivasyonudur.

Milas’ın çevresiyle sosyal ve çevresel bağlantıları zayıf gelişmiş durumdadır. Bu bağlamda, mevcut su kemerlerinin yağmur bahçeleri olarak kullanımının canlandırılması önerilmektedir. Eğitim ve resmi kurumlarda su hasadıyla yağmur sularının toplanması sağlanacak ve yerleşim alanlarından geçen geniş yolların ortasında bioswale uygulamalarıyla suyun toplanarak geri kullanımı sağlanacaktır. Bu yolun başı ve sonuna yağmur hendekleri kurularak suyun fazlası depolanacak ve yer altı rezervuarlarına yönlendirilecektir. Su kemerleri, yeşil alanlar ve okul bahçeleri gibi alanlarda yağmur bahçeleriyle suyun tutulması ve sisteme geri kazandırılması sağlanacak. Ayrıca, kompost atölyeleri aracılığıyla sürdürülebilir atık yönetimi sağlanacak ve toprak ıslahı ve bitki büyümesi teşvik edilecektir.

Zeytinyağı fabrikası, üretim atölyesi olarak dönüştürülerek agroturizm faaliyetlerine ev sahipliği yapacak ve zeytin deneyimi yaşatılacak. Baltalı Kapı Pazarı ve Salı Pazarı gibi yerlerde yerel ürün satışları gerçekleştirilecek ve yıllık zeytin festivali kapsamında tanıtımlar yapılacaktır. Hıdırlık Tepesi ve Kuyruklu Kale’ye seyir terasları eklenecek ve şehir manzarası ile kuş gözlemi için kullanılacaktır.

Sarıçay bisiklet rotasına su sporları ve dinlenme alanları eklenerek doğa insan ilişkisi güçlendirilecek. Menteş ve Beçin’de kamp alanları oluşturulacak ve organic tarım, kompost ve zeytin atölyeleri ile su hasadı eğitimleri verilecektir. Bisiklet ve keşif rotası Kral Yolu’na bağlanacak ve Beçin ile Labranda arasındaki ulaşım kolaylaştırılacak ve Kral yolu görünür kılınacaktır.

Farklı dönemlerden gelen zenginlikler, zamanla köhnemeye yüz tutmuştur. Ancak arkeolojik parklar, tescilli yapıların restorasyonu ve kültürel rotalar gibi girişimler, kentin dönemsel katmanlaşmasını ve tarihi dokusunu ziyaretçilere açarak canlandırmaktadır. Kuzeydeki sanayi alanlarıyla otoyolun kesiştiği bölgelerde tarım alanlarıyla birleşerek kirlilik oluşturulmaktadır. Bu nedenle, bu bölgelerde endüstriyel park alanları oluşturulması planlanmaktadır. Kent içindeki etkinlik çayırları, esnek ve özgür kullanıma açık noktaların oluşturulmasıyla bir araya getirilecektir. Toplum bahçeleri aracılığıyla halkın birlikte üretim yapması teşvik edilerek kent hafızasına katkıda bulunulacak ve sürdürülebilir yaşam uygulamaları öğretilerek topluluk içi bağlar güçlendirilecektir.

Önemli tescilli yapılar kültür rotaları haline getirilecektir ve eski endüstri lisesi kütüphane ve araştırma merkezi olarak yeniden kullanıma açılacaktır. Ayrıca, doğa müzesi aracılığıyla Milas’ın görünürlüğünün artırılması amaçlanmaktadır.

Mevcutta şehrin yağmur suyu toplama hattı Balavca deresine akmaktadır. Ancak, bu hat bazı bölgelerde kesintiye uğramakta veya özellikle sit alanlarında hiç bulunmamaktadır. Düzensiz yağışlar ve iklim değişikliği ile su geçirimsiz beton yüzeylerden doğruca dereye ulaşma çabasına girmekte ve sel riski barındırmaktadır.

Ancak suyun akış süresini uzatmak, bekletmek, yumuşak zeminlerde toplamak sonra kaynağına ulaştırmak doğal olandır. Bu kaynak bazen yağmur bahçesi, bioswaleler, bazen yağmur hendeği bazen ise toplum bahçesi olup tarımsal faaliyetlerde kullanılabilir. Sodra dağından akan sular da şehre ulaşmadan yumuşak zemine kavuşabiliyor. Balavca deresinde genişlemeler ile yumuşak zeminle emilimi sağlanmaktadır. Taşkından korkmadan taşkına izin vererek aynı zamanda insanla ilişkisine izin verecek genişlemeler oluşturulmaktadır.

Kentsel ve tarımsal alanlar arasında yeşil koridorlar ve tampon bölgeler oluşturarak, sanayi baskılarından korunma ve biyoçeşitliliğin artırılmasına yönelik stratejiler geliştirilmektedir. Kent içi yeşil koridorların, parkların ve bahçelerin stratejik olarak planlanması ve tasarlanmasıyla dağlık alanlar ile tarım alanları arasında, kentsel dokudan geçen doğal ve sürekli bir yeşil akış sağlanmıştır. Balavca Deresi boyunca ve çevresinde, kent dokusu içerisinde doğal bitki örtüsü, ağaç sıraları ve yeşil altyapıyla desteklenen koridorlar oluşturulmuştur.