Anttinen Oiva Architects, Finlandiya’nın En Büyük Masif Ahşap Yapısını Tamamladı

Anttinen Oiva Architects, Helsinki’nin deniz kıyısında tamamen masif ahşap bir ofis ve otel yapısı olan Katajanokan Laituri’yi tamamladı. Finlandiya’da türünün en büyük örneği olan bu etkileyici masif ahşap yapı, İskandinav ülkelerinin yenilikçi, çağdaş ve büyük ölçekli ahşap mimari alanındaki devam eden başarılarının devamı niteliğinde.

Fotoğraflar: Kalle Kouhia

Ahşap bina inşa etmek, Finlandiya’nın karbon salımını azaltma hedefinde önemli bir yer tutuyor. Bütün karasal alanının %75’inin ormanlarla kaplı olduğu bir ülkede ahşap mimarisini teşvik etmek mantıklı gözüküyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun belirttiği üzere: “Finlandiya 2035 yılına kadar karbon nötr olarak, dünyada dördüncü olmayı, Avrupa’da ise diğer tüm ülkelerin önünde yer almayı hedefliyor… [Ülke] yasaları kullanarak yapı sektöründe ahşap kullanımını arttırmayı teşvik ediyor.” (Shine, 2023)

Helsinki’nin ünlü Market Square alanının civarında bulunan “Katajanokan Laituri” eskiden endüstriyel bir alan Katajanokka’nın deniz kıyısında inşa edilen ilk yapı olma unvanını taşıyor. Yapı, Finlandiyalı ormancılık şirketi Stora Enso’nun merkez ofisine, kafe ve restoranı olan bir otele ve ofis alanlarına ev sahipliği yapıyor. Katajanokan Laituri’nin inşasına başlanmasıyla birlikte sahil bölgesi, Helsinki’nin yeni Mimarlık ve Tasarım Müzesi’ne ev sahipliği yapacak olan bir kültür ve eğlence bölgesine dönüşmek üzere bir değişim sürecine giriyor. Binanın formu, güney sahilinin düzenli ve neoklasik siluetini korurken, “cephesinin kıvrımlı ritmi” yapının ölçek algısını farklılaştırıyor.

Yapının işverenleri projenin başlangıcından itibaren, yenilenebilir kaynaklar ve malzemeler kullanılarak inşa edilmiş, uzun ömürlü, esnek ve uyarlanabilir bir bina istediklerini belirtiyorlar.

Anttinen Oiva Architects, “Katajanokan Laituri, yeni dönem Fin ahşap yapılarının en son örneklerinden biri,” diyor. Dört katlı, Finlandiya ve İsveç ahşaplarından yapılan yapı, geleneksel ve sürdürülebilir malzemelerle birlikte öncü mimari yöntemler ve inşaat yöntemleri kullanıyor.

Yapıda, Stora Enso markalı prefabrik masif ahşap yapı elemanları (duvarlar, zeminler, çatılar, merdivenler, kirişler ve kolonlar) kullanılıyor. Kolon, taşıyıcı iskeletler ve cephe elemanları Finlandiya’nın Varkaus kentinde üretilen lamine kaplama ahşap (LVL) kullanılarak yapılmış. İç duvarlar, asansör ve merdiven boşluğu, zemin ve çatı elemanları İsveç’in Gruvön kentinde üretilen çapraz lamine ahşap (CLT) kullanılarak inşa edilmiş. Katajanokan Laturi’nin taşıyıcı sistemi 7.600 metreküp ladin ve yaklaşık 2.500 adet ahşap elemandan oluşuyor.

Yapı, bünyesinde barındırdığı karbon ile mükemmel bir karbon deposu görevi görüyor. “Katajanokan Laituri’de kullanılan ahşap elemanlar 6.000 ton karbondioksiti bünyesinde hapsediyor ve ahşap malzeme, bu karbonu en az gelecek 100 yıl boyunca bünyesinde muhafaza edecek,” diyor Stora Enso.

Anttinen Oiva Architects cephe için özel iki katmanlı bir tasarım geliştirmiş. Dış katman cam, metal ve doğal taşlardan oluşurken diğer katmandaki ana malzeme ise ahşap olarak seçilmiş.

“Cephedeki koruyucu katman beyaz metal lamelli cam ve doğal taş malzemesiyle yapının çoğunlukla taştan inşa edilmiş çevresindeki dokuyla bütünleşiyor. Aynı zamanda binanın dış cephesinin günün her saatindeki farklı görünümü de çevresinde bulunan çeşitli tarihi dönemlere ait komşu yapıların ölçeklerine ve dokularına uyum sağlıyor.”
Anttinen Oiva Architects’in Ortağı Selina Anttinen

Katajanokan Laituri zemin üzerinde 4, zemin altında teknik ve park olanaklarının bulunduğu bir bodrum katıyla tasarlanmış. Ayrıca yapının halkın erişimine açık yeşil bir çatı terası da bulunuyor. Yapının her iki tarafında da bulunan sokak seviyesindeki büyük bir açık salon, restoran, kafe ve konferans mekânlarıyla yapı şehir dokusuna bağlanıyor.

Cephede açıkça gözlemlenen ladin malzeme, titizce işlenmiş çam ve dişbudak malzeme detaylarıyla birlikte kullanılması doğal ahşabın güzelliğini gözler önüne seriyor. Heykelsi yuvarlak tavan penceresi ve masif dairesel ahşap tavanıyla binanın merkezindeki mekan, çarpıcı bir ahşap mimari sistem başarısı.

Cephelerde, iç mekanda ve kısım kısım zemin kaplamasında kullanılan Viitasaari gri granit doğal ahşapla bütünleşerek binanın kentsel bağlamla ilişkisini güçlendiriyor.