Katılımcı, Mojkovac Savaşı’na Adanan Anıt Merkezinin Mimari Konsept Tasarımı Yarışması

Ömer Özeren, Bahar Sultan Qurraie, Zehra Nur Özcan, Mualla Kansızgündüz, Zeynep Nur Tosyalıoğlu Edibe Begüm Özeren, Hasan Söylemez ve İbrahim Juba tarafından "Mojkovac Savaşı'na Adanan Anıt Merkezinin Mimari Konsept Tasarımı Yarışması" için hazırlanan proje önerisi.

Proje Raporu:

Bu rapor, Mojkovac Muharebesi’nin kahramanlarını anmak ve tarihi gerçekleri korumak amacıyla tasarlanan anma merkezinin mimari tasarımını ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. Anma merkezi, tarihi olayları anımsatmanın ötesinde, eğitim, araştırma, sanatsal yaratıcılık ve kültürel diyalog için aktif olarak yaşatılan bir mekan olmayı amaçlamaktadır. Mevcut topoğrafyanın tarihsel izlerini devam ettiren bu tasarım, savaşın hatıralarını yaşatırken aynı zamanda yenilikçi ve işlevsel bir yapı sunmaktadır.

Tasarım Konsepti ve Yaklaşımı:

Anma merkezinin mimari konsepti, Mojkovac Muharebesi sırasında Çavuş Novak Vuković’in tüm silahları toprağa gömerek düşmana fayda vermesini önlemek istemesi ve ardından yaşanan patlamayla umutların, hayallerin ve kahramanlıkların toprağa karışarak yeryüzüne dağılmasını sembolize etmektedir. Bu olayın anısına, toprakla olan bu ilişkiyi vurgulamak için sıkıştırılmış toprak malzemesi kullanılmıştır. Böylelikle yapı, savaş sonrası toprağın yeryüzüne geri dönüşünü ve yeni yaşamın başlangıcını simgeleyecek şekilde tasarlanmış, bu sayede mevcut aidiyet duygusu güçlendirilmiştir.

Mekansal Organizasyon:

Anma merkezi, mevcut topoğrafyaya uyum sağlayan iki dikey ve bir yatay düzlemden oluşmaktadır:

Dikey Düzlemler:

Anıt Dikeyleri: İki dikey düzlem, muharebenin kahramanlarını ve tarihi olayları simgelemektedir. Bu dikeyler, ziyaretçilere anıların derinliğini ve coğrafyanın tanınabilirliğini hissettirmeyi amaçlamaktadır.

Giriş ve Hafıza Mekanları:

İki dikey anma yüzeyleri arasındaki giriş, ziyaretçilerin sakin bir şekilde yapıya giriş yapmasını sağlar. Bu yüzeylere dokunarak ve hissederek, ziyaretçiler mekana duygusal bir bağ kurar. Yapıya girildiğinde, giriş holü ve onu takip eden hafıza mekanları bulunmaktadır. Giriş holünün ardından ana sergi salonu yer almaktadır. Bu mekanlar, geleceğe açılan sınırlandırılmamış yüzeylerin oluşturduğu hafıza alanlarıdır.

Yatay Düzlem:

Sanatsal ve Kültürel Etkinlik Alanları: Yatay düzlem, sanatsal ve kültürel etkinlikler için geniş, açık, yarı-açık ve kapalı alanlar sunmaktadır. Bu mekanlar, performanslar, sergiler ve kültürel etkinlikler için esnek bir kullanım imkanı sağlamaktadır. Yatay düzlemde, modern ve güçlü bir estetik sağlamak amacıyla brüt beton kullanılmıştır. Brüt beton, savaşın sertliğini ve dayanıklılığını simgelerken, yapının çağdaş mimari unsurlarını da ön plana çıkarmaktadır.

Yeşil Teraslar:

Yapının çatısını oluşturan yatay düzlemde yeşil teraslar önerilmiştir. Bu teraslar, estetik değer katmanın yanı sıra iklim konforu ve ekolojik sürdürülebilirlik sağlamaktadır.

Peyzaj Kararları:

Peyzaj tasarımında, doğal çevrenin korunması ve ziyaretçilerin rahatça dolaşabileceği alanlar oluşturulması hedeflenmiştir:

Sert Zeminler ve Yaya Erişimi:

Yaya erişimini kolaylaştırmak amacıyla sert zeminler kullanılmıştır. Bu zeminler, ziyaretçilerin merkezi rahatça gezmelerine olanak tanırken, mevcut yeşil alanlardaki bozulmayı en aza indirmeyi amaçlamaktadır.

Mevcut Ağaçların Korunması:

Sağlıklı mevcut ağaçlar korunarak, merkezi çevreleyen doğal dokunun bir parçası olarak önem taşımaktadır. Bu ağaçlar, doğal peyzajın devamlılığını sağlar.

Yarı Açık Mekanlar ve Su Öğesi:

Yapının açık ve yarı-açık mekanları, ziyaretçilerin dinlenebileceği ve doğal ortamla etkileşime geçebileceği alanlar olarak tasarlanmıştır. Yarı açık alanda bulunan su öğesi, kademelenerek aşağı kotlara doğru inerken özgürce yer ve gökyüzüyle buluşmaktadır.

Yeşil Sistem ve Ekolojik Sürdürülebilirlik:

Bitkilendirme stratejisi, iklim konforu, ekolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir yağmur suyu yönetimi sağlamayı hedeflemektedir. Yerel türler kullanılarak, faunayı cezbeden ve ekosistem dengesi sağlayan bir peyzaj oluşturulmuştur.

Mojkovac Muharebesi Anma Merkezi, tarihi olayları ve kahramanları anarken, doğal çevreyle uyumlu, sürdürülebilir ve estetik bir mekan sunmaktadır. Sıkıştırılmış toprak kullanımı, savaşın izlerini ve toprağın yeniden doğuşunu sembolize ederken, yeşil alanlar ve yerel bitki türleri ekolojik dengeyi ve yerel kültürel mirası desteklemektedir. Bu merkez, ziyaretçilere hem tarihi bir yolculuk hem de yenilenme ve öğrenme fırsatı sunmaktadır. Bu bağlamda, anma merkezi hem geçmişin anılarını yaşatmakta hem de geleceğe yönelik umut ve yenilik sunmaktadır.