Katılımcı (1. Kategori), Cami Tasarımı Fikir Yarışması

Proje Raporu

Cami tasarımda birincil olarak geliştirilen söylem Ruhen İyileşme‘dir. İnsanın özüne ulaşma çabası irdelenmiş ve tetikleyici parametreler oluşturulmak istenmiştir. Yaratılan her şeyin bu dünya için geçici olduğu bildirilen İslam dininde süs gibi dünyevi hevasatlar, fıkhı olarak uygun değildir. Sadelik ve yalınlık arınma için birincil unsurlar arasındadır. İslami görüşte su ve topraktan yaratılmış olan insan, maddi eşyalar ile kuşatılarak yaratılışından uzak kalmıştır. Günümüzde üretilen mimari eserler bu yalınlıkta üretilememiş, üretilmişlerse de içleri doldurulamamıştır. Bu nedenle hastalıklı yapılar, hastalıklı insan ve hastalıklı toplum 21. yüzyılın sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu hastalıklı düzeni değiştirmek için tasarımda insanın ruhen iyileşmesine aracı olacak şekilde cami tasarımı yapılmak istenmiştir. Biyofilik tasarım parametreleri insanın arınması için tetikleyici rol oynayacağı düşünülerek tasarımda insanı bedenen iyileştirmek için savunulan Biyofilik tasarım parametreleri kullanılmıştır.

Cami Tasarım Kararları; Toplumun bin yıllık hafızasında yer alan cami karakteri kubbeleriyle ve minareleri ile nettir. Namaz kılmak isteyen bir Müslüman kişinin gözlerinin aradığı yapı bellidir. Bu nedenle cami tasarlanırken gelenekten beslenilmiştir. Tarih boyunca yapılan camilerin özellikleri temel alınmış, günümüzün ihtiyaçları ve teknolojik gelişmeleri ile yapı tasarlanmıştır. Namazın Müslümanlara beş vakit farz kılındığı Miraç mucizesi ve Muallak Taşından esinlenilmiş ve yapı yükseltilmiş hissi verilmek istenmiştir. Yapı kıble hizasında avlu, açık namazgah, son cemaat mahali, harim ve bahçeden oluşmaktadır. Avlu bahçe ile süreklilik kurarak parkın devamlılığı arazi boyunca sağlanmıştır. Avludan açık namazgaha geçişte kot yükseltilmiş mekânsal tanımlama yapılmıştır. Açık namazgâh Cuma, Teravih ve Bayram namazlarında yoğunluk nedeniyle bırakılmış zemin kat geri çekilerek gölgelik yarı açık mekan sağlanmıştır. Zemin katta yapı kütlesi ibadet mekanı, ıslak hacimler ve derslik için üçe bölgeye ayrılmıştır. Geçişler için bölgenin iklim verileri ve geleneksel şehir dokusundan hareketle kabaltılı tasarlanmıştır. Harim kare planlı tasarlanmıştır. Safın bölünmemesi için minber ve kürsü birlikte mihrap duvarında düşünülmüş Hz. Peygamber’in yaptığı örnek alınarak 3 basamak yükseltilmiştir. Mihrap duvarının yan duvarlarında boşluklar açılarak harim bahçeye açılmıştır. Ön kısımda bulunan havuzun üzerinde su bitkileri ile doğal bir ortam için geçiş sağlanmak istenmiştir. Havuzun bitimiyle arazi yükselerek cephe hizasının yükselmesini sağlamıştır. Kadınların girişi ayrı olarak mahremiyet sağlanabilmesi için birinci katta tasarlanmıştır. Lojman yapıyla kat ışıklıkları ile ayrılmış, yapıdan bağımsız tasarlanmıştır. Çatılar insan ölçeği için, beşer metre de geri çekilerek yükseltilmiştir. Ana ibadet mekanın kareden altıgene geçirilerek kubbe ile tamamlanmıştır. Kubbe geleneksel desenler yorumlanması ile farklı ebatlarda üçgen boşluklar açılarak doğal ışığın harime girmesi sağlanmıştır. Kubbe etrafını saran kuşak ile kubbe ayrılmıştır. Doğal gün ışığının içeriye girmesi ışıklık ile sağlanmıştır. Çatılarda yarıklar açılarak gün ışığının farklı zamanlarda, farklı açılarda düşmesi sağlanmıştır. Akustik için duvarlara ince delikler açılarak yüzey alanı iç mekânda artırılmıştır. Minare günümüzün teknolojik gelişmeleri sayesinde modern izlerle simgesel olarak yorumlanmıştır.

Yapının duvarları yalın brüt beton tasarlanmıştır. Zemin kaplaması için el dokuması halıların mekan ruhunu tamamlayan bir öğe olması istenmiştir. Ön cephede ve içerde boyasız ahşap ıslak hacimlerde doğal taş kullanılmıştır.