Katılımcı, Menekşe Kibrit Fabrikası ve Yakın Çevresi Yeniden Canlandırma Ulusal Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

PROJE RAPORU

Proje Kararı

Antik dönemde hayat sessizlikten ibaretti. Yüzyıllar boyunca hayat sessiz ve sakin sürdü. Makinanın icadıyla 19.yüzyılda gürültü ortaya çıktı. Bu hafif yeknesak sesin herhangi bir duyguyu harekete geçirmesi beklenemezdi. Bu gürültülü zaman içerisinde insan sessizliği arzuladı. Teknolojinin gelişmesiyle insanlar arzuladıkları bu sessizliğe(!) erişebilmek için sessiz çalışan makineler icat etti ve üretimi kentin çeperlerine öteledi. Bu durum kent içinde işlevini yitirdiği anda terk edilmiş ve atıllaşmış endüstri yapılarını ortaya çıkardı. Bu yapılar zaman içerisinde toplumda tekinsizlik hissini tetikleyen kentsel mekanlara dönüştü. Alışkanlık halini almış gürültünün o bölgelerde arzulanan(!) sessizliğe keskin bir geçiş yapması, insanların kendilerini tanımlayamadıkları boşluğun içinde bulmasına sebep oldu.

Sesin aslında düşünülmüş bir ritme ve çeşitliliğe sahip olduğunda rahatsızlık verici bir etmen olmaktan çıkarak günlük hayatı tamamlayıcı önemli bir eleman olduğunu vurgulamak bu projedeki temel hedeftir.

Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, yakın gelecekte bir kültür rotası olması beklenen endüstri mirası güzergahının son noktasında bulunan Menekşe Kibrit Fabrikası’na ek bir konser/gösteri salonu önerilmiştir.

Vaziyet Kararı

Yapının tarihçesine bakıldığında fabrika için yer seçimi yapıldığında dikkat edilen noktalar; kentten uzak olması, tren yoluna yakınlığı ve kıyı ilişkisi günümüze gelindiğinde yapının tekinsizliğini arttıran bir dezavantaj olmuştur. Kent içinde bir meydandan yapıya uzanan köprü ve oluşturulan bu temel aksın karşı kıyıyla bağlantı kurması yapının sınırlarını muğlaklaştırmak için yaptığı bir hamledir. Kıyıyla kent ilişkisini güçlendirmek amacıyla kurgulanan parçalı peyzaj dokusunda sosyal donatı (geçici pazar strüktürü, etkinlik çayırı, ekolojik çocuk oyun alanı…) elemanları düşünüldü. Cephe ile aynı malzemeye sahip bu korten elemanlar esnek kullanıma olanak sağlayan yarı açık mekanlara dönüştü.

Plan Şeması

Zemin katta var olan taşıyıcı elamanlar korunarak bölümlenme yapılmıştır. Ek bu taşıyıcı sistemle ilişkilendirilmiştir. Bu katta düşünülen atölyelerin ön kısmında yapılan işlerin sergilenebileceği bir satış birimi vardır ve karşı tarafında bulunan küçük dükkanlarla bir pazar aksını oluşturmaktadır. Bu alan aynı zamanda yapının tarihi kimliğini vurgulan kalıcı sergi panolarına sahiptir. Bu katta bulunan idari birim sanatçıların ve dekorun giriş yapacağı asansörün hemen yanına konumlandırıldı. Mevcut yapıda bulunan yeşil doku korunarak iç mekanda yeniden yorumlandı. Önerilen yapı ekinin zeminle buluştuğu noktada (planda bir odak noktası oluşturacak şekilde) bir performans alanı düşünüldü. Önerilen ek tarihi yapıda yüksek tavanlı bir alan oluşturdu. (performans alanı) İç mekanda çözülen birimler yapının duvarlarına saygılı bir şekilde yerleştirildi.

Çağdaş Ek

Baudlaire hafızayı ve gerçekliği yazıldıkça silinene benzetir ve onu palimpsest olarak adlandırır. Z ekseninde yeni bir katman olarak ele aldığımız bu çağdaş ekin günün birinde yeni bir katmanla karşılaşılacağını vurgulamak amacıyla cephede bitmemişlik hissi öne çıkarıldı. Eski yapıyla en iyi şekilde uyum sağlayacağını düşündüğümüz korten malzemeyle bu biçimleniş sağlandı. Bu ek yapı 290 kişi kapasitesine sahip konser salonu, sanatçılar için dinlenme – prova odaları ve sergi salonuna sahiptir.