SALT Beyoğlu’nda “Yapım Aşaması: Emek Sineması” Atölyesi

"Yapım Aşaması: Emek Sineması" Atölyesi Mustafa Tazeoğlu moderatörlüğünde 15 Ekim Cumartesi günü saat 14:00'de SALT Beyoğlu'nda gerçekleşecek.

Emek Sineması, açık kaldığı 1924-2009 yılları arasında, Yeşilçam galalarından İstanbul Film Festivali’ne ev sahipliği yaptığı etkinliklerle İstanbul’daki sinema kültürünün simgesi niteliğindeydi. Sinemanın kapanmasının üzerine, binanın yıkılacağına dair söylentilerin çıkması nadir bir karşı duruşu harekete geçirdi. Kent ölçeğinde anıtsal nitelikte yapılara ilişkin kararların kamu yararını sorgulayan sivil meslek kuruluşlarının yanı sıra sinema endüstrisinden profesyoneller ve sinemaseverler, pek çoğu sosyal medyada örgütlenen buluşma ve imza kampanyalarıyla yıkımı engellemeye kararlı olduklarını her fırsatta dile getirdiler.

Emek Sineması’nın yıkılması tartışmalarının kaynağı, büyük çaplı bir kentsel dönüşüm projesidir. Proje, Emek binasını da içeren Cercle d’Orient yapılar kompleksinin yer aldığı tüm bir yapı adasına yönelik olarak hazırlanmıştır. Cercle d’Orient, yapımı 1884 yılında levanten mimar Alexandre Vallaury tarafından tamamlanan, İstiklal Caddesi’nin nadide yapılarındandır. Emek’in yanı sıra Melek Apartmanı, İskentinj Apartmanı ve İpek Sineması yapıları bina avlusuna 1920’li yıllardan sonra eklenmiştir.

Yapı kompleksi, 1993 yılında, yap-işlet-devret modeliyle kamu kullanımına iade edilmek üzere 25 yıllığına özel bir girişimciye kiralandı. Girişimci firma, yapı bloğunda birinci derece tarihi eser olan Cercle d’Orient binası dışındaki yapıları yıkarak yeni bir iş merkezi yapacaklarını açıkladı. Ancak bu amaçla önerdikleri projenin uygulama kararı, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin başvurusu üzerine mahkemece iptal edildi. Konunun yeniden gündeme gelmesinin nedeni, proje alanının 2005 yılında yürürlüğe giren 5366 sayılı “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması” kanunu üzerinden 2006 yılında, Bakanlar Kurulu’nca “Yenileme Alanı” ilan edilmesidir. Cercle d’Orient yapı kompleksinin bulunduğu adada yeniden başlatılan proje çalışmaları, 2009 yılında Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun onayını almış; ardından, yine Mimarlar Odası’nın yasal girişimi sonucu yürütmeyi durdurma kararıyla durmuştur.

Emek Sineması adı altında tartışmaya açılan Cercle d’Orient yapı kompleksi projesinin mimarı Fatih Kesgün, katıldığı bir televizyon programında Emek Sineması’nın yıkılmayacağını; duvarları, tavanları ve özgün bezemelerinin birebir sökülerek 20 metre yukarıda, yeni projenin dördüncü katında planlanan diğer 10 sinema salonunun yanına nakledileceğini belirtti. Emek Sineması’nın yerini alacak sekiz katlı yeni yapıda, sinema salonlarının yanı sıra Yeşilçam aktörlerinin mumyalarının sergileneceği bir müze, yeme-içme alanları ve film kültürü ile ilgili satış yapması öngörülen mağazaların yer alması öneriliyor.

Cercle d’Orient ve eklerinde yeniden kullanımın olanakları sağlamak için proje başka hangi şekillerde ele alınabilir?

Atölye dili Türkçe’dir. 10 Aralık 2011 tarihli İngilizce atölyenin sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.

salt@saltonline.org adresine iletişim bilgilerinizi ileterek atölyeye kayıt olabilirsiniz.