Cross Works’un Tasarımı Özbekistan’ın Başkenti Taşkent’i Genişletiyor

“Yeni Taşkent” Masterplanı, mevcut Taşkent şehrinin doğusuna doğru, Çirçik ve Karasu nehirleri arasında yer alan bir alanda 25.000 hektarlık bir genişlemeyi içeriyor. Proje ile önümüzdeki yıllarda yaklaşık 2,5 milyon insanın barındırılması hedefleniyor.

“Yeni Taşkent” Masterplanı’nın 1. Bölgesi (veya Özbekistan’daki proje adıyla ‘Yangi Toshkent’), 2023’ün başlarında sonuçlanan uluslararası bir yarışmanın ardından son 12 ayda üretilen Detaylı Masterplan önerileri için bu ay hükümetten onay aldı. Ayrıca, devlet başkanı Mirziyoyev bu yılın başlarında Taşkent’te düzenlenen bir törende yeni başkentin inşası konusunda devletin planlarını duyurdu.

Hakan Ağca tarafından kurulan Cross Works, bu projede baş danışman olarak görev alıyor. Firma, mimari ve masterplan çalışmalarının yanı sıra “dijital ikiz” oluşturma sürecine de öncülük ediyor. Aynı zamanda peyzaj tasarımcıları, mühendisler, ekonomistler, emlak danışmanları ve daha birçok uzmanı içeren disiplinler arası bir alt danışman ekibini yönetiyor. Bu ekip, şehrin öngörülen büyümesine altyapı sağlayan, geleceğe dönük ve dikkatlice tasarlanmış bir masterplan oluşturmak için uzmanlıklarını sunuyor.

Yeni Taşkent Masterplanı: “Bölge 1” Planları Onaylandı

“Yeni Taşkent”in ilk bölgesinin onaylanması, Özbekistan ve genel olarak Orta Asya için öngörülen hızla artan nüfusu barındırma kapasitesinde önemli bir dönüm noktasını işaret ediyor. Masterplan çalışmalarının başlıca amacı, şehrin büyümesinin dikkatlice tasarlanarak aşamalandırılması ve böylelikle mevcut şehrin ve çevresinin korunmasıdır.

Bölge masterplanı, bu yılın Mayıs ayında ‘Taşkent Uluslararası Yatırım Forumu – 2024’te, Yeni Taşkent Yönetim Kurulu Başkanı Davronjon Adilov ve şehrin baş tasarımcısı ve Cross Works kurucusu Hakan Ağca tarafından tanıtıldı. Bu foruma, dünya liderleri, yatırımcılar ve paydaşlar ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev de katıldı ve devletin yılın başlarında yeni şehrin inşaatına başlama niyetini duyurdu.

Proje, Yeni Taşkent Yönetim Kurulu (veya Yangi Toshkent) ve İnşaat Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Cross Works ise Buro Happold, Gillespies, KPMG, BuroAtlas, Hartek Mühendislik, DOME+PARTNERS, SKAB, Synthesis, Udevs, CAMC Engineering, ATCHAIN ve SNT Visual gibi uluslararası firmaları içeren disiplinler arası bir danışman ekibini yönetiyor.

Yeni ikiz şehir, 25.000 hektarlık bir alanda yaklaşık 2,5 milyon kişiye ev sahipliği yapacak şekilde tasarlandı ve ilk gelişim aşaması yaklaşık 6.000 hektar olarak tanımlanıyor. 1. Bölge ise ilk inşaat aşamasının büyük bir kısmını oluşturuyor. Mega projenin inşaatı için zemin çalışmaları şimdiden başlamış olup, mevcut tasarımlar hızlı bir şekilde inşaat çizimlerine evriliyor.

Cross Works, tasarımdan inşaata kadar proje vizyonunu koruma konusuna bağlılığının bir parçası olarak, bu yıl tamamlanması beklenen Bölge 1 için Kentsel Tasarım ve Mimari Kılavuzları da geliştiriyor. Firma ayrıca, uluslararası tanınmış mimarlık firmalarının yanı sıra yerel mimarlık ve tasarım firmalarıyla beraber masterplan içerisindeki bazı bireysel noktaların mimari tasarımını da üstleniyor. Bu işbirliğinin şehrin yeni mimari dilinin oluşmasına katkı sağlaması amaçlanıyor.

Birçok Bölgeyi Kapsayan Bir Masterplan

Masterplan, yeni ve sürdürülebilir komünitelerin büyüyüp gelişebileceği farklı kullanım ve konut tipolojilerine sahip mahallelerin (veya Özbekçe’de “mahalla”) yaratılmasına odaklanıyor. Ayrıca, şehrin %20’sini içeren geniş ve sürekli bir yeşil alan stratejisi ve başkentin kuzeyindeki dağlardan beslenen bir kanal ağı ile şehir sakinleri ve ziyaretçileri için bol miktarda açık alan sağlamayı hedefliyor.

Proje, insanların evlerine 5-10 dakikalık yürüme mesafesinde bulunan yeterli nitelik ve nicelikte sosyal altyapıyı sağlamayı amaçlarken ticari ve kültürel kullanım alanlarını da destekliyor. Mahallelerin günlük ihtiyaç ve hizmet bakımından gerekli dengeye sahip olmasını sağlamak amacıyla bu tür altyapı ve tesisler tasarım aşamasında titizlikle hesaplandı. Bu da gelecekte özel arabalara olan bağımlılığı azaltmayı ve daha sürdürülebilir ulaşım yöntemlerine geçişi teşvik ediyor.

Yeni Bir “İkiz Şehir” için Yeni Bir “Şehir İkizi”

Cross Works, masterplanın çevrimiçi bir platformda veri açısından zengin bir dijital kopyası olarak tanımlanan bir Dijital İkiz oluşturdu. Bu şekilde projenin tanıtımını yapmak ve bütün bilgilerin toplandığı bir veri tabanı oluşturmak hedefleniyor. Planlar geliştikçe ve fiziksel olarak uygulanmaya başladıkça bu sistem aktif olarak güncellenecek ve büyük ölçekli projelerin dijital olarak takip edilmesi, yönetilmesi ve paydaşlarla, hatta vatandaşlarla paylaşılması konusunda bir değişimin temsili olacak.

Hakan Ağca bu durumu şöyle açıklıyor: “Bu ölçekte ve önemdeki masterplanların artık statik kalma lüksü yok; dinamik olup aktif olarak güncellenmeliler, zaman içindeki gelişimini yönetmek adına tüm tasarımcı ve paydaşlar için merkezi bir araç olarak öne çıkmalı.”

Dijital İkiz, firmanın kendi yazılım geliştirme ekibi tarafından sıfırdan oluşturuldu ve detaylı planlar, 2D/3D kentsel analizler, etkileşimli tasarım yönergeleri, coğrafi olarak konumlandırılmış render ve animasyonlar, çevrimiçi sürükleyici deneyimler ve daha fazlasını içeriyor.